تحقق دموکراسی، آزادی و عدالت در جامعه ایران در گرو مسئله آب

به گزارش زیست آنلاین، اولین سخنران ششمین گردهمایی سالانه گفت و گو، دکتر هادی خانیکی، استاد ارتباطات و توسعه دانشگاه علامه طباطبایی و از چهره های برجسته در حوزه گفت و گو، صحبت خود را با تاکید بر دور کردن جامعه و فرهنگ از تنفر و خشونت آغاز کرد و بیان نمود: ما باید نیاز جامعه؛ فرهنگ و رفتار خودمان را از تنفر و خشونت دور کنیم. طبیعتاً وقتی توانستیم از تنفر و خشونت دوری کنیم، می توانیم مسائل مشترک خودمان را پیدا کرده و بر سر آن گفت و گو نماییم.
ایشان با اشاره به یک جنبه از ارتباط انسان با طبیعت که منجر به تغییر دادن نوع بهره برداری از طبیعت به منظور ایجاد فرصت های جدید برای زندگی بهتر و آرام‌تر بشر شده است، اظهار کرد که: جنبه دیگری هم در ارتباط بین طبیعت و انسان وجود دارد و آن این است که انسان خسته از جامعه و حتی خسته از خود برای ترمیم روان خود معمولا به طبیعت پناه می برد. بشر زمانی به کوه و جنگل پناه می برد که ببیند در جامعه خود پرسش های زیاد پاسخ داده نشده ای دارد.
در ادامه مشاور فرهنگي و رسانه‌اي دولت اصلاحات اضافه کرد: وقتی بحث گفت و گو مطرح می شود در کنار گفت وگوی انسان با آفریننده خود، گفت و گوی انسان با انسان های دیگر و گفت و گوی انسان با خود می توانیم نوع دیگری که گفت و گوی انسان با طبیعت است را مطرح کنیم. گفت و گوی انسان با طبیعت را هم در وضعیت اختیار انسان و هم در وضعیت اجبار انسان، می توان به عنوان واقعیت پذیرفت و در جستجوی قواعد و مهارت هایی برای آن بود.
دکتر خانیکی با اشاره به تعریف بوهم (فیلسوف گفتگو) گفت: بوهم در نقل قولی ، طبیعت و محیط پیرامونی انسان را همسان با خویشتن توسعه یافته انسان در نظر می گیرد. به معنی دیگر، طبیعت را طرف گفت و گویی برای انسان می گیرد که در درون آن ، ظرفیت هایی وجود دارد که توسعه یافته تر از انسان است. اگر گفت و گو را، توجه به ظرفیت های وجودی طرف مقابل در نظر بگیریم، پس به میزانی که ظرفیت های موجود در طبیعت را –چه فرصت و چه تهدید- می فهمیم، به همان میزان به گفت و گو هم نزدیک می شویم.
سپس ایشان با تعریفی، مواجه رویارویی انسان با طبیعت را با سه گونه مواجه مبتنی بر استثمار یا بهره برداری یک طرف از طرف دیگر، مواجه مبتنی بر بهره متقابل و مواجه مبتنی بر عشق ، برشمرد و تاکید کرد: آن چیزی که به عنوان مخاطرات زیست محیطی تعریف می شود از آنجاست که انسان می خواهد طبیعت را به مالکیت خود و به استثمار خود در بیاورد. در صورتی که توصیه می شود که با اولویت دادن به عشق به طبیعت به بهره برداری متقابل از طبیعت برسیم.
دکتر خانیکی در قسمت پایان صحبت خود با ذکر تجربه‌ای که در حوزه آب دربارۀ ایجاد بسترهایی برای گفت و گو بر سر آب داشت، بیان کرد: بررسی و مطالعه‌ای که در مسئله اعتراضات و ناآرامی‌های اخیر انجام گرفت نشان می دهد که یکی از ویژگی‌های شهرهایی که ما در آن با خشونت بیشتر مواجه بودیم، درگیر بودن آنها با مسئله آب بوده است. مسئله بحران آب در این شهرها موجب شده بود که سطح تحمل و نوع برخورد در این شهرها از روی مدارا کمتر شده باشد.
ایشان با تاکید بر اینکه مسئله آب تنها یک مسئله فیزیکی و بیولوژیکی نیست که آن را با راه‌حل های فیزیکی و سازه ای حل کنیم، خاطر نشان کرد: اگر ما به مسئله آب فکر نکنیم، در جامعه ما مدارا، دموکراسی، اندیشیدن و رفتارهای مدنی در خطر می افتد. به همین دلیل مسئله آب در جامعه ما جدی است. وقتی می توانیم این مسئله را به موضوعی برای اندیشیدن بدل کنیم که آن را امری اجتماعی کنیم.
در نهایت بیان نمود: مسئله آب به عنوان یک واقعیت عینی جدی است. اما در حد جدیت خود به فهم عمومی و حتی به فهم نخبگان منجر نشده است. کدام هنرمند، روشنفکر، و یا اندیشمند به اهمیتی که مسئله آب و مخاطرات آن برای جامعه ایران دارد، توجه کرده است؟. چقدر آب را تهدیدی برای دموکراسی، عدالت و آزادی دیده ایم؟ اگر ما از گفت و گوی با طبیعت و آب صحبت می کنیم، به اینجا می رسیم که باید فهم از مسئله آب را جدی بگیریم. در پی اجماع یا توافق بر فهم مشترک از مسئله آب باشیم.

https://zistonline.com/vdcceeqe.2bq4m8laa2.html