کاندیداهای ریاست جمهوری تاکنون کمابیش دیدگاههای خود در مورد حوزه فاوا را اعلام کرده و هر یک با توجه به مواضع سیاسی خود به جنبهای از مشکلات این حوزه پرداختهاند؛ اما بعضا دیدگاههایی از جنس انتقاد و پیشنهاد و یا اشاره کلی به برخی مشکلات و نه برنامهای برای رفع چالشهای فعلی حوزه فاوا از آنها شنیده شد.
به گزارش زیست آنلاین به نقل از مهر قطعا طرح مسائلی همچون تبدیل شدن ایران به جاده ابریشم فضای مجازی، توسعه نسل سوم و چهارم تلفن همراه در کشور یا افزایش توان داخلی در بخش امنیت سایبری، نه تنها بسیار جذاب و شنیدنی است، بلکه از موضوعات مهم و قابلتوجه در این حوزه نیز هستند، اما آیا دیدگاههایی که کاندیداها به عنوان برنامههای آتی یا دیدگاههای خود در حوزه فاوا ارائه دادند، تنها در حد یک شرح وضعیت یا طرح مسأله نبود؟ آیا فقط با طرح این موضوعات و بدون توجه به ریشهها و عوامل زیرساختی این مشکلات از یک طرف و بدون برنامهای مبتنی بر نگاه سیستمی برای پیشرفت حوزه فاوا از سوی دیگر، نتیجهای مناسب حاصل خواهد شد؟
در اصل، آنچه از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری شنیده شد عمدتا بر پایه نگاهی مسألهمحور بوده است. در صورتیکه برای رفع چالشهای این حوزه، باید نگرشی سیستمی داشت. به عبارتی دیگر، باید حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور را به عنوان یک مجموعه یا سیستم در نظر داشت که تمام بخشهای مختلف آن بر هم تاثیرگذار هستند و فقط با یک اقدام مقطعی برای رفع چالش سرعت، فیلترینگ یا امنیت مشکل اصلی برطرف نمیشود.
در نگاه سیستمی باید عوامل موثر بر سیستم را شناسایی و از آنها به بهترین نحو برای اصلاح وضعیت استفاده کرد؛ یکی از مواردی که میتواند در این امر کارساز باشد و بخشی از مشکلات موجود در این حوزه را برطرف کند توجه به اصل ۴۴ قانون اساسی است؛ جای بسی تعجب است که نامزدهای ریاستجهموری فقط اشارهای غیرمستقیم به این بحث داشتهاند و در حد بیان موضوع، به آن پرداختهاند و برنامهای جامع همسو با اصل ۴۴ قانون اساسی و توسعه فعالیت بخش خصوصی ارائه ندادهاند؛ فرصتی که در دولت دهم مغفول ماند و حتی در مواردی هم به بیراهه رفت و به نظر میرسد قرار است همچنان مغفول باقی بماند.
یکی از راهکارهای کارساز در شرایط فعلی استفاده حداکثری از توان بخش خصوصی و امکان دادن به توسعه فعالیت این بخش در حوزه فاوا برای مثال از طریق افزایش سهم مشارکت و سرمایهگذاری بخش خصوصی در زیرساختهای ارتباطی و خدمات جدید چندرسانهای است؛ اما دولتهای پیشین تا به حال تا چه اندازه در این امر موفق عمل کردهاند و نامزدهای دولت آتی چه برنامهای برای آینده دارند؟
یکی دیگر از موارد زیرساختی و تاثیر گذار در نگاه سیستمی به حوزه فاوا که در صحبتهای این کاندیداها دیده نشد، استفاده از ظرفیت شورایعالی فضای مجازی برای حل مشکلات مزمن این حوزه است؛ حال این سوال مطرح است که برنامه کاندیداهای محترم که در صورت دستیابی به مسند ریاستجمهوری، ریاست این شورا را نیز بر عهده خواهند داشت برای استفاده از ظرفیتهای این شورا در جهت حل مشکلات میان نهادهای متولی و رگولاتور و جلوگیری از تداخل وظایف نهادهای موازی در تصمیمگیری و مدیریت فاوا در کشور چیست؟ آیا آنها به مسئولیت خطیر خود در این حوزه و اولویتهایی که باید در پیش بگیرند، توجه دارند؟
در هر حال، به نظر میرسد که تاکنون هیچ یک از کاندیدها، دید سیستمی به حوزه فاوا نداشته و اغلب تک بعدی یا مسالهمحور به آن پرداختهاند؛ ولیکن اکنون وقت ارائه برنامههایی عملی مبتنی بر یک نگاه سیستمی به این حوزه است و از رئیس دولت یازدهم انتظار میرود که در سال حماسه اقتصادی، برنامهای در خور خلق یک حماسه در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات - فاوا- ارائه دهد.