به نظر می رسد محیط زیست به کمک ما احتیاجی ندارد فقط اگر پایمان را از کفش محیط زیست بیرون بکشیم و به حیات وحش ، کوه ها ، دریاچه ها و رودخانه ها دست درازی نکنیم ، محیط زیست خودش را ترمیم می کند.ˈ این جملات تنها بخشی از خواسته های کودکان و نوجوانان از رییس سازمان محیط زیست است.

امسال هفته هوای پاک را در حالی آغاز می کنیم که با شروع فصل سرما در کشور، اهالی کلان شهرها به ویژه تهران یک روز هوای پاک تنفس نکردند، به گونه ای که هر روز ناسالم بودن هوا از ایستگاه های سنجش آلودگی هوا اعلام می شد و همواره آسمانی خاکستری و مملو از دود جلوی چشم همگان خود نمایی می کرد.

البته آلودگی هوا مشکل بیشتر کشورهای در حال توسعه است که ایران هم جزو این کشورهاست.

وضعیت آلودگی هوا در تهران نشان می دهد، در مدت ۱۱ سال اخیر، بیشترین روزهای ناسالم و آلوده در تهران در سال های ۸۱ ، ۸۲ ، ۹۰ و ۹۱ بوده است.

از سوی دیگر، سال های ۱۳۸۶ ، ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ به ترتیب با ۳۲۸ ، ۲۹۳ و ۲۹۱ بیشترین روزهای سالم را داشته اند.

اما در این سال ها روزهایی هم بوده که هوا در شرایط هشدار قرار گرفت به طوری که در سال ۸۱ ، یک روز ناسالم، در سال ۸۲، دو روز هشدار ، در سال ۸۷، یک روز هشدار ، در سال ۸۸، ۸۹ و ۹۱ نیز هرکدام یک روز هشدار گزارش شده بود و در سال ۱۳۹۰ سه روز در شرایط هشدار وجود داشت.

از طرف دیگر یک روز در شرایط اضطرار در سال ۱۳۸۸ وجود داشت که در تمامی این ۱۱ سال بی سابقه بوده است. روندی که نشان می دهد، وضعیت آلودگی هوای تهران، هر روز بدتر از دیروز و هر سال بدتر از سال قبل می شود.

بحران آلودگی هوا در تهران و ۶ کلان شهر دیگر ایران شامل تبریز، مشهد، اراک، اصفهان، شیراز و اهواز به حدی رسید که مسوولان را بر آن داشت تا به منظور ایجاد حساسیت در بین اقشار مختلف جامعه ، از سال ۱۳۷۴ روز ۲۹ دی ماه را روز هوای پاک اعلام کردند.

به علت اهمیت موضوع ، سازمان حفاظت محیط زیست به مناسبت روز هوای پاک در قالب هفته هوای پاک برنامه های متنوعی را برگزار می کند.

چندی پیش تعدادی از کودکان در قالب یک مسابقه درخواست های زیست محیطی خود را به وسیله نگارش نامه به معصومه ابتکار معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کردند و از او خواستند تا محیط زیست را حفظ کند تا همه هوای پاک تنفس کنند.

ˈ خواهش می کنم به پلیس ها بگویید جلوی ماشین های خراب را بگیرند ، به شهردار بگویید درختان زیادی بکارد ، بنزین خوب تولید کنید ، فیلتر برای ماشین هایی که دود می کنند بگذارید ، ما بچه ها دوست داریم وقتی نفس می کشیم هوا تمیز باشد و بدون دود باشد و وقتی به آسمان نگاه می کنیم آبی باشد. آسمان آبی حق ماست.ˈ

این بخشی از نامه علی رضایی دانش آموز سوم دبستان مدرسه شهید مطهری به ابتکار است که در آن مسابقه زیست محیطی جزو نامه های برگزیده انتخاب شد.

این نامه نشان می دهد که مطالبات کودکان در مورد محیط زیست معقول است و دور از ذهن نیست.

امیر رضا پناهی دانش آموز کلاس پنجم از دبستان میثم در منطقه ۱۷ شهرداری تهران نیز در نامه ای خطاب به رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفته است : ˈ خانم ابتکار محیط زیست متعلق به همه جانداران است از روز اول آفرینش خداوند با نظم و رابطه دقیق طبیعت را خلق کرد ولی ما آدم ها علاوه بر اینکه محیط زندگی جانوران را از بین بردیم بلکه محیط زیست خودمان را نیز آلوده کرده ایم .

به نظر من محیط زیست به کمک ما احتیاجی ندارد فقط اگر پایمان را از کفش محیط زیست بیرون بکشیم و به حیات وحش، کوهها ، دریاچه ها و رودها دست درازی نکنیم و از این به بعد با ساخت و سازها در منابع طبیعی و تخریب محل زندگی جانداران دیگر این چرخه طبیعی حیات را از بین نبریم محیط زیست از ما و مخصوصا از رییس سازمان حفاظت محیط زیست سپاسگذار خواهد بود.ˈ

همچنین آیلین قیومی دانش آموز کلاس پنجم از مدرسه شهدای معلم نیز در نامه ای از ابتکار خواسته به فکر آلودگی هوا باشد. در بخشی از نامه اش نوشته ˈ من نمی گویم تمام ماشین ها را از سطح شهر جمع کنید من می گویم هر چقدر ماشین داریم به همان اندازه درخت داشته باشیم.

