مصرف سیگار در دهههای اخیر از اشکال سنتی خود که رفتاری مردانه محسوب میشد، خارج شده و با استقبال خانمها بهویژه در کشورهای جهان سوم مواجه شده است. این درحالی است که بسیاری از جوامع غربی از سالهای گذشته با این ماده سرطان زا مبارزه و مصرف آن را محدود کردهاند بهگونهای که در ایالت متحده آمریکا از سال ۱۹۹۶ تا سال ۲۰۰۶ مصرف سیگار به نصف کاهش یافته و از ۴۲ درصد به ۲۰ درصد رسیده است.
به گزارش زیست آنلاین
در کشور ما متأسفانه سن استعمال دخانیات کاهش یافته بهویژه در بین زنان شیوع بیشتری پیدا کرده است؛ بهگونهای که مصرف سیگار توسط زنان از ۸/۰ درصد در سال ۸۳ به ۳ درصد افزایش پیدا کرده هر چند که در مقایسه با آمار ۲۸ درصدی مردان سیگاری، هنوز فاصله زیادی بین زنان و مردان سیگاری وجود دارد، اما این افزایش ۳ درصدی نشاندهنده روند رو به افزایش مصرف این ماده در بین زنان است.
بهعبارت دیگر روند سیگاری شدن زنان در مقایسه با مردان سرعت بیشتری دارد و چنانچه اقدامات پیشگیرانه در این زمینه به عمل نیاید، بعید نیست که در مدت کوتاهی آمار استعمال دخانیات زنان با مردان برابر شود. علل و عوامل گوناگونی باعث گرایش زنان به سمت استعمال دخانیات شده که یکی از این عوامل میتواند تبعیت از الگوهای غربی باشد که بهگونهای هدفمند برای به دام انداختن افراد جوامع سوم طراحی شده است. زیرا مواد دخانی به عنوان یکی از ۵ تجارت درآمدزای دنیا در کنار تجارت اسلحه، دارو، موادمخدر و مشروبات الکلی قرار دارد. اما دود ناشی از استعمال دخانیات از سوی زنان که به اشکال گوناگون مصرف سیگار و قلیان مشاهده میشود، تنها به چشم آنها نمیرود بلکه مضرات آن از ابعاد فرهنگی و نیز سلامت جسمی و روانی دامنگیر یک خانواده شده و حتی شیوه زندگی و آینده یک نسل را به لحاظ برخورداری از سلامت پایمال کند. یکی از هزاران ضرر استعمال دخانیات ایجاد ناباروری است. تحقیقات نشان میدهد که سیگار فعالیت تخمکها را مختل کرده و قدرت باروری را کاهش میدهد.
همچنین استعمال دخانیات سن یائسگی را چند سال جلوتر میاندازد. یک متخصص زنان و زایمان با بیان اینکه بسیاری از زوجهای نابارور نسبت به عواملی که باعث کاهش باروری آنها میشود، توجه دارند، میافزاید: شیوه زندگی و عوامل محیطی میتواند سلامت افراد را تحت تاثیر قرار دهد که مصرف دخانیات یکی از آن است. اما برخی افراد از تاثیر نامطلوب سیگار بر باروری آگاهی ندارند بنابراین میتوان با اطلاعرسانی درست، از انگیزه آنان برای به حداکثر رساندن شانس بارداری یک فرصت طلایی را برای ترک سیگار به وجود آورد. دکتر فاطمه ارجمند تیموری با اشاره به اثر نامطلوب سیگار بر بارداری میافزاید: شواهد نشان میدهد که استعمال دخانیات چه از سوی مرد یا زن احتمال باروری را کاهش میدهد و این درحالی است که در زنان سیگاری، شیوع ناباروری بیش از مردان است.
همچنین زمان لازم برای آبستن شدن زنان سیگاری طولانیتر از زنان غیرسیگاری است. این وضعیت حتی برای زنانی که خود سیگاری نبوده اما در معرض دود سیگار اطرافیانی مانند همسر قرار دارند، نیز وجود دارد. همچنین دز و مقدار سیگار مهم است و هر چقدر که سیگار بیشتری کشیده شود، اثر نامطلوب بیشتری را برجای میگذارد. نحوه اثرسیگار برباروری تحقیقات بهعمل آمده در زمینه چگونگی تأثیر سیگار بر ناباروری نشان از آن دارد که دود سیگار بر سلولهای تخمدان در تولید استروژن تاثیر گذاشته و اختلالات ژنتیکی را بهوجود میآورد. آمارها حاکی از آن است که میزان ناباروری میان زنان سیگاری بیشتر از زنان غیرسیگاری بوده و شیوع ۲۱ درصدی ناباروری در بین زنان سیگاری قابلتوجه است زیرا سیگار باعث میشود میزان چسبندگی رحم کاهش یابد و تخمک به دیواره آن نچسبد و به همین دلیل فرد باردار نمیشود.
ارجمند تیموری با اشاره به مکانیسم تأثیر سیگار بر ناباروری میگوید: استعمال سیگار باعث تسریع در تهی شدن ذخایر فولیکولی (سلولهای جنسی ایجاد تخمک) میشود، همچنین اختلالات سیکل قاعدگی را ایجاد میکند و نیز سمومی که در دود سیگار وجود دارد باعث جهش در گامت یا رویان (سلولهای جنسی) میشود. این عضو هیأت علمی پژوهشگاه فناوریهای نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی میافزاید: از طرفی زنان ناباروری که سیگار میکشند برای بارداری از طریق لقاح آزمایشگاهی، دوبرابر زنان غیرسیگاری به سیکلهای آی.وی.اف (IVF) نیازمندند؛ بهعبارت دیگر کسانی که سیگار میکشند دو برابر افراد غیر سیگاری در استفاده از این روش باید تلاش کنند و البته هزینههای این روش بر خانوادهها تحمیل میشود. اثر سیگار بر سلامت جنین خطراتی مانند افزایش احتمال سقط جنین و نیز حاملگی خارج از رحم در کمین زنان سیگاری قرار دارد همچنین شواهد حاکی از آن است که سندرم مرگ ناگهانی نوزاد در خانهای که یکی از افراد آن سیگار میکشند، وجود داشته است.
ارجمند تیموری با اشاره به تأثیر سیگار بر سلامت جنین اظهار میکند: زنان سیگاری باردار، هرچقدر سیگار بیشتری مصرف کنند، به همان نسبت از خطرات ناشی از عوارض سیگار برخوردار خواهند بود و خطراتی مانند زایمان زودرس، محدودیت رشد جنین و کمبود وزن حین تولد، سلامتی مادر و جنین را تهدید خواهد کرد. این فلوشیپ ناباروری، افزایش آسیبهای عروقی ناشی از مصرف سیگار را از عوارض دیگر این ماده برشمرد وافزود: آسیبهای عروقی مشکلاتی را مانند نارسایی رحمی، جفتی و کنده شدن بیموقع جفت، ایجاد میکند و برای کاهش این آسیبها بهتر است که پیش از بارداری مصرف سیگار ترک شود. از طرفی در پی بررسی گروهی از کودکان یک مدرسه، مشخص شد کودکانی با والدین سیگاری بهویژه مادران سیگاری، با اختلالاتی مانند بیشفعالی، مشکلات رفتاری، مشکلات یادگیری و نیز کمبود توجه روبهرو بودند.