وعده توقف شماره‌گذاری موتورسیکلت‌های کاربراتوری از مهرماه ۹۵ از چندین ماه قبل، امید حذف کامل این وسیله دودزا را به ارمغان آورده بود که ناگهان انتشار اخباری مبنی بر تولید مجدد نیم میلیون موتورسیکلت کاربراتوری چون پتکی بود که بر سر همگان فرود آمد و امیدها را نسبت به اجرای این مصوبه، ناامید کرد.

به گزارش زیست آنلاین ،اگرچه سازمان حفاظت محیط زیست معتقد است که شماره‌گذاری این تعداد موتورسیکلت کاربراتوری احتیاج به مصوبه جدید دولت دارد اما طبیعتا جامعه انتظار واکنش قاطعانه‌تری از دستگاه‌های متولی، به ویژه سازمان حفاظت محیط زیست دارد. در این میان مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران ضمن انتقاد شدید از سازندگان موتورسیکلت‌های کاربراتوری به خاطر درخواست تداوم چرخه تولید این وسیله نقلیه دودزا، راهکارهای خود برای برون رفت از این چالش را تشریح کرد.  

وحید حسینی  ضمن ابراز خرسندی نسبت به واکنش مسئولان مختلف شهرداری و سازمان محیط زیست در مورد تولید تعداد زیادی موتورهای کاربراتوری، اظهار کرد: در شورای شهر تهران نسبت به این مسئله تذکر دادند همچنین معاونین شهردار تهران و سازمان حفاظت محیط زیست موضع گرفته و به این مسئله توجه داشتند.

وی با بیان اینکه دولت بر اساس مصوبه‌ای "منع پلاک گذاری موتورسیکلت‌های کاربراتوری از ابتدای مهر ماه ۹۵" را تصویب کرد، گفت: یکی از بخش‌های این مصوبه به این موضوع اشاره دارد که پلاک گذاری موتورسیکلت‌های کاربراتوری که تا زمان ابلاغ مصوبه ثبت سفارش شده‌اند، مجاز است. در حقیقت برای اینکه سازنده‌ها متضرر نشوند در مصوبه تصویب شد که پلاک گذاری این بخش که ثبت سفارش شده‌اند تا پایان سال ۹۵ بدون اشکال است ولی در همان مصوبه آورده شده که اگر در انبار کسی در سال ۹۵ موتوری باقی ماند، تا ۹۶ نمی‌تواند آن را پلاک کند بنابراین این بحث مستقل از آن است که تعدادی از سازندگان، همه ثبت سفارش‌ها را پلاک گذاری کرده و در انبار برای فروش‌های بعدی جمع کنند.

مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با اشاره به اینکه از مهرماه امسال پلاک‌گذاری موتور کاربراتوری متوقف شده ولی تا پیش از این تعدادی ثبت سفارش شده‌اند که به نقل از یکی از مسئولین کشور ۴۳۰ هزار تا است، اظهار کرد: اگرچه پیش از این عدد ۵۰۰ هزار تا شنیده می‌شد ولی عدد ۴۳۰ هزار تا موثق‌تر است.

وی ادامه داد: تنها بخش موتور یا engine وسیله نقلیه از چین ثبت سفارش شده یا اینکه ساخته و ارسال شده و در گمرک است و در شرایط حاضر حرف اصلی آنست که ثبت سفارش ۴۳۰ هزار موتورسیکلت کاربراتوری تا قبل از ابلاغ قانون، یک عدد تعجب برانگیز است.

حسینی با اشاره به اینکه بعید است فروش سالانه این موتورها بالای ۵۰۰ هزار موتور باشد، گفت: چطور ممکن است طی تنها دو ماه ابتدایی سال ۴۳۰ هزار مورد ثبت سفارش صورت گرفته باشد. روشن است که خبر مربوط به "قانون توقف پلاک گذاری موتورهای کاربراتوری" یک خبر سری نبوده و سازندگان از آن اطلاع داشتند بنابراین سازندگان از این فرصت قانونی استفاده کرده و تعداد زیادی موتور کاربراتوری برای سال آینده سفارش کردند.

