برخلاف تصور عموم، زباله های شناور در سطح دریاها و اقیانوس ها امحا نمی شوند؛ بلکه در اعماق اقیانوس ته نشین شده و دوباره در چرخه غذایی انسان قرار می گیرند.

به گزارش زیست آنلاین از ایرنا از آکادمی ملی علوم آمریکا، محققان احتمال می دهند که این زباله ها توسط موجودات آبزی و بر اثر املاح آب به قطعات کوچکتری تبدیل می شوند و بر اثر مرور زمان به عمق اقیانوس می روند.

دوره مدرن ˈعصر پلاستیکˈ نام گرفته است. با توسعه تکنولوژی در تمام زمینه ها، زباله بیشتری وارد طبیعت می شود.

آکادمی ملی علوم در سال ۱۹۷۰ اعلام کرد که سالانه حدود ۴۵ هزار تن زباله وارد دریا و اقیانوس می شود؛ حال در نظر بگیرید که تولید پلاستیک جهان از آن سال تاکنون ۵ برابر افزایش یافته است.

گروهی از محققان در سال ۲۰۱۰ توسط یک کشتی به نام Malaspina شروع به جمع آوری زباله های سطحی اقیانوس و اندازه گیری غلظت پلاستیک آب کردند.

با وجود افزایش زباله جهان، زباله های جمع آوری شده خیلی کمتر از انتظار بود و در سطح آب به ندرت زباله های بزرگتر از ۰.۲ اینچی (۵ میلیمتر) دیده می شد.

این تحقیقات تئوری دانشمندان درباره ته نشین شدن زباله های بزرگ در اعماق اقیانوس را قدرت بخشید.

****بلع زباله های پلاستیکی توسط موجودات دریایی

چندی پیش خبری مبنی بر بلع زباله های پلاستیکی توسط پرنده های دریایی، نهنگ ها، لاک پشت ها و برخی دیگر از مهره داران آبزی منتشر شد.

در این تحقیق پرندگان سواحل کاتالان در بارسلونا مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که ۹۴ درصد از این پرندگان تحت تاثیر زباله های پلاستیکی قرار دارند و ۷۰ درصد از آنان این زباله ها را می بلعند. این پژوهش برای اولین بار تاثیر زباله های پلاستیکی را بر روی پرندگان بررسی کرده است.

زباله های شناور معمولا باعث ایجاد زخم، خفگی، انسداد روده و عفونت و مرگ پرندگان و موجودات دریایی می شوند؛ به علاوه پرندگان این زباله ها را با مواد غذایی اشتباه می گیرند و آنها را می بلعند. در برخی از موارد نیز پرندگان دریایی از حیواناتی تغذیه می کنند که درون معده آنان ظروف پلاستیکی قرار دارد. محققان در حال بررسی اثرات طولانی مدت آلاینده های سمی موجود در زباله های پلاستیکی موجود در اکوسیستم دریا هستند که در نهایت وارد چرخه زندگی انسان می شود.

آلودگی پلاستیکی یک تهدید جدی برای اکوسیستم های دریایی محسوب می شود. تمام محصولات غیر قابل بازیافت در نهایت مسیر خود به دریا می رسند و باعث انتقال ویروس و عفونت به انسان می شوند.

****آلوده ترین کشورهای دنیا

موسسه بین المللی Blacksmith در سال ۲۰۱۳ اسامی آلوده ترین مکان های جهان را از نظر زیست محیطی منتشر کرد. این موسسه غیر انتفاعی در سال ۱۹۹۹ تاسیس شده است و مقر آن در نیویورک است. هدف اصلی این موسسه پاکسازی مناطق آلوده، با تمرکز بر جوامعی است که در آن کودکان بیشتری در معرض خطر هستند.

در لیست این سازمان، بیشتر نام کشورهای در حال توسعه ای به چشم می خورد که مملو از زباله های الکترونیکی، صنایع و معادن مختلف هستند.

در صدر لیست این سازمان اوکراین، به دلیل فاجعه چرنوبیل قرار دارد. انفجار راکتور شماره ۴ چرنوبیل در سال ۱۹۸۶، هولناک ترین حادثه اتمی جهان را رقم زد که تشعشعات ناشی از آن ۱۰۰ برابر بیشتر از بمب اتم هیروشیما و ناکازاکی گزارش شد.

در ساعات اولیه انفجار حدود ۵۰ نفر متخصص و آتش نشان جان باختند و طبق آمار گزارش شده در بیست و چهارمین سالگرد حادثه نیروگاه هسته ای چرنوبیل در سال ۲۰۱۰، حدود ۹۸۵ هزار نفر بر اثر این حادثه جان خود را تا سال ۲۰۱۰ از دست دادند که علت مرگ اکثر آنان سرطان بود.

در همان سال آکادمی علوم نیویورک کتابی را با عنوان ˈچرنوبیل؛ پیامدهای فاجعه برای مردم و محیط زیستˈ منتشر کرد که بیانگر آمار هولناکی است. با گذشت ۲۸ سال از این فاجعه، هنوز هم تا فاصله ۳۰ کیلومتری این نیروگاه خالی از سکنه است.

