در سررسید وعده ۱۰۰ روز دولت جدید، چشم ها به سمت رییس جمهور محترم و گزارش های وعده داده شده ایشان در بخش های مختلف دوخته شده است. چالش های زیست محیطی کشور در کنار بحران های تشدید شونده ای چون آلودگی هوا موجب آن شده تا حوزه محیط زیست نیز در جستجوی مطالبات و تغییرات مثبت خود در همین گزارش های ۱۰۰ روزه باشد.

به گزارش زیست آنلاین از زیست نیوز در سررسید وعده ۱۰۰ روز دولت جدید، چشم ها به سمت رییس جمهور محترم و گزارش های وعده داده شده ایشان در بخش های مختلف دوخته شده است. چالش های زیست محیطی کشور در کنار بحران های تشدید شونده ای چون آلودگی هوا موجب آن شده تا حوزه محیط زیست نیز در جستجوی مطالبات و تغییرات مثبت خود در همین گزارش های ۱۰۰ روزه باشد. حال آنکه بسیاری از کارشناسان نسبت به آینده محیط زیست کشور خوش­بین نیستند و پیوسته نگرانی های خود را در این رابطه اظهار می دارند. دکتر ناصر کرمی یکی از این کارشناسان است که در حوزه محیط­زیست فردی نام آشنا است و فعالان این عرصه از او همواره به نیکی یاد می­کنند. وی می­گوید اگر دولت وعده ۱۰۰۰ روزه می­داد اندکی معقول­تر به نظر می­رسید. آنچه در ادامه می خوانید تقریر گفت­وگوی انجام شده زیست نیوز با این فعال محیط زیست کشور است.

- دولت حسن روحانی وعده­ای ۱۰۰ روزه برای رفع مشکلات مردم داد، به نظر شما این وعده تا چه حد واقعی بود و تا چه میزان در حوزه محیط­زیست محقق شده است؟

من اصلا توقع ندارم طی صد روز دولت آقای در حوزه محیط­زیست کارهای خیلی چشمگیری انجام دهند و هیچکس هم نباید از مجموعه دولت چنین انتظاری داشته باشد. اوضاع در زمینه محیط­زیست بسیار آشفته­تر از این است که طی صد روز بتوان آن را سامان داد و ما در این حوزه کارهای بسیار زیادی داریم. از این جهت به نظر من اگر آقای روحانی وعده ۱۰۰۰ روز داده بود بسیار منطقی­تر به نظر می­رسید.

منتها اگر بخواهیم صد روز دولت آقای روحانی برای محیط­زیست را تحلیل و ارزیابی کنیم، جدا از نتایج باید به عملکرد ایشان توجه کنیم.  در این حوزه یکی از مهم­ترین مواردی که وجود داشته بحث انتصابات بوده است. انتخاب ریاست سازمان محیط­زیست یکی از مهم­ترین تصمیم­گیری­هایی بود که در این مدت انجام شد. تا آن جایی که من اطلاع دارم گزینه­های متعددی برای ریاست این سازمان وجود داشت اما فشاری که طرفداران محیط­زیست و رسانه­ها وارد کردند، موجب شد ایشان خانم ابتکار را برای این ریاست انتخاب کنند. من حتی شنیدم که افرادی خود را برای این پست آماده کرده و تیم مدیریتی خود را هم چیده بودند اما ایشان در نهایت به حرف کارشناسان محیط­زیست توجه کردند. شخصیت خانم ابتکار در کشور ما با محیط­زیست تعریف می­شود و از این جهت این انتخاب بسیار شایسته بود.

عملکرد دیگر دولت آقای روحانی به حوزه دریاچه ارومیه مربوط می­شود­. در این دوره ما شاهد بودیم به مشکلات این دریاچه در سطح حاکمیتی و نه در حد یک سازمان و نهاد نگریسته شد. اگرچه فعالیت­ یا برنامه خاصی برای رفع مشکل تاکنون انجام نشده است، اما این نگاه بسیار مثبت است. من شنیده­ام جلساتی در بالاترین سطح مدیریتی برای حل معضلات این دریاچه تشکیل شده و خود آقای روحانی هم در آن حضور داشته­اند؛ اما درباره خروجی­ها و دستاوردها هنوز خبری منتشر نشده است. اما بزرگترین نقدی که به آقای روحانی می­توان وارد کرد این نکته است که در دوره ایشان اعلام شد ایران وارد یک دوره خشکسالی شده است که نتایج آن هم به خوبی قابل مشاهده است؛ در حال حاضر تمام کشور با خشکسالی درگیر است اما با وجود انتشار این گزارش ما تاکنون شاهد هیچ واکنشی از سوی دولت نبود­ه­ایم. درباره مسئله آلودگی هوا و سایر مسائل نیز باید منتظر راه­های پیشنهادی دولت برای رفع آن شد.

