عبور جاده از پارک ملی گلستان به عنوان قدیمی ترین پارک ملی کشور باعث بروز مشکلات و هزینه های زیست محیطی فراوانی شده است که بعد از یک دهه سکوت، اخیرا با پیگیری های رییس سازمان محیط زیست قرار است خروج جاده از پارک اجرایی شود.

به گزارش زیست آنلاین به نقل از پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، در پی افرایش مشکلات زیست محیطی پارک ملی گلستان، احداث جاده ای خارج از پارک ملی گلستان به عنوان جاده جایگزین در سال ۸۳ به تصویب دولت وقت رسید که متاسفانه اجرای این مصوبه طی سالهای گذشته پیگیری نشد که اخیرا با پیگیری های مجدد معصومه ابتکار و حمایت دولت تدبیر و امید قرار است خروج جاده از پارک اجرایی شود.

 پارک های ملی با سه هدف ایجاد می شوند که شامل حفظ و یکپارچگی یک یا چند اکوسیستم برای نسل های حاضر و آتی، حذف هر گونه بهره برداری یا سکونت زیان آور که موجودیت منطقه را به مخاطره می اندازد و فراهم آوری زمینه های لازم برای استفاده های معنوی، علمی ، آموزشی و تفرجگاهی سازگار زیست محیطی و فرهنگی است. *** اعمالی که موجودیت پارک ملی را به خطر اندازد ممنوع است براساس قوانین و مقرارت سازمان حفاظت محیط زیست، دفتر حقوقی (۱۳۸۰) و مقررات &#۳۹;ای یو سی ان&#۳۹; (۱۹۹۲)، عبور لوله های نفت، گاز، ریل های راه آهن، اتوبان و غیره در پارک ها کاملا ممنوع بوده و فقط احداث آن گونه تسهیلات و خدمات انسان ساخت در پارک ها مجازند که در خدمت مدیریت پارک باشند.  *** اهمیت پارک ملی گلستان پارک ملی گلستان که مهمترین کانون تنوع زیستی ایران به شمار می رود، آماج طرح های جاده سازی وزارت راه و ترابری قرار گرفت. پارک ملی گلستان یا جنگل گلستان منطقه حفاظت شده ای در شرق استان گلستان و غرب استان خراسان شمالی است. پارک گلستان، قدیمی ترین پارک ملی ثبت شده در کشور ایران و پناهگاهی کم نظیر برای حیات وحش است که ۱۳۵۰ گونه گیاهی و ۳۰۲ گونه جانوری، از جمله نیمی از گونه های پستانداران ایران را در حدود ۹۰۰ کیلومتر مربع مساحت خود جای داده است. این پارک زیبا به خاطر دارا بودن شرایط مطلوب از سوی سازمان های بین المللی به عنوان ذخیره گاه زیست کره به ثبت رسیده است. اصلی ترین مسیر ارتباطی شمال کشور و استان خراسان (و یکی از محورهای ارتباطی تهران - مشهد) از این جنگل می گذرد. این جاده دقیقا در طولانی ترین و گودترین دره این منطقه کوهستانی احداث شده است که از روستای تنگراه در غرب پارک ملی آغاز شده و تا روستای دشت مماس با حد جنوبی پارک به سمت بجنورد امتداد می یابد. *** صدمات وارد شده این جاده به پارک ملی گلستان با توجه به قوانین پارک های ملی، طی سال های گذشته تلاش های زیادی برای خروج جاده از پارک صورت گرفته است و حتی رییس سازمان حفاظت محیط زیست و استاندار گلستان نیز وعده این طرح را داده اند، اما وقفه در احداث جاده ای جدید خارج از پارک ملی صدمات فراوانی را به این پارک و گونه های جانوری آن وارد کرده است که جبران بسیاری از آن ها سال های سال به طول خواهد انجامید. از میان پارک ملی گلستان که یک پارک بین المللی است و از قوانین آن تبعیت می کند جاده ای عریض رد شده است که اصلی ترین مسیر ارتباطی شمال کشور و استان خراسان و یکی از محورهای ارتباطی تهران-مشهد است. *** یک دهه سکوت برابر مصوبه خروج جاده از پارک ملی گلستان مرتضی فرید معاون دفتر زیستگاه و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست کشور در مورد تاریخچه خروج این جاده از پارک ملی گلستان می گوید: اولین نامه از سوی سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص جاده پارک ملی گلستان توسط رییس سازمان حفاظت محیط زیست آن زمان معصومه ابتکار در سال ۱۳۷۷ به وزیر راه و ترابری وقت ارسال شد و این پیگیری های سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص خروج این جاده از پارک ملی گلستان