رکابزن بین المللی و فعال محیط زیست کشورمان که برای حفاظت از محیط زیست به دور خزر سفر کرده است بعد از حضور در گرگان از فاصله زیاد حفاظت از محیط زیست در ایران با سایر کشورها گفت و با انتقاد از ایجاد صنایع در شمال کشور، افزود: هیچ لزومی ندارد وقتی دشت و بیابان با وسعت زیاد در کشور داریم صنایع در جنگل های هیرکانی شمال کشور ایجاد کنیم.
به گزارش زیست آنلاین از مهر، رکابزن و دچرخه سوار بین المللی کشورمان که با شعار صلح و دوستی و برای حفاظت از محیط زیست دور دریای خزر را رکاب زده زده بود پس از ورود به کشورمان وارد گرگان شد. پس از استقبال اداره کل محیط زیست گلستان از وی اقامت چند روزه وی در گرگان گفتگویی را درباره این سفر با وی ترتیب دادیم که در ادامه می خوایند.
ایرج روغن چی، متولد ۱۳۴۳در تهران است. وی که مربی و مدرس فدراسیون کوهنوردی و دوچرخه سواری است، درباره سوابق و فعالیت هایش به خبرنگار مهر، می گوید: در ارتباط با اهداف طبیعت کشورم تا گنون سه طرح ملی اجرا کردم، اولین طرح در سال ۹۰ بود که تصمیم گرفتم در سال ۹۱ به قله لیلاپیک بروم، برای همین، در همان سال ۹۰ مجبور بودم برای آمادگی جسمانی تلاش کنیم.
وی ادامه می دهد: در جریان یکی از تمرینات، مشغول صعود به قله لیلا پیک که متوجه یک روزنامه در ارتفاعات شدم. آن را برای استفاده برداشتم و متوجه شدم که روزنامه ایران است و داخل آن درباره خلیج فارس و تلاش عربها برای تحریف نام آن نوشته است.
وی تصریح می کند: از آن روز هدفم که لیلا پیک بود، تبدیل شد به خلیج فارس و تصمیم گرفتم از البرز تا خلیج فارس را طی کنم.
روغنی در توضیح دومین طرح ملی خود می گوید: دومین برنامه من هم عید ۹۲ بود که از مشهد مقدس به خلیج فارس رفتم ، این بار از کویر لوت به عنوان گرمترین نقطه زمین عبور کردم.
این رکابزن بین المللی کشورمان سومین برنامه ملی خود را یک طرح محیط زیستی اعلام می کند و در توضیح آن می گوید: بعد از معرفی من توسط رسانه ها، محیط زیست، با توجه به شعار سال که روز زمین پاک نام گذاری شده از من خواست برای این روز کاری انجام دهم و من هم پیشنهاد دادم از بافت کرمان تا تبریز را با شعار "آب پاک خاک پاک انسان سالم" طی می کنم، این طرح ها اجرا کردم و البته در رسانه های زیادی هم منعکس شد.
وی اضافه می کند: بعد از آن خانم دکتر ابتکار من را به عنوان نخبه انتخاب کردند و در نشستی از من دعوت کردند. من هم با دوچرخه و لباس مخصوص وارد سالن شدم و آنجا هم برای اولین بار طرح بین المللی خود را ارائه دادم که مورد قبول دکتر ابتکار واقع شد و دستور آن را صادر کردند.
وی با گله از مسئولان محیط زیستی کشور ، به کمرنگ شدن دستور رئیس سازمان محیط زیست و عدم توجه مسئولان به آن دستور اشاره کرد. روغن چی در این باره توضیح می دهد: البته دستور خیلی کمرنگ بود؛ ولی قرار شد من با شعار "یک دریا و پنج ملت دوست"، دور خزرا را با عنوان "صلح پایدار" رکاب بزنم؛ علی رغم دستور رئیس سازمان برای حمایت همه اداره کل ها تنها استان البرز آن هم فقط ۵ میلیون تومان کمک کرد.
این فعال محیط زیستی ادامه می دهد: بعد از حدود ۸ ماه کار کردن روی این موضوع مجبور شدم خودروی شخصی ام را بفروشم چون کسی حمایت مالی نکرد و متاسفانه این کارها مثل فوتبال نیست که اسپانسر داشته باشد. پروسه سختی را گذراندم زیرا نیاز بود وزارت امور خارجه با سفارت ها مکاتبه داشته باشد تا مجوز حضور بگیرم ، روند کاملا دولتی بود به همین دلیل زمان بر شد.
