تالاب پیرسلمان همدان که تا چندی پیش روزگار ناخوشی را پشت سر می گذاشت بعد از چندین سال تحمل تشنگی بار دیگر با بارش نزولات آسمانی آبگیری شد و جان دوباره گرفت.

به گزارش زیست آنلاین از ایرنا تالاب دو هکتاری پیرسلمان که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده در فاصله ۲۰ کیلومتری از شهر اسدآباد قرار گرفته و با وجود اینکه طی سالیان گذشته همواره دارای آب بوده ولی در سال های اخیر آب آن خشک شده بود.

این تالاب که عمق آن به ۱.۵ متر می رسد مطابق پایش های دائمی سازمان حفاظت محیط زیست استان از نظر شیمیایی ، میکروبی و عناصر سنگین فاقد هرگونه آلودگی گزارش شده است.

همچنین تالاب پیرسلمان فاقد هرگونه ورودی است و از طریق چشمه هایی که در بستر آن قرار دارند تغذیه می شود.

در کنار تالاب، مرقد مطهر امامزاده پیرسلمان قرار گرفته است که وجه تسمیه و نامگذاری تالاب به این عنوان نیز به همین خاطر است و این امر باعث نگرش معنوی ساکنان منطقه به این تالاب شده است.

به گفته رییس حفاظت محیط زیست شهرستان اسدآباد ، در کنار این تالاب سرسبز و زیبا انواع گونه های گیاهی همچون ازنی ، عدسک و گیاهان کنار آبی می روید در عین حال گونه های جانوری از قبیل کشیم ، چمگر ، بوتیمار کوچک ، مار ، لاک پشت نیز در کنار آن ساکن هستند.

ˈمحمد گیلانهˈ به ایرنا گفت: در چندسال اخیر به دلیل پایین بودن میزان بارش های آسمانی در سه سال گذشته، به طور کامل این تالاب خشک شد ولی در پایان زمستان سال گذشته در پی بارش برف و باران این تالاب دوباره آبگیری شد و زمینه خرسندی مردم را فراهم کرد.

وی تصریح کرد: خشک شدن تالاب پیرسلمان باعث مهاجرت پرندگان ساکن این تالاب شد چراکه منابع آبی دائم آن علاوه بر تامین آب کشاورزی زیستگاه بکر و زیبایی برای پرندگانی مثل کشیم ، چنگر نوک سرخ ، انواع گنجشک سانان ، لک لک ، حواصیل ، بوتیمار ، مرغابی و جانورانی مانند ماهی ، مارآبی ، لاک پشت و قورباغه فراهم اورده بود.

با خشکسالی های اخیر استان همدان در مقایسه با سایر استان ها در رتبه آخر از نظر بارش باران قرار گرفت و حفر چاه های غیر مجاز و برداشت بی رویه آب نیز مزید علت شد تا زمینه خشک شدن تالاب های منطقه شکار ممنوع ˈآق گلˈ، ˈپیرسلمانˈ و تالاب ˈچم شورˈ در این استان فراهم شود.

با این وجود در سال گذشته به علت افزایش سطح بارش ها دو تالاب پیرسلمان و چم شور شهرستان اسدآباد دوباره جان گرفتند.

رییس حفاظت محیط زیست شهرستان اسدآباد از احیای یکی دیگر از تالاب های خشک این منطقه خبر داد و گفت: تالاب ۱۰۰ هکتاری چم شور که در فاصله ۲۳ کیلومتری از شهر اسدآباد و در جوار شهرستان قروه کردستان واقع شده نیز امسال احیا شد.

گیلانه اظهار داشت: پوشش گیاهی این تالاب از نوع مرتعی و علفزار یا چمنی است و گونه های جانوری آن گرگ ، روباه ، خرگوش ، باقرقره، سنقر ، چکاوک بوده و در فصل آبگیری در آن مرغابی ، چوب پا و چنگر دیده می شود.

