استان کرمان با بیش از ۱۸۳ هزار کیلومتر مربع، ۱۷ سال گذشته گرفتار خشکسالی بوده و این خشکسالی‌ پیاپی موجب کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و حتی در اغلب جاها باعث نشست زمین شده است.

به گزارش زیست آنلاین از ایسنا نشست زمین یعنی مرگ سفره‌ی آب زیرزمینی، سفره‌هایی که ذخیره آنها در استان کرمان ۵.۶ میلیارد مترمکعب است در حالی‌که برداشتی از این سفره‌ها به میزان ۶.۲۵ میلیارد مترمکعب انجام می‌شود.

 

کمبود بارندگی و بالا بودن میزان تبخیر، استان کرمان را در ردیف استان‌های خشک ایران قرار داده به گونه‌ای که متوسط بارندگی در استان کرمان ۱۳۸ میلی‌متر و متوسط تبخیر بالقوه آن حدود ۳۰۵۰ میلی‌متر در سال است.

 

مشکلات کمبود بارش‌ها در استان از یک سو و از سوی دیگر کسری مخزن، پایان عمر شبکه‌های مفید، کمبود آب شرب، مشکلات انتقال آب، طولانی شدن عمر اجرایی پروژه‌ها، کمبود آب در صنایع، ترویج نکردن فرهنگ صرفه‌جویی و عدم تناسب جریمه با تخلفات از مهم‌ترین مشکلات استان در زمینه‌ی آب است.

 

هم‌چنین نداشتن بانک اطلاعاتی جامعه و مشترک منابع آب و خاک، استفاده از منابع آب کشاورزی با راندمان کم، خلاءهای قانونی برای جلوگیری از تخلفات، توسعه نیافتن اراضی کشاورزی و طولانی شدن برخورد با انسداد چاه‌های فاقد پروانه نیز از دیگر مشکلاتی هستند که استان کرمان با آنها دست و پنجه نرم می‌کند.

 

هدررفت آب در استان ۸۵ میلیون مترمکعب

 

«جواد کامیاب» معاون عمرانی استاندار کرمان اظهار کرد: بیلان آب سالانه استان کرمان منفی ۹۰۰ میلیون مترمکعب است ضمن اینکه کل آب شرب استان کرمان ۲۷۰ میلیون مترمکعب است.

 

کامیاب تصریح کرد: فروش آب روستایی و شهری در استان کرمان ۱۸۵ میلیون مترمکعب(۶۹ درصد) و میزان هدررفت آب بعلت فرسودگی شبکه و استفاده‌ی غیرمجاز ۸۵ میلیون مترمکعب یعنی ۳۱ درصد است.

 

معاون عمرانی استاندار کرمان ادامه داد: شمار شهرهایی با شبکه‌ی آب در استان کرمان ۶۶، تعداد روستاهای دارای این شبکه ۲۰۶۴، آمار شهرهای بحرانی ۲۰ ، آمار روستاهای دارای وضعیت بحرانی ۵۱۴ ، درصد شهرهای بحرانی ۳۰ و درصد روستاهای بحرانی در استان ۲۵ درصد است.

 

کامیاب گفت: ۴۷ دشت در استان کرمان وجود دارد که از این میزان ۱۴ دشت در محدوده‌ی آزاد، چهار دشت در محدوده‌ی ممنوعه بحرانی و ۲۹ دشت نیز در محدوده‌ی ممنوعه قرار دارند به علاوه، ۱۰ هزار و ۴۱۸ چاه غیرمجاز در استان شناسایی شده است.

 

وی با اشاره به تبعات ادامه‌ی روند فعلی مصرف آب در استان کرمان خاطرنشان کرد: تخریب سفره‌های زیرزمینی، کاهش کیفیت منابع آب، نشت زمین، خشک شدن باغ‌ها، تخلیه‌ی مناطق روستایی، افزایش جرائم و بزهکاری‌ها و ایجاد تنش‌های سیاسی در شهرها پیامدهای منفی کمبود شدید آب است.

 

آبرسانی ۹۴۰ روستا در استان از طریق تانکر

 

«علی رشیدی» مدیر شرکت آب و فاضلاب روستایی استان کرمان نیز یادآور شد: هفته‌ی صرفه‌جویی باید به فرهنگ عمومی تبدیل شود، نه اینکه تنها یک هفته در سال را برای صرفه‌جویی در این کالای کمیاب و ارزشمند محدود کنیم.

 

وی افزود: نقش حیاتی آب در روستاها به مراتب بیش از شهرهاست چون منابع آبی محدودتر بوده و اگر مشکل کم‌آبی وجود داشته باشد، به همه‌ی روستا سرایت می‌کند.

 

رشیدی گفت: هم‌اکنون بیش از ۵۱۷۷ روستا در استان کرمان وجود دارد که ۲۴۸۲ روستا بالای ۲۰ خانوار جمعیت دارند ضمن اینکه شمار روستاهای بالای ۲۰ خانوار فاقد آب ۸۶۷ عدد است که با روستاهای زیر ۲۰ خانوار، در کل استان ۹۴۰ روستا را از طریق تانکر آبرسانی می‌شوند.

