براساس یک آمار روزانه بیش از ۵.۳ میلیون تن زباله در جهان تولید می شود، واقعیتی که کشورهای در حال توسعه و فقیر را به دلیل بهره مند نبودن از سیستم دفن زباله بهداشتی، دچار مشکلات متعدد زیست محیطی کرده است.

به گزارش زیست آنلاین از ایرنا از منابع خبری حجم بالای تولید زباله در سراسر دنیا به گونه ای است که اکنون از زباله ها به عنوان قاره هفتم یاد می شود.

البته کشورهای صنعتی رتبه نخست تولید کننده زباله به ویژه زباله های سمی و خطرناک هسته ای را دارند که محیط زیست انسانی ، حیوانی و گیاهی را به شدت مورد تهدید قرار داده است.

همچنین این کشورها بزرگترین تولید کنندگان زباله دردنیا نیز هستند. به گونه ای که اکنون تولید انواع زباله به وسعت ۳.۵ میلیون کیلومتر مربع درغرب امریکا و غرب اقیانوس آرام در کنار سواحل هاوایی سالانه بیش از۱ میلیون قطعه پرنده و آبزی را ازبین می برد و هر سال ۱۰ درصد به وسعت آن اضافه می شود.

محیط زیست مقوله ای است که امروزه جهانی شده و مهمترین مشکلی که اکنون سطح جهان با آن مواجه است پدیده تغییر اقلیم است که تقریبا بسیاری از قلمروهای عرض های پایین تر از ۶۰ درجه را تحت تاثیر قرار داده و در نیمکره شمالی و جنوبی نگرانی های زیادی به وجود آورده است.

انباشت زباله ، افزایش سیل ها ، خشکسالی ، خسارات ناشی از بلایای طبیعی، روند توسعه پاک تراشی جنگل ها ، شیوع انواع بیماری ها برخی مشکلات زیست محیطی است که گریبانگیر دنیا شده و اگر پدیده تغییر اقلیم را هم به این موارد اضافه کنیم متوجه وخیم بودن وضعیت محیط زیست خواهیم شد.

***گرم شدن زمین تهدید زیست محیط بشری

محمد درویش مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست در این باره به خبرنگار علمی ایرنا گفت: امروزه نگرانی های زیست محیطی آنقدر جدی است که شعار امسال روز جهانی محیط زیست با تاکید بر آگاه سازی دولتمردان انتخاب شده و در آن از تمام فعالان و دوستداران طبیعت دعوت شده تا تلاش کنند ، دولتمردان و رهبران جامعه جهانی را به اجرای سیاست های جلوگیری از گرم شدن زمین متقاعد سازند.

وی افزود: شعار امسال روز جهانی محیط زیست ˈ صدای خود را بلند کنید نه سطح آب دریاها را ˈ انتخاب شده است و اشاره به این دارد که اجازه ندهید این روند ادامه یابد.

با توجه به اهمیت حفظ محیط زیست پنجم ژوئن/ ۱۵ خرداد/ روز جهانی محیط زیست نامگذاری شده است، این روزی است که از سوی سازمان ملل برای افزایش آگاهی مردم برای نگهداری محیط زیست و تحریک سیاستمداران به گرفتن تصمیماتی برای رویا رویی با تخریب محیط زیست و گونه های زیستی جانوری، به عنوان روز محیط زیست انتخاب شده است.

به اعتقاد کارشناسان رشد روزافزون آلودگی و تخریب محیط زیست و بروز بحران های پی در پی زیست محیطی باعث شد دولت ها به طور جدی به تکاپو افتاده تا چاره ای بیندیشند.

اراده جهانی برای حفاظت محیط زیست با تشکیل نخستین کنفرانس جهانی سازمان ملل متحد درباره انسان و محیط زیست که به کنوانسیون استکهلم معروف است، در سال ۱۹۷۲ در سوئد جنبه کاربردی پیدا کرد، در این سال مجمع عمومی سازمان ملل متحد با تصویب ماده ای، پنجم ژوئن را روز جهانی محیط زیست اعلام کرد.

به مناسبت روز جهانی محیط زیست در ایران ۱۵ تا ۲۱ خرداد هر سال به عنوان هفته محیط زیست نامگذاری شده است که در این هفته برنامه های متنوع زیست محیطی در سراسر کشور برگزار می شود.

درویش اظهار کرد: نامگذاری یک روز جهانی برای محیط زیست نشان دهنده این است که نگرانی زیست محیطی در سطح جهان بسیار زیاد است.

***کیوتو پیمانی تشریفاتی

وی به انعقاد پیمان کیوتو در مورد انتشار گازهای گلخانه ای اشاره کرد و گفت: متاسفانه چنین پیمانی، در حد کاغذ و بدون هیچ الزام قانونی باقی مانده است، کشورهای امریکا ، روسیه و چین نسبت به پذیرش مفاد این پیمان خودداری می کنند که این مساله نگرانی ها را افزایش داده است مبنی بر اینکه چشم انداز آینده می تواند بدتر از شرایط کنونی باشد مگر اینکه آگاهی های عمومی به جایی برسد که دولت ها وادار شوند در این زمینه دست به اقدامات جدی بزنند.

*** زباله کشورهای صنعتی تهدید کننده کره زمین

درویش در ادامه به بحث زباله ها اشاره کرد و گفت: حجم انبوهی از زباله منجر به ایجاد قاره هفتم در دنیا شده است به این معنا که زباله ها در غرب ایالت متحده امریکا و غرب اقیانوس آرام در جنب سواحل هاوایی محدوده ای را ایجاد کرده اند که اکنون ۳.۵ میلیون کیلومتر مربع وسعت دارد و سالانه ۱۰ درصد به وسعت آن افزوده می شود.