-یکی از مشکلاتی که ما در دوره قبل با آن مواجه بودیم، برخوردهای سیاسی و امنیتی با مسائل محیط­زیستی بود؛ نمونه این امر دریاچه ارومیه بود که مشکلاتی را نیز برای فعالان زیست­محیطی ایجاد کرد. به نظر شما چگونه می­توان این مرز سیاست و محیط­زیست را از هم جدا کرد به گونه­ای که ما در دولت تدبیر و امید شاهد بروز چنین مشکلاتی نباشیم؟

کارشناسان و فعالان محیط­زیست باید توجه داشته باشند که زیر چتر سیاسیون قرار نگیرند. متاسفانه ما در مورد دریاچه ارومیه شاهد بودیم که برخی گروه­های تجزیه­طلب نیز خواهان بهره­گیری از فضا به نفع خودشان بودند هرچند که طرفداران محیط­زیست هوشیار بودند و به بازی گرفته نشدند، آنها به شکل آگاهانه در اجتماعات این افراد شرکت نکردند و اخبار فعالیت­های آنان را در رسانه­ها بازتاب ندادند. بنابراین در ابتدا باید این توصیه را به  فعالان محیط زیست کرد که همه تلاش خود را به کار گیرند و وارد حوزه سیاست نشوند. نکته دومی را هم که باید در نظر داشته باشیم این است که محیط­زیست یک مسئله ملی است و به دولت خاصی مربوط نیست و نباید آن را به فرد یا گروه خاص مرتبط بدانیم.

-شما از محیط­زیست به عنوان یک مسئله ملی یاد کردید، اما ما متاسفانه شاهدیم که توجه به محیط­زیست در کشور ما تنها مختص به گروه­های معدودی از فعالان این عرصه است و آگاه­سازی در یک سطح ملی انجام نشده است؛ به نظر شما آیا یکی از وظایف دولت جدید گسترش آگاه­سازی در گستره کشور نیست؟

متاسفانه بیش از توده مردم، اقشار مرجع ما اعم از روشنفکران و هنرمندان و روزنامه­نگاران در مقایسه با سایر مناطق جهان نسبت به محیط زیست بی توجه هستند. اکنون در دنیا یکی از بزرگترین جریان های روشنفکری جریان محیط زیستی است و ما نمود این نگاه را در آثار داستان نویس­ها، شاعران و به ویژه روزنامه نگاران می بینیم اما  در ایران این تصور وجود دارد  که محیط­زیست یک مقوله فانتزی است.  این گروه­ها اغلب معتقدند که مسئله آلودگی و سایر معضلات زیست­محیطی به راحتی قابل حل هستند و آنها باید به مسائل مهم­تری نظیر مسائل سیاسی و ... بپردازند.  به نظر من این تصور درست نیست؛ متاسفانه ما در حال از بین بردن منابع تجدیدناپذیر خود هستیم به گونه­ای که بستر حیات در ایران در حال نابودی است.

-برای این آگاه­سازی به نظر شما افزایش بودجه سازمان محیط­زیست ضروری نیست؟

متاسفانه تا امروزه حاصل کار دولتی معمولا به برگزاری همایش ها انجامیده است. اما واقعیت این است که با برگزاری این همایش­ها دردی از محیط­زیست دوا نمی شود. بروشورهایی که در این گونه برنامه­ها توزیع می­شوند اغلب بی محتوا هستند. مضاف بر این موارد، من تصور می کنم دولتی شدن مسئله و اینقدر توقع داشتن از دولت و سازمان محیط زیست درست نیست. به نظر من تا وقتی اقشار مرجع دل مشغولی محیط­زیست نداشته باشند این مطالبه از سوی مردم ایجاد نمی­شود. سیاسیون عموما به افکار  عمومی توجه می­کنند و خب وقتی محیط­زیست مطالبه عامه مردم نیست، آنها هم به این امر توجهی نمی­کنند.

-با توجه به اهمیت اقشار مرجع، چگونه می­توان آنها را نسبت به محیط­زیست حساس کرد؟

اقشار مرجع به سادگی و با یک بروشور جذب یک مقوله نمی­شوند. عدم توجه این اقشار به محیط­زیست یک وضعیت فرهنگی است. متاسفانه فضای روشنفکری ما همچنان درگیر مسائل ۳۰ و ۴۰ سال پیش است، از این رو باید به روشنگری ادامه دهیم تا روزی که محیط­زیست جایگاه خود را در کشور ما نیز پیدا کند.