سرپرست مرکز ملی پیش بینی و هشدار مخاطرات دریایی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی با بیان اینکه بر اساس مدل سازی‌ها در صورت وقوع سونامی ارتفاع امواج به بیش از ۱۰ متر خواهد رسید، گفت: در این مرکز اقدام به راه اندازی سامانه پیش بینی امواج دریا ناشی از باد کردیم که قادر به پیش بینی باد برای ۴ روز آینده (۹۶ ساعت آینده) خواهد بود.

به گزارش زیست آنلاین دکتر محمدحسین کاظمی نژاد در گفتگو با  مهر با اشاره به وجود بیش از ۵ هزار و ۷۰۰ کیلومتر ساحل در شمال و جنوب کشور، افزود: محیط‌های دریایی همواره تحت تاثیر مخاطرات دریایی قرار دارند ضمن آنکه این مخاطرات تاثیرات مخربی در خشکی‌ها برجای می‌گذارند.

سرپرست مرکز ملی پیش بینی و هشدار مخاطرات دریایی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، امواج را از جمله این مخاطرات نام برد و اظهار داشت: در صورتی که آگاهی کافی در خصوص موج و پیش بینی‌های آن نداشته باشیم می‌تواند خسارات جبران ناپذیری در مناطق ساحلی ایجاد کند.

وی از راه اندازی مرکز سامانه پیش بینی امواج دریا ناشی از باد در این مرکز خبر داد و یادآور شد: این سامانه به منظور پیش بینی آنلاین و به روز امواج ناشی از باد در حوزه‌های دریای خزر، دریای عمان، خلیج فارس و شمال اقیانوس هند راه اندازی شده است.

کاظم نژاد با تاکید بر اینکه در این سامانه اطلاعات باد و توفان را در مدل‌هایی که آماده کردیم قرار داده می‌شود و از این طریق موج را در دریا پیش بینی می‌کنیم، خاطر نشان کرد: با استفاده از این روش قادر به پیش بینی باد برای ۴ روز آینده (۹۶ ساعت آینده) خواهیم بود و اطلاعات آن بر روی سایت این مرکز برای نهادهای مرتبط قرار داده‌ می‌شود.

آمادگی کشور برای پیش بینی مخاطرات سونامی

عضو هیات علمی پزوهشگاه ملی اقیانوس شناسی وعلوم جوی خطر سونامی در سواحل جنوب کشور را بسیار با اهمیت خواند و ادامه داد: گسل مکران به موازات سواحل دریای عمان از محدود پاکستان تا ایران کشیده شده است.

وی با اشاره به سوابق زلزله‌های این گسل، یادآور شد: این گسل در سال ۱۹۴۶ فعال شده و منجر به زلزله با بزرگای بیش از ۶ شده و خسارات عمده‌ای به ایران و پاکستان وارد کرده است.

کاظمی نژاد  اضافه کرد: بر اساس اطلاعات تاریخی انتظار فعالیت لرزه‌ای گسل با درجات بیشتر از ۸ ریشتر تقریبا هر ۷۰ تا ۸۰ سال می‌رود و از آنجایی که تقریبا از آخرین زمان وقوع زلزله حدود ۷۰ سال می‌گذرد، احتمال وقوع زلزله شدید در این گسل وجود دارد.

این محقق با بیان اینکه پایش دایمی رفتار این گسل از وظایف این پژوهشگاه نیست، در عین حال اظهار داشت: ولی پس از وقوع زلزله باید آگاه باشیم که بر اثر این زلزله و سونامی چه موجی با چه ارتفاعی ایجاد می‌شود که این از ماموریت‌های پژوهشگاه است.

وی به بیان عملکرد سونامی پرداخت و اضافه کرد: موج سونامی ابتدا در آب‌های عمیق ایجاد می‌شود و به سرعت به سمت آب‌های کم عمق حرکت می‌کنند. که در آب‌های عمیق ارتفاع موج یک متر است ولی زمانی که به آب‌های کم عمق و نواحی ساحلی نزدیک می‌کند ارتفاع موج افزایش می‌یابد و دراین صورت می‌تواند بخش عمده‌ای از سواحل را در بر بگیرد و خسارات زیادی را وارد کند.

ارتفاع امواج در زمان سونامی

کاظمی نژاد با بیان اینکه در زمان وقوع زلزله در گسل مکران لزوما تمام گسل فعال نخواهد شد، افزود: در این راستا اقدام به مدل سازی‌هایی در این زمینه شد. بر این اساس ۹۶ سناریو اجرایی کردیم که اگر بخش‌های مختلف گسل با شدت‌های مختلف زلزله رخ دهد چه پیامدهایی برای سواحل ما خواهد داشت.

وی با اشاره به نتایج به دست آمده از این مدل سازی‌ها خاطر نشان کرد: بر اساس داده‌های به دست آمده از مدل سازی‌ها پیش بینی می‌شود که در زمان وقوع سونامی امواجی با بیش از ۱۰ متر به سواحل کشور خواهد رسید.

سرپرست مرکز ملی پیش بینی و هشدار مخاطرات دریایی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی با بیان اینکه سواحل دریای عمان مرتفع و صخره‌ای هستند و از این لحاظ ممکن است با خسارات کمتری مواجه شوند، گفت: این در حالی است که زلزله‌های با بزرگای بیش از ۸ ناشی از سونامی در سواحل چابهار خسارات زیادی را وارد می‌کند.

وی خاطر نشان کرد: بر این اساس اقدام به تهیه نقشه‌های آب گرفتگی بر اساس شدت زلزله ‌ای مختلف در مرکز شد.

اعلام هشدار در کسری از ثانیه

کاظمی نژاد هشدار به موقع در زمان وقوع سونامی را از مسایل مهم در کاهش خسارات در زمان وقوع سونامی ذکر کرد و ادامه داد: با توجه به فاصله نزدیکی که این گسل با کشور دارد در برخی از موارد ۱۲ دقیقه پس از وقوع سونامی اولین موج به سواحل کشور می‌رسد که این موضوع در زمینه اعلام هشدار و خالی کردن سواحل بسیار با اهمیت است.

وی خاطر نشان کرد: برای اینکه بتوانیم در این زمینه سرعت عمل مناسبی داشته باشیم باید شبکه لرزه نگاری در جنوب شرق کشور توسعه یابد که در حال حاضر از سوی پژوهشگاه زلزله و موسسه ژئوفیزیک پیگیرهای لازم صورت می‌گیر.

کاظمی نژاد اتصال شبکه لرزه نگاری ملی به شبکه لرزه نگاری سایر کشورها را از اقدامات مناسب در این زمینه عنوان کرد و گفت: چون این گسل در وسط دریا واقع شده است و شناسایی زلزله و محل وقوع دقیق و شدت آن حایز اهمیت است از این رو ایجاب می‌کند که شبکه لرزه نگاری ملی به شبکه سایر کشورهای منطقه متصل باشد.