ثبت سفارش ۴۳۰ هزار موتور کاربراتوری غیرمعمول به نظر می‌رسد

وی با بیان اینکه امیدوارم به هر ترتیبی است این تعداد موتور کاربراتوری پلاک نشوند، گفت: ثبت سفارش ۴۳۰ هزار موتور غیرمعمول به نظر می‌رسد.  واقعیت آنست که چینی‌ها این موتور را تنها برای کشور ما تولید می‌کنند و هیچ کشور جهان سومی غیر از ما در دنیا حاضر نیست این موتورها را از چین بخرد.

مقاومت سازندگان موتورسیکلت‌های کاربراتوری با اجرای مصوبه دولت

رییس هسته پژوهشی سوخت، احتراق و آلایندگی دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به اینکه در حال حاضر با این مصوبه جلوی این تکنولوژی فرسوده و آلاینده را گرفته‌ایم و می‌خواهیم این روند را متوقف کنیم، گفت: متاسفانه در این شرایط عده‌ای به خاطر سود خود قصد دارند ۴۳۰ موتورسیکلت کاربراتوری را در انبار برای فروش در سال‌های آتی ذخیره کنند تا مبادا یک ریال از سودهای کلانشان کم شود، آنهم در این وضعیت آلودگی هوا که مردم آسیب جدی از دود موتورها می‌بینند. این رفتار ظلم و ستم آشکار اجتماعی است و باید به لحاظ اجتماعی پاسخگوی مردم باشند. اگرچه آنها ادعا کنند که این حرکت‌شان قانونی بوده و طبق مصوبه عمل کرده‌اند؛ اما سوال اصلی آنست که مگر خود و خانواده‌شان در این هوا تنفس نمی‌کنند؟.

وی با تاکید بر اینکه تولید مجدد موتورسیکلت‌های کابراتوری و پرکردن انبارها از این وسیله، یک مسئله اخلاقی جدی است، گفت: به عنوان یک شهروند خواهش من از وزارت صنعت و سازمان حفاظت محیط زیست آنست که چاره‌ای برای مقابله با شماره‌گذاری و ورود این موتورها به کشور بیندیشند. ممکن است قیمت یک engine یا موتور برای موتورسیکلت کاربراتوری تنها ۱۰۰ یا ۲۰۰ هزار تومان باشد بنابراین شاید لازم باشد این تعداد موتور که ثبت سفارش شده‌اند توسط دولت از سازندگان خریداری شده و معدوم شوند تا وارد چرخه بازار کشور نشود. در اینصورت هم سازندگان ضرر نمی‌کنند و هم از ورود این موتورها به کشور خودداری می‌شود.

به گفته حسینی، راه دیگر آنست که می‌توان ثبت سفارش موتورها یا engine را که به کشور چین داده شده لغو کرده و دولت خسارت آن را پرداخت کند. اگرچه طی سال‌های گذشته، سازندگان موتورسیکلت‌های کاربراتوری به قدری از محل فروش آن سود خالص به دست آورده‌اند که این میزان ضررها برای آنها ضرری محسوب نمی‌شود اما با این وجود حاضر نیستند از سود خالص و بادآورده‌ این موتورها بگذرند.

تولید موتورسیکلت انژکتوری بی کیفیت سناریوی دیگر صنعت کشور

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با اشاره به اینکه مقاومت کردن سازندگان موتور سیکلت کاربراتوری در برابر این مصوبه دولت، امری طبیعی است، گفت: این ثبت سفارش‌ها بخشی از این مقاومت‌هاست و متاسفانه سناریوی دیگر در زمینه مقابله با این مصوبه، می‌تواند این باشد که سازندگان به فکر تولید موتور بی کیفیت انژکتوری بیفتند. وظیفه خود می‌دانم که به همکارانم در سازمان حفاظت محیط زیست توصیه کنم که مبادا جلوی تولید موتور کاربراتوری را بگیریم و بعد با تولید موتورسیکلت انژکتوری نامرغوب به این نتیجه برسیم که صد رحمت به کاربراتوری؛ بنابراین وظیفه سنگین و مهم سازمان استاندارد، سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت صنعت است که در صدور مجوز پلاک گذاری دقت کامل را داشته باشند.