گیلانه ، با ذکر اینکه رسی بودن پوشش خاک این تالاب آن را نفوذ ناپذیر کرده است بیان کرد: این تالاب دارای منبع تغذیه خاصی نظیر رودخانه و چشمه نبوده و تنها از طریق باران و برف آبگیری می شود.

وی اضافه کرد: با توجه به نفوذ ناپذیری خاک چم شور ، تا مدتی آب در داخل آن باقی می ماند ولی در چند سال اخیر به دلیل پایین بودن میزان بارندگی بطور کامل خشک شده بود.

وی گفت: با این وجود در بهار امسال در مساحت حدود دو هکتار و به عمق نیم متر تالاب چم شور آبگیری شد که همین امر باعث میزبانی این تالاب از گونه های آبزی و کنار آبزی نظیر چوب پا و خروس کولی شده است.

به اعتقاد کارشناسان زیست محیطی ،استان همدان با داشتن ۲۷ تالاب مصنوعی و طبیعی چشم انداز زیبا و مناسبی برای زیستگاه پرندگان و گونه های مختلف آبزی ایجاد کرده و وجود تالاب های بکر و زیبا در این استان کوهستانی و سردسیر زمینه ای برای تحقیق و پژوهش دوستداران طبیعت و دانش پژوهان مهیا کرده است.

این کارشناسان، خشک شدن تالاب ها را به معنای از بین رفتن هویت منطقه تعبییر کرده اند چراکه این روند منفی از بین رفتن گونه های جانوری و به هم خوردن اکولوژی منطقه را به همراه دارد.

در این خصوص مدیرکل حفاظت از محیط زیست همدان به ایرنا گفت : مهمترین تهدید تالاب ها دست اندازی انسان در طبیعت، با اجرای طرح های سدسازی، حفر چاه های غیر مجاز و بهره برداری بی رویه از منابع آبی زیرزمینی است که باعث خشک شدن و کاهش شدید سطح آب تالاب ها و دریاچه ها شده است.

ˈقربانعلی محمد پورˈ بیان کرد : خشکسالی های اخیر استان همدان و وابستگی بخش عظیمی از استان به حوزه کشاورزی منجر به استفاده بی رویه از آب های زیرزمینی شد و طبق گزارش دریافتی شماری از افراد سودجو اقدام به حفرچاه غیر مجاز در داخل منطقه حفاظت شده آق گل کرده اند.

وی اظهار داشت : اجرای طرح های عظیم سد سازی در مسیر آبراهه و چشمه ها تحت عنوان مدیریت بهینه آب منجر به خشک شدن چشمه ها و تغییر مسیر آب راهه ها شد.

وی در خصوص تاثیر احداث سد در از بین رفتن محصولات کشاوری توضیح داد : از بین رفتن تالاب ها موجب کاهش پرندگانی شد که با از بین بردن آفات گیاهی در توسعه کشاورزی دخیل بودند.

کارشناس مسوول زیستگاه ها و امور مناطق اداره کل حفاظت محیط زیست همدان نیز خشک شدن تالاب ها به خصوص تالاب آق گل همدان را موجب تغییر مسیر حرکت پرندگان مهاجر در فصل بهار دانست.

ˈرامین رمضانیˈ افزود : تالاب آق گل هر ساله پذیرای شمار زیادی از پرندگان مهاجر بود ولی به علت خشکسالی ، دیگر پرندگان در این منطقه حضور نیافته بلکه تالاب شیرین سو همدان را برای اتراق انتخاب کردند.

وی گفت : پرندگان مهاجر علاوه بر تالاب شیرین در کنار سدها و دو رودخانه گاماسیاب و خرم رود این استان نیز حضور دارند ولی مابقی تالاب ها به علت وسعت کم پذیرای پرندگان در این فصل نیستند.

محمد پور گفت : هر ساله ۷۰ تا ۹۰ گونه پرنده آبزی ، کنار آبزی و وابسته به تالاب نظیر عقاب دریایی (ماهیگیر) ، پلیکان و درنا معمولی با آغاز فصل مهاجرت در تالاب های این استان حضور می یابند.