معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی از کاهش شدید منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی استان به علت تداوم خشکسالی و تشدید آن طی سال آبی جاری در این استان خبر داد.

به گزارش زیست آنلاین از خبرگزاری فارس از بجنورد به نقل از روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی  رضا نعیمی گفت: از ابتدای سال آبی جاری (مهرماه ۹۲) تا پایان فروردین ماه در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته، سطح آب زیرزمینی دشت‌های استان به طور متوسط ۴۰ سانتیمتر پایین‌تر رفته و آب‌دهی رودخانه‌های استان بین ۳۹ تا ۸۶ درصد کاهش یافته است.

دشت‌های بحرانی خراسان شمالی و معضل برداشت غیرمجاز از منابع آب زیرزمینی

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی با اشاره به برداشت‌های غیرمجاز و بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی استان در چنین شرایطی، گفت: وضعیت آب‌های زیرزمینی در دشت‌های شیروان ـ فاروج، اسفراین و جاجرم بحرانی است و دشت‌های بجنورد، سملقان، صفی‌آباد، شوقان و رباط نیز در وضعیت ممنوع قرار دارند.

نعیمی اظهار داشت: به همین دلیل، وزارت نیرو توسعه بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی هشت دشت از ۱۱ دشت استان را ممنوع اعلام کرده است.

وی با اشاره به اینکه، سالانه ۹۵ میلیون متر مکعب آب به صورت غیرمجاز از این منابع برداشت می‌شود، ‌اعلام کرد: ۶۰ میلیون متر مکعب از این میزان مربوط به اضافه برداشت غیرمجاز از چاه‌های دارای پروانه و ۳۵ میلیون متر مکعب آن نیز مربوط به چاه‌های حفرشده غیرمجاز است.

وی شمار کل چاه‌های آب کشاورزی استان را ۵ هزار و ۵۳۱ حلقه ذکر کرد و گفت: از این تعداد، ۲ هزار و ۹۳۰ حلقه چاه کشاورزی دارای پروانه است که سالانه ۴۴۶ میلیون متر‌مکعب آب از آن برداشت می‌شود و ۲ هزار و ۶۰۱ حلقه چاه کشاورزی نیز غیرمجاز است.

نعیمی با اعلام اینکه به اینکه در مجموع ۵۴۱ میلیون متر‌مکعب آب از چاه‌های کشاورزی استان برداشت می‌شود، افزود: نکته قابل تأمل، برداشت غیر مجاز از چاه‌های مجاز است به طوری که میزان اضافه برداشت از این چاه‌ها، حدود دو برابر برداشت از چاه‌های غیرمجاز است.

وی تصریح کرد: تخلف اضافه برداشت غیرمجاز از چاه‌های دارای پروانه در ۴۰۰ حلقه چاه صورت می‌گیرد که سالانه ۶۰ میلیون متر‌مکعب کسری مخزن در سفره‌های زیرزمینی ایجاد می‌کند.

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی با اشاره به اینکه برای بهره‌برداران متخلف این چاه‌ها اخطار ارسال شده است و برخی نیز جریمه شده‌اند، هشدار داد: امسال به صورت قاطع و جدی‌تری با متخلفان برخورد می‌شود.

وی افزود: بیشترین شمار چاه‌های غیرمجاز استان در محدوده مطالعاتی دشت شیروان فاروج با ۷۰۹ حلقه چاه و بیشترین اضافه برداشت از چاه‌های مجاز نیز در دشت اسفراین صورت گرفته به طوری که از ۹۶ حلقه چاه کشاورزی در این دشت به میزان ۱۷ میلیون مترمکعب آب اضافه برداشت شده است.

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی با بیان اینکه سطح آب‌های زیرزمینی در دشت‌های استان به شدت کاهش یافته و بیشترین کاهش در دشت جاجرم است، گفت: در هفت ماه نخست سال آبی جاری به طور متوسط سطح آب‌های زیر زمینی دشت‌های استان ۴۰ سانتیمتر پایین رفته است.

نعیمی درباره برنامه‌های نظارتی برای جلوگیری از برداشت غیرمجاز از منابع آبی زیر زمینی اظهار کرد: پنج گروه گشت و نظارت در این شرکت بر چاه‌های کشاورزی نظارت و سرکشی دارند و از ابتدای تشکیل این شرکت تا کنون ۳۰ هزار مرتبه از چاه‌های مجاز و غیر مجاز سرکشی کرده‌اند.

وی افزود: نتیجه این نظارت‌ها، شناسایی چاه‌های غیر مجاز و مسدود شدن ۷۳۷ حلقه چاه غیر مجاز است که این امر موجب صرفه جویی در مصرف آب چاه‌ها به میزان ۲۲ میلیون متر‌مکعب شده است.

کاهش منابع آب سطحی و ذخایر سدها

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی با اشاره به کاهش شدید منابع آب‌های سطحی استان نیز، اعلام کرد: آورد رودخانه‌های استان در حوزه آبریز اترک در هفت ماه نخست سال آبی جاری(از اول مهر ۹۲ تا پایان فروردین ماه ۹۳) در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، بیش از ۵۴ درصد و در مقایسه با دوره آماری بلند مدت نیز، ۶۰ درصد کاهش داشته است.

نعیمی تصریح کرد: بیشترین کاهش آب‌دهی رودخانه‌های استان مربوط به ایستگاه‌های قوردانلو و کورکانلو در بالادست سد شیروان است که از ابتدای سال آبی جاری (مهرماه ۹۲) تا پایان فروردین ماه در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته، به ترتیب ۷۴ و ۸۶ درصد کاهش آب‌دهی داشته‌اند.

وی با اشاره به اینکه وضعیت آب‌دهی رودخانه اترک در محل ایستگاه آغمزار و ایستگاه دربند سملقان به نسبت دراز مدت بیشترین کاهش آب‌دهی را تا پایان فروردین ماه داشته است، اظهار داشت: براین اساس آب‌دهی در ایستگاه آغمزار به میزان ۸۰ درصد و در ایستگاه دربند سملقان ۷۲ درصد کاهش یافته است.

نعیمی گفت: آورد منابع آب سطحی در حوزه کال شور نیز در این مدت در مقایسه با سال گذشته بیش از ۲۴ درصد و در مقایسه با دوره آماری بلند مدت نیز بیش از ۴۶درصد کاهش یافته است.

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی اظهار داشت: به تبع کاهش روان‌آب‌ها در خراسان شمالی، حجم ذخایر سدهای استان نیز ۳۹ میلیون متر مکعب کاهش یافته است.

وی با اشاره به اینکه اکنون کل آب موجود در سدهای خراسان شمالی با احتساب حجم آب مرده، ۱۰۱ میلیون متر مکعب است، گفت: حجم آب ذخیره در سد شیرین‌دره در ۱۸ اردیبهشت ماه در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته ۱۵ درصد، در سد شیروان ۴۰ درصد، در سد اسفراین ۶۰ درصد و در سد چری نیز ۷۵ درصد کاهش یافته است.

به گفته نعیمی متوسط بارندگی استان از ابتدای سال آبی جاری تا ۱۹ اردیبهشت ماه در مجموع با ۱۹۰ میلی‌متر، نسبت به سال آبی گذشته ۱۱ درصد و نسبت به دراز مدت بیش از ۱۳ درصد کاهش نشان می‌دهد.

- See more at: http://farsnews.com/newstext.php?nn=۱۳۹۳۰۲۲۷۰۰۱۲۱۹#sthash.۸bmyH۰Af.dpuf