وی اضافه می کند: شورای عالی برون مرزی خوش بختانه همه موارد را بررسی کردند و من هم تایید شدم و ویزا گرفتم. البته روسیه ویزا نداد و گفت نمی دهم. بارها در این باره نامه نگاری شد ، حتی در باکو هم تلاش کردم ولی باز هم جواب نگرفتم.
مربی کوهنوردی کشورمان می گوید: اواسط اردیبهشت استارتم را زدم و خیلی سرعتی به شهر مرزی آستارا رسیدیم، از آنجا هم به آستارا آذربایجان رفتم و سپس به باکو رسیدم. بعد از آن قصدم رفتن به روسیه بود.
وی اظهار می کند: گفته بودند اگر به یکی از شهرهای مرزی بروی می توانی به روسیه بروی ولی باز هم مجوز ندادند و عنوان کرند که امنیت شما در این مناطق در خطر است. به همین دلیل با کشتی رفتم و ۴ شب و ۵ روز روی آب بودم، چون کشتی باری بود باید توقف های زیادی می کرد و به همین دلیل سفر من طولانی و خسته کننده شد.
برنامه بعدی روغن چی در سفر خود به کشورهای حاشیه خزر حضور در ترکمنستان و سپس قزاقستان بود که وی در این باره می گوید: از آنجا به بعد به ترکمنستان رفتم، حدود ۱۸۰ کیلومتر قبل تر از مرز و داخل مرز ترکمنستان هم حدود ۳۵۰ کیلومتر فاقد جاده است که مجبور بودیم با ماشین های مخصوص این جاده ها برویم و اصلا چیزی به اسم سواری نداشتیم. روی یک تپه قدیمی یک هوا پیمای قدیمی هم در آن منطقه بود و تبدیل به نماد آن بیابان شده بود.
وی در تشریح وضیعت محیط زیستی ساحل خزر در قزاقستان با مقایسه آن با ساحل ایران، می گوید: تنها قسمت سبز خزر که متاسفانه بسیار هم آلوده است، همین شمال ایران است و مابقی همه اش بیابان بی سبزه و علف است. ولی ساحل بسیار پاکی دارد، آنجا و از طریق محیط زیست قزاقستان متوجه شدم آن مناطق گرگ هایی معروف به گرگ ساحلی دارد که پاهای کوتاهی دارند و شبها بیرون می آیند.
وی تصریح می کند: یکی از علت های سبز بودن ساحل خزر در ایران، کوهستانی بودن جنوب خزر است، جنگل های آن از دوران هیرکانی باقی مانده است و یکی از علت های مهاجرت یوز آسیایی به ایران هم همین جنگل های هیرکانی و آب و هوای منطقه بود.
روغن چی مقصر اصلی آلودگی محیط زیستی خزر را کوتاهی سازمان محیط زیست می داند و می گوید: ۱۳۷۰ مورد در مورد اجتماعی و محیط زیستی و تاریخی و دینی کشورهای خزر را نوشته ام؛ در ساحل آنجا افرادی را دیدم که با اسب و با لباس یونیفرم و کراوات بسیار منظم ایستاده بودند. وقتی شغل آن ها را پرسیدم گفتند محافظ محیط زیستیم و با اسب از محیط زیست محافظت می کردند.
وی ادامه می دهد: در صورتی که در شمال ایران دست محیط بانان موتور تریل با بیش از ۱۵ سال قدمت دیدم که وقتی روشن می شد صدای بسیار بلند می داد و کلی دود ازش خارج می شد ، همین موتور محیط بانان کلی آلودگی صوتی و هوایی ایجاد می کرد. من حتی مخالف اینم که وقتی به کوه می رویم آواز بخوانیم.
روغن چی اظهار می کند: آب و خاک اینجا طلا است. آب قزاقستان بوی بد می دهد و مشکل آب دارند با این حال چهار نوع آب لوله کشی دارند که شامل آب حمام، آب آش پزخانه، آّب دست شویی و آب آشامیدنی است. آنجا مثل ایران نیست که با آب حیاط یا ماشین بشورند ندارند.