وی ادامه داد: این محدوده به یکی از چالش های اصلی زیست محیطی در دنیا تبدیل شده که ۲۸۰ گونه پرنده و آبزی را در معرض خطر انقراض قطعی قرار داده و سالانه بیش از ۱ میلیون قطعه پرنده و آبزی را از بین می برد.

این فعال زیست محیطی افزود: توسعه روند پاک تراشی جنگل ها ( نابودی کامل جنگل ها)، افزایش سیل ها و خسارات ناشی از بلایای طبیعی و شیوع انواع بیماری های ناشناخته ناشی از پدیده تغییر اقلیم برخی دیگر از معضلات زیست محیطی در دنیاست.

وی اظهار کرد: این مشکلات و چالش های زیست محیطی نشان دهنده این است که اکوسیستم های جهان چنان به هم پیوسته و پیچیده است که اگر هر نوع خللی در خدمات اکوسیستمی وارد کنیم ممکن است عوارض آن به صورت غیر قابل پیش بینی و مهار در جاهای دیگر خودش را نشان دهد و خطرناک باشد.

*** کمبود آب ازمهمترین مشکلات زیست محیطی ایران/ ضرورت بازنگری مدیریت منابع آب

درویش به مشکلات زیست محیطی در ایران اشاره کرد و گفت: در ایران مهمترین مشکل کمبود شدید منابع آبی است، باید به سرعت و با جدیت در سیاست های مدیریت منابع آبی بازنگری جدی به عمل آید و از توسعه سازه ای در مدیریت آب، طرح های سد سازی و انتقال آب بین حوضه ای خورداری شود.

وی افزود: فاجعه ای که در ارومیه، کرن ، سیوند و زاینده رود اتفاق افتاد، نشان دهنده این است که ما در سیاست های توسعه ای خود به جای اینکه متناسب با توانمندی های اکولوژیک سرزمین چیدمان توسعه خود را طراحی کنیم متناسب با نیازهای انسانی و آن هم برای نیازهای کوتاه مدت برنامه ریزی کردیم.

درویش ادامه داد: متاسفانه در گذشته در اجرای بسیاری از طرح ها مصلحت های قبیله ای، بخشی، قومی و ناحیه ای بر مصلحت های ملی ترجیح داده شد و باعث شد اکنون با معضلات جدی در حوزه تشدید کانون های بحرانی فرسایش بادی، تشدید کانون های گرد و غبار، خشک شدن تالاب ها و دریاچه ها، کمبود اندوخته های گیاهی، پاک تراشی جنگل ها، کاهش تنوع گیاهی در جنگل های شمال و پیدایش پدیده ای به نام جنگل های مخروبه هیرکانی، خشکیدگی جنگل های زاگرس و شکار بی رویه ، تخریب زیستگاهها و کاهش تنوع زیستی به خصوص در بین جمعیت چهارپایان مواجه باشیم.

*** کاهش جمعیت علف خواران در چهار دهه گذشته

وی اظهار کرد: در چند دهه گذشته حدود ۹۰ درصد از جمعیت چهارپایان و علفخواران در کشور از بین رفته است، این وضعیت بسیار نگران کننده است، اکنون از مجموع کل، بز، قوچ، میش، آهو، جبیر، گوزن، مرال و شوکا در کشور در ۴۰ سال گذشته یک میلیون راس بودند، اکنون به کمتر از ۱۱۰ هزار راس کاهش یافته است که این رقم بسیار نگران کننده است.

درویش گفت: کاهش این گونه های جانوری نشان دهنده این است که ما به رغم اینکه شعارهای زیبایی در مورد محیط زیست می دهیم اما عملا حفظ محیط زیست در شمار اولویت های جدی دولت های ایران از پس از دهه ۵۰ قرار نداشته است که حاصل آن چنین وضعیت نگران کننده ای است که اگر بحث آلودگی هوا و فرسایش خاک را هم اضافه کنیم ابعاد فاجعه نگران کننده تر خواهد شد.

وی اظهارکرد: میزان توجه جامعه امروز به ملاحظات محیط زیستی متاسفانه در حد انتظاراتی که باید در یک جامعه بحران زده محیط زیستی باشد نیست، مردم هنوز متوجه خطر از بین رفتن داشته های محیط زیستی خود نیستند.

***رفع بحران های زیست محیطی با کمک سمن ها

درویش به نقش سمن های زیست محیطی ( سازمان های مردم نهاد ) در حفظ محیط زیست اشاره کرد و گفت: متاسفانه تعداد سمن های زیست محیطی در کشور ما حتی به رقم ۵۰۰ هم نمی رسد در حالی که مردم کشوری با چنین بحران های زیست محیطی باید اینقدر حساس باشند که تعداد سمن های آن به ۱۰ هزار برسد تا بتوانند وزن لازم را برای تاثیر گذاری بر دولتمردان داشته باشند.

وی گفت: خوشبختانه در دولت آقای روحانی اتفاقات خوبی در زمینه محیط زیست رخ داده است، رییس جمهوری در برنامه اعطای جایزه محیط زیستی در سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد که ˈ در دولت من محیط زیست اولویت اصلی کشور است ˈ ، این نکته بسیار مهمی است، امیدواریم این رویه و این کلام بتواند در بودجه ریزی و جذب نیروهای متخصص، خود را نشان دهد و سازمان محیط زیست هم بتواند توان مقابله با مشکلات را افزایش دهد.