 

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان کرمان گفت: جمعیت تحت پوشش آبرسانی سیار ۳۲ هزار و ۹۰۰ خانوار در استان است هم‌چنین تعداد روستاهایی که پیش از این تأمین آب شده، اما با کمبود آب مواجه هستند، ۵۱۶ روستا‌ می‌باشد که این روستاها جمعیت ۲۳۵ هزار نفری را تحت پوشش دارند.

 

رشیدی تصریح کرد: برای اصلاح و تأمین آب این روستاها بیش از ۱۱۲ میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم.

 

وی یادآور شد: قریب به ۷۰۰ منبع تأمین آب روستایی در استان وجود دارد که هم‌اکنون ۴۰ مورد از این منابع با مشکل کیفیت آب و شوری مواجه هستند و برای جابجایی و اصلاح این ۴۰ منبع ۱۸ میلیاردتومان اعتبار نیاز است.

 

۴۵۰ میلیارد تومان اعتبار برای تأمین آب روستاها

 

مدیرعامل شرکت آبفار استان کرمان گفت: برای تأمین آب ۷۶۸ روستای فاقد آب و تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام این شرکت ۴۵۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم که بیش از بودجه‌ی سالانه استان کرمان است.

 

رشیدی افزود: سالانه حدود ۴۰ میلیارد تومان اعتبار به شرکت‌های آب و فاضلاب داده می‌شود اما پارسال، ۱۸ میلیارد تومان اعتبار به ما اختصاص داده شد.

 

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان کرمان گفت: ۲۸۱۱ روستا در شمال استان، ۶۸۲ روستا در شرق و ۱۶۸۳ روستا در جنوب استان کرمان وجود دارد که روستاهای فاقد آب در جنوب استان ۴۶۱، در شرق ۱۷۶ و در شمال ۲۳۰ روستا‌ست.

 

بر کار کشاورزان نظارت نمی‌شود

 

اما «بارانی» دکترای منابع آب نیز گفت: حدود ۹۰ درصد آب مصرفی در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، در حالی‌که هیچ گونه نظارتی بر کار کشاورزان انجام نمی‌شود، چون بسیاری از موتور پمپ‌های کشاورزی کار می‌کنند اما مهندسان کشاورزی بر نحوه‌ی استفاده از آب هیچ نظارتی ندارند.

 

وی با اشاره به اینکه برای نجات سفره‌های زیر زمینی باید تلاش کرد، افزود: اگر از روش‌های کشاورزی صنعتی استفاده می‌شود و کاهش مصرف آب را در پی دارد از طرف دیگر باید تولید را به ازاء هر مترمکعب افزایش داد بنابراین نباید سطح زیرکشت را اضافه کرد بلکه باید سطح زیرکشت مهار و میزان برداشت از سفره‌ها کاهش یابد.

 

چاره‌اندیشی برای بحران آب استان از ۳۰ سال پیش

 

بارانی گفت: سازمان آب منطقه‌ای استان کرمان باید از ۳۰ سال پیش به فکر بحران آب در استان بوده و چاره‌اندیشی می‌کرد، چون حل مسأله‌ی آب اکنون مثل این است که از دانشگاهیان بخواهند مرده‌ای را زنده کنند.

 

این عضو هیئت علمی دانشگاه باهنر کرمان با اشاره به طرح تغذیه‌ی مصنوعی تصریح کرد: در جاهایی که سفره نشست کرده است دیگر کاری نمی‌توان کرد اما سفره‌هائی که سطح آب زیرزمینی آن پائین آمده با اعمال مدیریت، کاهش برداشت و ارائه‌ی تسهیلات به کشاورزان قابل تغذیه است.

 

انتقال آب از خلیج‌فارس شاید راه چاره ...

 

«علیرضا رزم‌حسینی» استاندار کرمان هم گفت: باید برای مدیریت منابع آبی استان کرمان هم‌چنین ورود و مشارکت مردم در این طرح فراخوان همگانی داده شود تا علاوه‌بر حفظ بخشی از این نعمت برای آیندگان، بتوان از بحران کنونی نیز عبور کنیم.

 

وی با اشاره به اینکه در شرایط کنونی و در کوتاه مدت تأمین آب شرب برای استان کرمان امکانپذیر نیست، خاطرنشان کرد: برای برطرف کردن بخشی از نیاز استان به‌ویژه در بخش صنایع طرح انتقال آب از خلیج‌فارس در دستور کار است کمااینکه اجرای این طرح نیز مدت پنج سال طول می‌کشد بنابراین تا زمانی که این طرح به نتیجه برسد باید از منابع آبی موجود به‌ویژه در بخش کشاورزی حفاظت شود.

 

وی با اشاره به انتقال ۱۸۰ میلیون مترمکعب آب از چهارمحال و بختیاری به استان کرمان یادآور شد: پس از ماه مبارک رمضان موافقت‌نامه‌ی این طرح بین استان‌های کرمان، یزد و چهارمحال بختیاری منعقد می‌شود.

 

به گزارش ایسنا، مردم استان کرمان بعلت شرایط خاص اقلیمی و بحران کمبود آب، در این روزهای داغ تابستان می‌سوزند و می‌سازند اما باز هم چشمشان به راه اتفاقی‌ست تا در این مشکل گشایشی ایجاد کند تا دیگر همه‌ی پهنه این استان را سراب نبینند.