به گفته این فعال محیط زیستس، رئیس محیط زیست قزاقستان هر یکشنبه به همراه خانواده زباله جمع می کند و آن را یکی از تکالیف خود می داند.
تدریس محیط زیست در مدارس قزاقستان از نکات جالب سخنان روغن چی بود که وی در توضیح این سخن خود می گوید: محیط زیست قزاقستان معلم دارد و هفته ای یک بار در مدارس تدریس می کند. محیط زیست ما با قزاقستان بی نهایت فاصله دارد. آنجا مردم و شهرداری شریک هستند؛ حتی کیسه پلاستیک هایی که زباله جمع آوری می کنند شماره دارد و ثبت می شود.
وی ادامه می دهد: آن ها با این که از نظر زیرساختی و توان مالی ضعیف هستند ولی در حوزه محیط زیست خیلی کار کرده اند.
روغن چی با بیان این که ما خیلی در بخش حفاظت از محیط زیست عقبیم، تصریح می کند: زمرد سبز جنگل های هیرکانی در ایران است و همه کشورهای آرزو دارند ناحیه شما کشور ما برای آن ها بود.
وی اذعان می کند: هیچ الزامی ندارد وقتی ایران این همه وسعت دارد و با وجود این همه بیابان، صنایعی در جنگل های شمال کشور و بخصوص در جنگل های هیرکانی تاسیس شود.
این فعال محیط زیستی تصریح می کند: در کشورهای حاشیه خزر بخصوص قزاقستان اعلام کرده اند که مجوز ساخت کارخانه نمی دهند؛ حتی می خواستند در نزدیکی ساحل پالایشگاه و اسکله بزند که دولت آنجا مجوز نداد زیرا بر اساس قوانین آنجا برای احداث این صنایع باید فاصله زیادی رعایت شود.
روغن چی با انتقاد از نصب تابلوهای شعاری برای حفاظت از محیط زیست، می گوید: باید به جای تبلیغات های خیابانی که تاثیر عکس دارد، هزینه کرد و معلم گذاشت تا آموزش دهد و این آموزش ها باید از دوران کودکی باشد تا فرزندان ما از دوران کودکی یاد بگیرند برای حیات وحش و محیط زیست خود ارزش قائل شوند.
وی درتوضیح وضعیت شهرها و روستاهای قزاقستان می گوید: در قزاقستان شن و ماسه تمام پیاده رو ها رو می پوشاند ولی صبح با ماشین های مخصوص آن ها را جمع می کنند و بعد از استخراج نمک آن ، دوباره به طبیعت باز می گردانند؛ حتی یکی از روستاهای قزاقستان را همین شن و ماسه ها پوشانده بود و خالی از سکنه شده بود اما بعد ها به آن رسیدگی کردند و با کاشت درخت تبدیل به یک منطقه گردشگری شده است.
رکابزن بین المللی کشورمان اظهار می کند: روز اولی که وارد قزاقستان شدم اعتراض کردند که چرا به ما اعلام نشده است و من به آن ها گفتم به حساب ضعف سیستم اداری ایران بگذارید. وقتی متوجه رسیدن به داخل مرز خود شدند، سریع دو ماشین شاسی بلند دولتی آمدند و همانجا میز و سایه بان گذاشتند و سریع جلسه تشکیل دادند.
وی با باین این که من جای ده ها هزار نفر از محیط زیستی ها فعالیت بین المللی دارم و برای کشورم تبلیغ می کنم، تصریح می کند: خبرم در روسیه و قزاقستان پخش شد و تمام شبکه های سراسری آن ها پوشش خبری دادند. حتی یکی از رادیوهایی که دائم موسیقی پخش می کرد هم برنامه خود را برای حضور من در آنجا قطع کرد که نشان دهنده اهمیت آن برای مدیران و مردان آنجاست ولی در ایران این گونه نیست، حتی در یکی از شهرها وقتی وارد شدم علی رغم نامه نگاری کسی متوجه حضورم نشده بود و از نامه ها خبر نداشت.
روغن چی در خاتمه سخنان خود می گوید: حتی یکی از مسئولان محیط زیست کشور به من گفت خودت که به شهرستان ها می روی با روابط عمومی ها هماهنگ باش، من مگر سمتی در محیط زیست دارم یا با روابط عمومی ها آشنا هستم، اصلا هدف و وظیفه من چیز دیگری است.