وی تاکید کرد: قیمت موتورسیکلت کاربراتوری ۲ میلیون تومان است انتظار داریم قیمت موتورسیکلت انژکتوری به دلیل پیچیدگی‌های آن ۳ تا ۳.۵ میلیون تومان باشد اما اگر انژکتوری با قیمت ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان وارد بازار شد مطمئن باشید که این موتور انژکتوری خطرناکتر از کاربراتوری است.

مسئولین جلوی سندسازی و عددسازی در تولید موتور انژکتوری را بگیرند

این عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف در ادامه با اشاره به اینکه در شرایطی که تولید موتور کاربراتوری ۱۰ سال به طول انجامید اگر الان اجازه دهیم که ملغمه‌ای بین کاربراتوری و انژکتوری ایجاد شود ۱۰ سال دیگر زمان می‌برد تا جلوی آن را بگیریم و در این مدت معلوم نیست چه سرنوشتی بر سر هوای کشور بیاید، تاکید کرد: مسئولین مربوطه باید مانند عقاب بالای موضوع نشسته و نظارت کنند و اجازه ندهند که کوچکترین سندسازی و عددسازی در تولید موتور انژکتوری اتفاق بیفتد. باید محکم و قاطعانه بایستیم و بگوییم حالا که توانسته‌ایم با این مصوبه قوی، ریشه موتورسیکلت کاربراتوری را بزنیم ورژن جدید موتور باید طبق استاندارد کامل تولید شود.

حسینی در ادامه با بیان اینکه بحث بعدی که باید به موازات بحث تولید موتور سیکلت انژکتوری در کشور پیگیری و دنبال شود بحث معاینه فنی موتورها است، گفت: معاینه فنی آلایندگی موتورسیکلت کاربراتوری کاملا یک کار بی معنا است چون اساسا نمی‌توان موتور کاربراتوری را معاینه فنی کرد. در این موتور می‌توان با یک پیچ گوشتی ژیگلور را چرخاند تا در معاینه فنی پاک نشان دهد و بعد دوباره سر جایش قرار گرفته و تبدیل به یک وسیله آلاینده و کثیف شود اما در شرایط حاضر که موتور به موتور انژکتوری کاتالیست دار تبدیل می‌شود باید مراکز و قانون معاینه فنی موتورها را در قدم سوم این پروژه ایجاد کنیم.

رییس هسته پژوهشی سوخت، احتراق و آلایندگی دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به اینکه اگر همین موتورها تعمیر و به درستی نگهداری نشوند، تعویض روغن آن صورت نگیرد و با کاتالیست معیوب تردد داشته باشد تبدیل به یک وسیله آلاینده می‌شوند، گفت: درست نیست با این زحمتی که برای تصویب این مصوبه کشیده شده و زحماتی که برای تولید موتور انژکتوری کشیده می‌شود دوباره این وسیله در دست مردم به یک دستگاه آلاینده تبدیل شود بنابراین لازم است زنجیره موتورسیکلت انژکتوری حفظ شود و از آنجا که تدوین معاینه فنی نیاز به یک تا دو سال کار حقوقی و قانونی دارد، این بحث به موازات بحث تولید موتورسیکلت انژکتوری پیگیری شود.

حسینی با اشاره به اینکه بحث دیگر در این مورد آنست که چطور این موتورها را وادار به انجام معاینه فنی کنیم، گفت: باید ساز و کاری تعریف شود تا بتوانیم صاحبان موتورها را وادار به انجام معاینه فنی کنیم که قطعا کار حقوقی سنگینی را می‌طلبد.