در این لیست آمده است که علاوه بر روسیه ، اندونزی و نیجریه نیز از جمله آلوده ترین کشور های جهان از نظر محیط زیست محسوب می شوند.

کشور غنا با معضل بازیابی ۲۱۵ هزار تن زباله الکترونیکی رو به رو است که اغلب از مواد پلاستیکی و فلزی ساخته شده اند.

این مواد در اثر تجزیه، آتش سوزی و اکسید شدن در خاک و آب منطقه نفوذ کرده اند و موجب مسمومیت ساکنین می شوند.

صنعتگران این کشور از سیم و دیگر لوازم الکترونیکی برای تولید مس استفاده می کنند که این فرآیند باعث آزاد شدن بخارات سمی Agbogbloshie در منطقه آکرای این کشور می شود.

شهر درشینسک در روسیه در سال ۲۰۰۷ به عنوان آلوده ترین شهر جهان در کتاب رکورد های گینس به ثبت رسید و در سال های ۱۹۳۰ تا ۱۹۹۸ بیش از ۳۰۰ هزار تن مواد آلاینده شیمیایی به رودخانه های این شهر سرازیر شد و تاکنون بیش از ۱۵۰ نوع مواد آلاینده در آب های زیرزمینی این شهر شناسایی شده است. میانگین عمر ساکنین این شهر در حدود ۴۳ سال است.

علاوه بر درشینسک، نورلیسک نیز یکی از آلوده ترین شهرهای روسیه محسوب می شود. هر ساله حدود ۵۰۰ تن اکسید نیکل و مس و حدود دو میلیون تن دی اکسید گوگرد در هوای این شهر آزاد می شود.

آلوده ترین رودخانه جهان موسوم به سیتاروم در اندونزی قراردارد و حدود ۸۰ درصد از جریان های آب سطحی جاکارتا را تشکیل می دهد. این رودخانه حدود ۵ درصد از مزارع برنج اندونزی را تامین می کند و منبع تامین آب بیش از ۲۰۰۰ کارخانه است. آلودگی این رودخانه سالانه سلامت بیش از ۵ میلیون نفر را مستقیما تحت تاثیر قرار می دهد.

شهر کالیمانتا در اندونزی یکی از اماکنی است که معادن غنی طلا در آن یافت می شود؛ اما نحوه استخراج طلا به گونه ای است که مقادیر زیادی از جیوه را در محیط آزاد می کند. نتیجه استخراج طلا از معادن این شهر، کسب ثروت به قیمت آلودگی محیط زیست و به خطر انداختن سلامت میلیون ها انسان بی گناه است.

سالانه به طور میانگین ۵۰۰ هزار لیتر روغن سوخته به دلتای رود نیجر در نیجریه سرازیر می شود. این حجم از روغن سوخته علاوه بر مسمومیت آب رودخانه و آلودگی آب های زیرزمینی، مقادیر زیادی از هیدروکربن ها را در محیط زیست آزاد کرده که منجر به از بین رفتن محصولات کشاورزی مانند ذرت و غلات و ایجاد آلودگی در سایر محصولات شده است.

یکی از آلوده ترین رودخانه های جهان به نام Matanza-Riachuelo در آرژانتین قرار دارد و انباشته از مواد شیمیایی چون روی، سرب، مس، نیکل و کروم است.

منطقه Kabwe در زامبیا که صاحب منابع بزرگ سرب است نیز بسیار آلوده است. در سال ۲۰۰۶ میزان سرب در خون کودکان این منطقه ۵ تا ۱۰ برابر بیشتر از حد مجاز گزارش شد.

شهر Hazaribagh در بنگلادش نیز یکی از آلوده ترین مناطق دنیا محسوب می شود. مهمترین صنعت این منطقه چرم است و ضایعات دباغ خانه های آن که عمدتا کروم هستند وارد آب رودخانه ها می شوند و عامل اصلی ابتلا به سرطان هستند.

*****راهکار

زباله های موجود در دریا ها و اقیانوس ها علاوه بر سلب رفاه و آرامش و سلامتی انسان ها و موجودات دریایی، هزینه هنگفتی را به دولت ها تحمیل می کند و باعث کاهش درآمدهای گردشگری می شود.

طبق آمار شورای دفاع از منابع طبیعی آمریکا، هزینه سالانه پاکسازی زباله آبراه های کالیفرنیا حدود ۴۲۸ میلیون دلار است.

مهمترین راهکار برای حل معضل زباله های پلاستیکی در سطح آب، آموزش عمومی در خانواده و مدرسه است. راهکار جدی دیگر برای حل این مشکل، استفاده از مواد قابل بازیافت و طبیعی در صنایع بسته بندی است.

شورای دفاع از منابع طبیعی آمریکا در حال تشکیل یک ائتلاف رو به رشد برای مدیریت مواد زاید محیط زیست است و نیاز است که تمام کشورها از چنین سازمان هایی حمایت کنند.

نتایج کامل این تحقیقات در شماره اخیر نشریه National Academy of Sciences منتشر شده است.