آغازی برای این کار بود. فرید افزود: نهایتا در سال ۸۱ قرار بر آن شد تا گزارش هایی در خصوص مطالعه محور جایگزین صورت گیرد و در سال ۸۳ جاده جایگزین به تصویب رسید اما تلاش برای تامین اعتبار جاده جایگزین تا کنون ادامه یافت و در کنار همه این تلاش ها عریض شدن جاده با وجود مخالفت های شدید و موضع گیری های سازمان حفاظت محیط زیست در این خصوص ادامه پیدا کرد. معاون دفتر زیستگاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: در تازه ترین اقدام مجمع نمایندگان استان گلستان طی نامه ای به معصومه ابتکار خواستار خروج جاده از پارک ملی گلستان شدند،  در دولت آقای خاتمی مطالعات جاده جایگزین انجام شده بود که از مسیر سه راهی کلاله - گلیداغ - آشخانه است که هم از نظر خطر سیلاب و هم از نظر هزینه راه سازی نسبت به مسیر جنگل گلستان مزیت دارد. وی گفت: نمایندگان در نامه خود گفتند؛ خواهشمندیم این پروژه جایگزین با جدیت از طریق دولت و وزارت راه و شهرسازی پیگیری شود تا پارک بین المللی گلستان با گونه های کمیاب جانوری و گیاهی بیش از این دچار خسارت نشود. *** تصویب خروج جاده از پارک ملی گلستان در دوره قبلی مدیریت ابتکار احمد علی کیخا معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست نیز در این باره گفت: این پارک ۹۰ هزار هکتار وسعت دارد و بیش از ۲۰ درصد گونه های گیاهی ایران و ۴۰ درصد گونه های جانوری کشور را در خود جای داده و اصلی ترین کانون تنوع زیستی ایران به شمار می رود که شمار تنوع گونه ای آن حتی در مقایسه با کشورهایی همچون انگلستان و اتریش نیز بیشتر است. وی یکی از مهمترین خطرات زیست محیطی جنگل گلستان را وجود این جاده و حجم بالای تردد در آن عنوان و آمار کشته شدن پستانداران و حیات وحش پارک ملی گلستان در این جاده بسیار بالا ذکر کرد. بر اساس مصوبه هایی در دو دولت گذشته بر خروج جاده تاکید کرده و وزارت راه و شهرسازی را ملزم به اجرای این مصوبه کرده اند. با این همه مصوبه انتقال جاده پارک ملی به سه راهی &#۳۹; کلاله - گلی داغ -آشخانه&#۳۹; همچنان به دلیل نبود اعتبار خاک می خورد که با روی کار آمدن معصومه ابتکار، پیگیری های جدی توسط سازمان حفاظت محیط زیست در این باره صورت گرفته است. *** جاده همچنان در انتظار تامین اعتبار است  این در حالی است که حمید جلالوندی مدیر کل دفتر ارزیابی و اثرات زیست محیطی سازمان حفاظت محیط زیست می گوید: اقدامات لازم جهت ارزیابی جاده پارک ملی گلستان صورت گرفته است. جلالوندی خاطر نشان کرد: قرار بر آن شده است جاده در بخش شمالی پارک به سه راهی &#۳۹; کلاله - گلی داغ - آشخانه&#۳۹; انتقال یابد و سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت راه و شهر سازی طی نامه ای از رییس جمهوری خواستار تامین اعتبار این جاده در بودجه سال ۹۴ شده اند. وی بیان کرد: در دوران قبل ریاست ابتکار در سازمان حفاظت محیط زیست موضوع خروج جاده مطرح و پیگیری های مقدماتی صورت گرفته بود. مدیر کل دفتر ارزیابی و اثرات زیست محیطی خاطرنشان کرد: متاسفانه با تغییر دولت، موضوع انتقال جاده مسکوت ماند و اکنون با پیگیری های مجدد سازمان حفاظت محیط زیست و همکاری وزارت راه و شهر سازی و همچنین حمایت دولت، نتیجه ارزیابی زیست محیطی اعلام شد و در انتظار تامین اعتبار است. *** خروج جاده از پارک ملی گلستان کلید خورد در آخرین اخبار از انتقال این جاده اسماعیل مهاجر مدیر کل محیط زیست استان گلستان در ۲ آذر ماه ۹۳ در خصوص وضعیت جاده جایگزین پارک ملی گلستان گفت: خروج جاده بین المللی استان گلستان به مشهد مقدس از این پارک کلید خورده و به زودی اجرایی می شود. مدیر کل استان گلستان خاطر نشان کرد: در سفر رییس جمهوری به استان گلستان یکی از مواردی که دولت در استان گلستان پیگیری خواهد کرد بحث انتقال جاده (انتقال عبور وسائط نقلیه سنگین) از پارک ملی گلستان است.