در سال ۱۹۹۲، احتراق جهانی زغال سنگ، نفت، و گاز به علاوه تولید سیمان، ۲۲.۶ میلیارد تن دی اکسید کربن را روانه هوا کرد. اما در سال ۲۰۱۲، میزان انتشار برابر با ۳۴.۵ میلیارد تن بوده است. در حقیقت، بشریت به جای کنترل تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیت های خود، در حال تسریع آن است.

به گزارش زیست آنلاین از زیست نیوز دیگر زمان زیادی برای ما به منظور رسیدگی به بحران تغییرات آب و هوایی باقی نمانده است. دانشمندان به این نکته اشاره داشته اند که افزایش بیش از دو درجه سانتیگرادی دمای جهان نسبت به دوران پیش از انقلاب صنعتی، سیاره زمین را در موقعیتی خطرناک قرار خواهد داد. این در شرایطی است که ما همچنان در مسیر افزایش چهار درجه سانتیگرادی و یا بیشتر دما در قرن حاضر حرکت می کنیم. در حقیقت، اکنون آخرین فرصت برای پیشگیری از آینده ای فاجعه بار فرا رسیده است.

این فرصت در پاریس و در دسامبر ۲۰۱۵، زمانی که دولت های جهان بیست و یکمین نشست سالانه تغییرات آب و هوایی سازمان ملل را برگزار می کنند، نهفته است. اما این بار شرایط متفاوت است. در این تاریخ یا دولت های جهان همان گونه که وعده داده اند برای اقدامی جامع و قاطع به توافق خواهند رسید و یا با دوره ای مواجه خواهیم شد که در آن کنترل سلامت آب و هوا دیگر از دستان ما خارج خواهد شد.

در سال ۱۹۹۲، دولت های جهان چارچوب کنوانسیون سازمان ملل در مورد تغییرات آب و هوایی را تصویب کرده و وعده جلوگیری از دخالت های انسانی در سامانه آب و هوایی از طریق کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، به ویزه دی اکسید کربن، را دادند. اما زمانی که این پیمان در سال ۱۹۹۴ اجرایی شد، نرخ انتشار گازهای گلخانه ای از جمله دی اکسید کربن افزایش یافته بود. در سال ۱۹۹۲، احتراق جهانی زغال سنگ، نفت، و گاز به علاوه تولید سیمان، ۲۲.۶ میلیارد تن دی اکسید کربن را روانه هوا کرد. اما در سال ۲۰۱۲، میزان انتشار برابر با ۳۴.۵ میلیارد تن بوده است. در حقیقت، بشریت به جای کنترل تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیت های خود، در حال تسریع آن است.

در حال حاضر، بزرگترین مساله اخلاقی زمان ما همین شرایط محسوب می شود. استفاده جهانی از سوخت فسیلی به شدت کشورهای فقیر که آسیب پذیرترین افراد نسبت به تغییرات آب و هوایی هستند و نسل های آینده که سیاره ای را به ارث می برند که بسیاری از مناطق آن غیر قابل سکونت بوده و تامین مواد غذایی چالشی عظیم خواهد بود را تهدید می کند.

ما در زمانی این آسیب را ایجاد می کنیم که پیشرفت های فناوری، جهان را قادر کرده است از سوخت های فسیلی خطرناک به سوی منابع انرژی کم کربن مانند خورشیدی، بادی، هسته ای و آبی حرکت کند و اثر سوخت های فسیلی را با فناوری جذب و ذخیره سازی کربن کاهش دهد. پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک های جهان، اخیرا اظهار نظر جالب توجه و در عین حال نگران کننده ای داشته است: "از آن جایی که ما آفرینش را نابود می کنیم، آفرینش ما را نابود خواهد کرد! هرگز این را فراموش نکنید!"

شرکت های بزرگ نفتی همچنان با لابی های قدرتمند در برابر حرکت به سوی انرژی کم کربن مقاومت کرده و با توجه به سرمایه های عظیم خود به نظر نمی رسد در آینده نزدیک تغییری در این روند ایجاد کنند. با این وجود، امکان تغییر شرایط وجود داشته و از جمله دلایلی که ممکن است به این بن بست پایان دهند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

نخست، جهان در حال بیدار شدن از خواب و درک فاجعه ای است که ما در حال ایجاد کردن آن هستیم. اگرچه برخی دستگاه های تبلیغاتی و رسانه ها قصد منحرف کردن افکار عمومی درباره سوخت های فسیلی را دارند اما عموم مردم نیز خشکسالی های بلند مدت (در حال حاضر در بخش هایی از برزیل، آمریکا، جنوب شرق آسیا و ...)، سیل های ویرانگر، و امواج گرمای کشنده در بسیاری از مناطق جهان را مشاهده می کنند.

دوم، شهروندان جهان نمی خواهند در شعله های آتش غرق شوند.

سوم، شوک های آب و هوایی شدیدتر ممکن است پیش روی جهان قرار داشته باشند. امسال می تواند با ال نینو بزرگی همراه باشد. طی این پدیده آب های شرق اقیانوس آرام گرم می شوند و اختلال های آب و هوای جهانی ایجاد می کنند. در حال حاضر یک ال نینو بزرگ می تواند خطرناک تر از حد معمول باشد زیرا بر جریان افزایش کلی دمای زمین می افزاید.

چهارم، آمریکا و چین، بزرگترین تولیدکنندگان دی اکسید کربن جهان، سرانجام این شرایط را جدی گرفته اند. "باراک اوباما"، رئیس جمهور آمریکا، در تلاش برای توقف ساخت و ساز نیروگاه های زغال سوز جدید است مگر آن که این نیروگاه ها به فناوری جذب و ذخیره کربن مجهز شده باشند. چین نیز برنامه های مختلفی برای کاهش وابستگی خود به زغال سنگ را مد نظر قرار داده و گسترش استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر از آن جمله اند.

پنجم، نشست پاریس آغاز جلب توجه جهانی هم از سوی مردم و هم رهبران جهان است. "بان کی مون"، دبیر کل سازمان ملل، از رهبران سیاسی برای شرکت در اجلاسی ویژه در سپتامبر ۲۰۱۴، ۱۴ ماه پیش از نشست پاریس برای برگزاری مذاکرتی فشرده دعوت کرد.

در نهایت، پیشرفت های فناوری در سامانه های انرژی کم کربن شامل فتوولتائیک، خودروهای الکتریکی، جذب و ذخیره کربن و نیروگاه های هسته ای نسل چهارم با ویژگی های ایمنی ارتقا یافته همگی گذار به فناوری واقع گرایانه انرژی کم کربن و کم هزینه با مزایای فراوان برای سلامت انسان و سیاره زمین را تسهیل می کنند.

بی تردید، کنترل تغییرات آب و هوایی ضرورتی اخلاقی و سودمند است که اهمیت آن فراتر از نادیده گرفته شدن توسط سیاستمداران، شرکت های بزرگ نفتی و مبلغان رسانه ای آنها است.