وی با اشاره به اینکه در سیاهه انتشار آلاینده‌های تهران ۲۰ درصد آلودگی مرکز شهر تهران ناشی از موتورسیکلت‌هاست، ادامه داد: هیچ جای دنیا تا این حد استفاده از موتورسیکلت رایج نیست. در کشورهای دیگر از موتورسیکلت تنها در مواردی اندک برای جاده‌گردی و کوهنوردی استفاده می‌شود ولی در ایران با موتور زندگی می‌کنیم، کار می‌کنیم، برای جابجایی حلقه لاستیک، طاقه پارچه،  و غذا از موتور استفاده می‌کنیم، حتی موتورسیکلت سرویس مدارس فرزندانمان نیز هست؛ برای همین در ایران باید در موضوع موتورسیکلت جدی‌تر ورود کنیم.

موتور برقی می‌تواند یک تنه به جنگ آلودگی هوا و صدای تهران برود

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در ادامه با تاکید بر اینکه باید بتوانیم به‌تدریج به سمت موتورسیکلت‌های برقی حرکت کنیم، گفت: با وجود اینکه بحث حمایت از خرید موتورهای برقی در شهرداری تهران مطرح شده ولی نه عرضه وجود دارد و نه تقاضا. با این وجود جایگزینی موتور بنزینی با موتور برقی می‌تواند تا حد بالایی در کاهش آلودگی هوا و صدا تاثیرگذار باشد و حتی یک تنه این مسئله را حل و فصل کند.

مشکلات عرضه و تقاضای موتورسیکلت‌های برقی در  ایران

حسینی با بیان اینکه مسئله دیگر در این موضوع آنست که عرضه خودرو و موتور برقی در کشور با مشکل روبه‌رو است، افزود: سرمایه گذاران و سازندگان کشور مطمئن نیستند که این موتورها می‌توانند بازار مصرف پیدا کنند، برای همین نسبت به آن تردید دارند و ریسک نمی‌کنند. از سوی دیگر فرآیند پلاک‌گذاری و صدور مجوز پلاک وسایل برقی در کشور بسیار طولانی است، به طوری که فرآیند پلاک گذاری یک موتور برقی یک سال طول می‌کشد طبیعی است این اگر به یک ماه تقلیل پیدا کند نمونه‌های موتوربرقی بیشتری وارد کشور می‌شود و مردم می‌توانند نسبت به خرید آن اقدام کنند.

وی با تاکید بر اینکه فناوری‌های برقی در همه جای دنیا سوبسید می‌گیرند، گفت: چون این وسیله برقی گرانقیمتی است دولت‌ها به دلایل مختلف پولی را که قرار است بعدا برای سلامت مردم خرج کنند پیش‌تر برای کمک به تولید خودرو و موتور برقی هزینه کنند، بنابراین باید در این زمینه دنبال سوبسیدهای دولتی باشیم که به قطع دولت و شهرداری باید به این حوزه ورود کنند. در شرایط حاضر شهرداری کمک اندکی گذاشته، امید است که دولت هم ورود کند تا قیمت موتور برقی به یک قیمت معقول برسد.

حسینی در پایان با اشاره به اینکه در حال حاضر انجام اقداماتی به منظور بالا بردن تقاضا برای خرید موتور برقی در دستور کار شهرداری قرار دارد، گفت: اگر شهروندان با موتورسیکلت‌های برقی که شیک، بدون دود و بدون صدا هستند، در سطح شهر روبرو شوند قطعا نسبت به خرید آن تمایل پیدا می‌کنند و این وسیله به سرعت بازار خود را می‌یابد، در این شرایط تقاضا بالا رفته و رقابت نیز در کاهش قیمت موتور برقی تاثیر خواهد داشت.

 حال باید منتظر ماند و دید که آیا سازندگان موتورسیکلت‌های کاربراتوری حاضر هستند از این منبع سودآور چشم‌پوشی کنند، یا وزرات صنعت کشور حاضر است با سازندگان موتورسیکلت‌ها برای مقابله با ورود این تعداد موتور کاربراتوری وارد مذاکره شود؟ یا سازمان حفاظت محیط زیست که ماه‌ها برای تصویب قانون منع تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری تلاش و رایزنی کرده؛ حاضر است بار دیگر قاطعانه و فارغ از هر نوع ملاحظاتی بر موضع خویش بایستد؟.

منبع : ایسنا