بیشتر ما به اشتباه آن را به اسم دریاچه نمک می‌شناسیم و تنها تصویری که از دریاچه حوض سلطان داریم یک سطح وسیع سفید رنگ است که همیشه زمان رفتن به تهران آن را در سمت راست بزرگراه خلیج‌فارس (تهران _ قم) می‌بینیم.

به گزارش زیست آنلاین از خبرگزاری فارس - سعیده سخایی؛ تبلیغ «تور یک روزه گردشگری دریاچه حوض سلطان» توجه‌ام را جلب می‌کند. تنها تصویری که از این مکان دارم یک سطح وسیع سفید رنگ است که همیشه زمان رفتن به تهران آن را در سمت راست بزرگراه خلیج‌فارس (تهران _ قم) می‌دیدم.

صبح زود با گروه از قم راهی دریاچه می‌شویم. بعد از ورود به بزرگراه در فاصله ۴۰ کیلومتری شمال قم جنب تابلوی تهران ۹۵ کیلومتر به یک راه خاکی که از زیر پل ۲ دهانه می‌گذرد وارد شده و مسیر مستقیم را برای رسیدن به دریاچه طی می‌کنیم.

بیشتر ما به اشتباه آن را به اسم دریاچه نمک می‌شناسیم اما خوب است بدانیم دریاچه نمک در کویر مرکزی و نزدیک به شهرستان آران و بیدگل قرار گرفته و دریاچه حوض سلطان در ۸۵ کیلومتری جنوب تهران است که در سال ۱۸۸۳ میلادی و بر اثر ساخت جاده شوسه تهران قم به صورت یک گودال با بلندی ۸۰۶ متر از سطح دریا تشکیل شد و به نام‌های دریاچه قم، دریاچه ساوه و دریاچه شاهی نیز معروف است.

با وارد شدن به جاده خاکی سطحی سفید به وسعت ۳۳۰ کیلومتر مربع، ماشین‌آلات و اتاقک‌های نگهبانی دیده می‌شود که مربوط به معادن استخراج نمک هستند.

با هماهنگی‌های انجام شده به یکی از این معادن رفته و وارد دریاچه قم می‌شویم.

به گفته موسوی سرپرست گروه، در ماه‌های بارش باران سطح دریاچه نزدیک به ۲۰ سانتی‌متر آب دارد اما در این فصل سال تنها با سطحی نمناک روبه‌رو هستیم که در برخی قسمت‌ها گودال‌های آبی وجود دارد که با انعکاس آسمان نیلی در آن به این سفیدی یکپارچه زیبایی مضاعفی داده است.

به سمت شمالی دریاچه که نگاه می‌کنم پیدا کردن قله دماوند در بین رشته کوه‌های البرز کار سختی نیست.

با بالا آمدن خورشید از بازتاب نور آن توسط بلورهای نمک ایمن نیستیم و درست مثل روزهای برفی باید عینک آفتابی به چشم بزنیم.

گونه‌های با ارزش دریاچه حوض سلطان

اینجا موجود زنده‌ای دیده نمی‌شود حتی در آسمان پرنده‌ای پر نمی‌زند، دریاچه از روان آب‌های سطحی مثل رودهای قره‌چای و رود شور تغذیه می‌شود و از آن جا که سطح دریاچه یکپارچه نمک است طبیعی است که آب دریاچه نیز بسیار شور باشد.

به گفته کارشناسان موجودات هوازی مانند جلبک‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها و ۲۴۰ گونه باارزش با تحمل شرایط فوق شور قادر به زندگی در اینجا هستند همچنین در ضلع‌های شمالی و شمال غربی آن پوشش گیاهی وجود دارد که در برخی فصول سال موجب جذب پرندگان مهاجر می‌شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم می‌گوید: دریاچه حوض سلطان ظرفیت‌های اکولوژیک و تنوع زیستی منحصر به فردی دارد که حفاظت از گونه‌های گیاهی و جانوری و تامین حق‌آبه‌های آن ضروری است.

محمودعلی رکنی ادامه می‌دهد: برای تبدیل دریاچه حوض سلطان به منطقه حفاظت شده مجوزهای لازم از سازمان صنعت، معدن و تجارت و همچنین سازمان جهاد کشاورزی اخذ شده و باید طرح آن در شورای عالی محیط زیست به تصویب نهایی برسد.

نزدیک به دریاچه، روستای علی‌آباد و کاروانسرای علی‌آباد وجود دارد که به تصمیم گروه برای ناهار به آنجا می‌رویم. روی تابلوی رنگ و رو رفته و زنگ زده‌ای که آرم سازمان میراث فرهنگی و گردشگری دیده می‌شود نوشته شده « نام اثر: کاروانسرای سنگی علی‌آباد، قدمت: سلجوقی، شماره ثبت: ۳۸۲۷، هر گونه دخل و تصرف بدون مجوز پیگرد قانونی خواهد داشت.»

ساختمان این کاروانسرا دارای سه تالار ستون‌دار در سه گوشه است که در هر یک از این تالارها، سکویی بین چهار ستون وجود دارد. سر در آن با اشکال دالبری و ستون‌های کوتاه تزیین شده و در اردیبهشت‌ماه سال ۸۰ به ثبت ملی رسیده است.

دریاچه حوض می‌تواند به یکی از جاذبه‌های گردشگری قم تبدیل شود. سه سال قبل مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری وقت استان قم از این دریاچه به عنوان یک طبیعت بکر و مناسب برای گردشگری یاد کرد و گفت: برای ساخت راه دسترسی باید هر چه سریع‌تر اقدام شود.

نه تنها با گذشت سه سال از راه یاد شده خبری نیست بلکه برای رسیدن به دریاچه حوض سلطان و گرفتار نشدن در باتلاق‌های حاشیه آن حتی یک تابلوی راهنما هم وجود ندارد و برای رفتن به این مکان وجود یک فرد راهنما ضروری است.

این بار که به تهران بروم و از بزرگراه خلیج‌فارس بگذرم تصویرم از دریاچه قم چیز دیگری است دیگر به آن به چشم یک سطح سفید ناشناخته نگاه نمی‌کنم حالا می‌دانم این دریاچه یک گنج است در شهر من که با کمتر از یک ساعت رانندگی می‌توانم به آن برسم و از سکوت و طبیعت بکر آن به آرامشی برسم که در هیچ جنگل و دریایی دست یافتنی نیست