همچنین آراد معقولی دانش آموز دبستان سعادت نیز گفته ˈ ما بچه های ایران از شما تقاضا داریم چاره ای برای آلودگی هوا بیندشید آلودگی هوا برای سیستم تنفسی و به طور کلی سلامت ما خطرناک است و آمار بیماری های گوناگون روبه افزایش استˈ.

ˈ از شما درخواست می کنیم با افزایش درختان در سطح شهر و زیاد کردن تعداد پارک ها و بوستان ها و افزایش فضای سبز و کنترل وضع سوخت اتومبیل ها و بنزین مصرفی ، کنترل کیفیت ماشین ها و کنترل روی آلاینده های کارخانه ها و .. .فکری و چاره ای برای این مشکل بزرگ و خطرناک پیدا کنید چرا که پیشرفت و سلامت هر جامعه ای به سلامت افراد ان جامعه وابسته است.ˈ

این نامه ها نشان می دهد که اکنون مساله محیط زیست و داشتن هوای پاک دغدغه ای فراگیر شده و حتی کودکان را نیز نسبت به آن حساس و آگاه کرده است.

در سال ۱۳۹۱ طرح جامع کاهش آلودگی هوا برای ۸ کلان شهر کشور از جمله تهران، اهواز، اراک، تبریز، مشهد، شیراز، کرج و اصفهان تصویب و به دستگاه های اجرایی استان ها ابلاغ شد که تولید خودرو و سوخت با استاندارد یورو ۴ یکی از بندهای این طرح است زیرا علت اصلی آلودگی هوا در کلان شهرها به ویژه تهران منابع متحرک از جمله خودرو و موتورسیکلت است.

بر این اساس سعید متصدی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست دراین باره گفت: با رایزنی هایی که با خودروسازان شده از ابتدای سال آینده تمام خودروهای تولید داخل با استاندارد یورو ۴ خواهند بود و از اخر دی ماه برخی خطوط خودروسازان هم یورو ۴ خواهد شد.

وی همچنین سوخت را یکی دیگر از مهمترین و موثرترین عامل آلودگی هوا دانست و اظهار داشت: در مذاکراتی که با وزارت نفت داشتیم قرار است تا پایان دی ماه امسال، ۵۰ درصد سوخت تهران و کرج و ۹۰ تا ۹۵ درصد سوخت اراک با استاندارد یورو ۴ توزیع شود.

به گفته وی در شش ماهه اول سال آینده توزیع سوخت یورو ۴ در بقیه کلان شهر ها نیز اجرا خواهد شد.

هفته هوای پاک امسال با شعار انرژی پاک، مسوولیت اجتماعی ، آسمان آبی از ۲۷ دی ماه امسال آغاز می شود و تا ۶ بهمن ماه ادامه دارد.

سازمان محیط زیست دراین هفته برنامه های متنوعی را تدارک دیده که با سخنرانی معصومه ابتکار معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست در پیش ار خطبه های نماز جمعه تهران ( ۲۷ دی ماه ) برنامه های هفته هوای پاک آغاز می شود.

امضای تفاهم نامه بین وزارت آموزش و پرورش و سازمان حفاظت محیط زیست با موضوع مدرسه محیط زیستی در ۲۸ دی ماه یکی دیگر از این برنامه هاست .قرار است در این مدرسه آموزش های زیست محیطی به دانش آموزان ارایه شود.

برگزاری همایشی با حضور مسوولان و دلجویی از کودکان سرطانی در قالب بازدید از موسسه محک در ۲۹ دی ماه و رونمایی از خودروی برقی ساخت داخل در ۳۰ دی ماه از دیگر برنامه هاست که این کار آغازی برای استفاده از خودروهای برقی در سطح کلان شهرها خواهد بود.

امضای تفاهم نامه زیست محیطی بین سازمان حفاظت محیط زیست و دانشگاه تهران و افتتاح یک ایستگاه سنجش آلودگی هوا در دانشگاه تهران از دیگر برنامه ها در این روز است.

سخنرانی رییس سازمان حفاظت محیط زیست در شورای شهر درمورد مسولیت های اجتماعی برای حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی هوا و برگزاری یک کارگاه آموزشی ویژه صنایع با محوریت ایمنی بهداشت و محیط زیست ایران در شرکت نفت پارس هم برنامه های اول بهمن هفته هوای پاک است.

در روز دوم بهمن ماه برنامه های ویژه ای در شهرهای پیشوا ، ورامین و قرچک توسط اداره کل استان برگزار می شود که افتتاح یک بوستان زیست محیطی در پیشوا و برگزاری مسابقه ای با موضوع هوای پاک برخی از این برنامه ها است.

در روز سوم بهمن ماه شهرداری همایشی را با هدف بررسی هوای شهر تهران برگزار می کند که رییس سازمان حفاظت محیط زیست در این همایش سخنرانی می کند.

برپایی جشنواره بزرگ کودک و نوجوان و هوای پاک با هدف تاثیر گذاری برکودکان و جلب مشارکت جامعه و سرمایه گذاری بر روی ظرفیت های آینده کشور در پارک پردیسان از پنجم بهمن ماه آغاز می شود. این جشنواره به مدت چهار روز برای علاقه مندان برپا خواهد بود.

در ششم بهمن ماه آخرین روز هفته هوای پاک پایش برخط ( آنلاین) خروجی دودکش شرکت ها و صنایع آغاز می شود که این طرح به صورت نمادین از موتور خانه استانداری تهران آغاز می شود.