محیط زیست دریایی گرچه همواره نسبت به سایر عرصههای محیط زیست، مانند محیط زیست طبیعی و انسانی مهجورتر بود و کمتر کسی به آن توجه میکرد؛ اما در سال ۹۵ به یکی از حوزههای پرچالش تبدیل شد. مسیر توسعهای که قرار است از خطوط ساحلی بگذرد و در گفتههای مسئولان بارها و بارها تکرار شد، آتشسوزی در پتروشیمیها و تاثیر آن بر آلودگیهای دریا، زمزمههایی برای ورود صنعت اوراقسازی، انتقال آب از دریای شمال و جنوب بهسمت فلات مرکزی، آبشیرینکنها، برنامههای توسعهای در سواحل مکران، ساخت و سازهای بدون ارزیابی
سبزینه نوشت: داوود میرشکار، مدیرکل دفتر زیستبومهای دریایی سازمان حفاظت محیط زیست، در گفتوگو با «سبزینه»، عنوان کرد: مهمترین چالش ما در محیط زیست دریایی محدودیت اعتبارات مالی بوده است که نتوانستیم آنچنان که باید و شاید وظایف خود را به انجام برسانیم.
وی با اشاره به اینکه کمبود اعتبارات بهدنبال خود محدودیت تجهیزات و نیروی انسانی را به همراه دارد، افزود: با توجه به اینکه ما ۵۸۰۰ کیلومتر خط ساحلی و تنوع زیستی بالا را در سواحل جنوبی و شمالی داریم، باید بتوانیم فعالیتهای خود را در این عرصهها افزایش دهیم. مدیرکل دفتر زیستبومهای دریایی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: بخشی از تنوع زیستی ما به دو زیستگاه پر اهمیت آبسنگهای مرجانی و جنگلهای مانگرو مربوط میشود. این زیستگاهها هزاران گونه را دربرگرفته و باعث زادآوری آنها میشود. با وجود محدودیتها تلاش کردیم مجموعهای از اقدامات را ساماندهی کنیم. در حوزه گونههای در معرض خطر انقراض برنامههای پایش صورت گرفت. همچنین پایش مکانهای تخمگذاری لاکپشتهای دریایی در حوزه دریای عمان و خلیج فارس از سوی سازمان محیط زیست انجام شد. در جزایری که تحت مدیریت سازمان مناطق آزاد است نیز این کار توسط دفتر محیط زیست این مناطق به انجام رسید و دادههای آن در اختیار سازمان محیط زیست قرار گرفت. برنامه اقدام ملی برای حفاظت از پستانداران دریاییمیرشکار از انجام برنامههای مطالعاتی درباره پستانداران دریایی خبر داد و گفت: تهیه نقشه پراکنش پستانداران دریایی خلیج فارس و دریای عمان را تهیه کردهایم. برای تهیه این نقشه نیز از مطالعات میدانی و در مواردی از مشاهدات صیادان بهره گرفته شده است. وی با اشاره به اینکه پس از این مطالعات و مشخص شدن پراکنش اینگونهها میتوان یک برنامه اقدام ملی را برای حفاظت از آنها صورتبندی کرد، اضافه کرد: در موضوع فک خزری بهعنوان تنها پستاندار دریای خزر نیز سازمان مردمنهاد «لنیهارت» که وظیفه حفاظت از فک خزری را در هلند دارد به کمک سازمان حفاظت محیط زیست آمد و با توجه به ظرفیتهای علمی، آموزشی و بینالمللی کمکهای شایانی را به این سازمان کردهاند. مدیرکل دفتر زیستبومهای دریایی سازمان حفاظت محیط زیست، از آموزش بهعنوان بخشی از این کمکها نام برد و عنوان کرد: در این حوزه آموزش جامعه محلی در سه بخش دانشآموزان، زنان و صیادان در دستور کار قرار گرفته و برنامههای مختلفی نیز انجام شده است. آموزش کارشناسان دولتی از دیگر بخشهای آموزش مرکز لنیهارت در ایران بوده است. همچنین در برخی نقاط آنها اطلاعات لازم را در اختیار ارگانهای نظامی و انتظامی نیز قرار دادهاند. میرشکار گفت: با توجه به تهدیداتی که در حوزه کوسهماهیان داریم کارگاههای آموزشی را با کمک منطقه آزاد قشم برگزار کردیم و در تلاشیم تا صیادان را درباره ضرورت حضور اینگونهها مطلع کنیم. کوسهماهیان در سطوح بالای تغذیهای قرار دارند و خدمات زیادی را به اکوسیستم میدهند، حذف آنها موجب میشود تعادلی را که در حوزهها داریم از دست داده و دچار مشکلات عدیدهای شویم. مدیرکل دفتر زیستبومهای دریایی ادامه داد: صید و صیادی ناپایدار از دیگر چالشهایی است که با آن مواجهیم. برداشتهای غیرقانونی و غیرمجاز هم گونهها را در معرض خطر انقراض قرار داده و هم زیستگاهها را از بین میبرد و تهدیدی برای اکوسیتسمهای دریایی است. وی با اشاره به اینکه با کاهش صید قانونی حضور صیادان غیرمجاز و غیرمسئول در زیستگاهها افزایش پیدا میکند، گفت: این حضور باعث میشود آبسنگهای مرجانی تخریب پیدا کرده و از سوی ذخایر ما بهشدت کاهش پیدا کند. میرشکار از آلودگیها بهعنوان بخش دیگری از معضلات این حوزه نام برد و بیان کرد: ورود فاضلابها و پسابهای شهری، صنعتی و کشاورزی موجب آلودگیهای جدی شده و پارامترهای حیاتی را تغییر داده و اکوسیستم را با چالش اساسی مواجه میکنند.