دودکش های خورشیدی یکی از انواع نیروگاههای تبدیل انرژی خورشید به برق می باشد. یكی از بهترین روشها جهت دستیابی به راههایی جهت كاستن از میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای، استفاده از انرژیهای تجدید‌پذیر است و در این راستا می توان فناوری «دودكش خورشیدی» را معرفی كرد.

بررسیهای اقتصادی نشان داده است كه اگر این نیروگاهها در مقیاس بزرگ (بزرگتر یا مساوی ۱۰۰ مگاوات) ساخته شوند، قیمت برق تولیدی آنها قابل مقایسه با برق نیروگاههای متداول است. این موضوع كافی است كه بتوان انرژی خورشیدی را در مقیاسهای بزرگ نیز به خدمت گرفت. بر این اساس می‌توان انتظار داشت كه دودكشهای خورشیدی بتوانند در زمینه تولید برق برای مناطق پرآفتاب نقش مهمی را ایفا كنند

فناوری دودكش خورشیدی در واقع از سه عنصر اصلی تشكیل شده است :

-جمع‌‌كننده هوا

-برج یا همان دودكش

-توربینهای باد

اصول كاردودکش خورشیدی

درواقع هوا در زیر یك سقف شفاف كه تشعشع خورشیدی را عبور می‌دهد(گرمخانه)، گرم می‌شود. باید توجه داشت كه وجود این سقف و زمین زیر آن بعنوان یك كلكتور یا جمع‌كننده خورشیدی عمل می‌كند. در وسط این سقف شفاف یك دودكش یا برج عمودی وجود دارد كه هوای زیادی از پایین آن وارد می‌شود. باید محل اتصال سقف شفاف و این برج بصورتی باشد كه منفذی نداشته باشد و اصطلاحاً «هوا بند» شده باشد.

بر همگان روشن است كه هوای گرم چون سبكتر از هوای سرد است به سمت بالای برج حركت می‌كند. این حركت باعث ایجاد مكش در پایین برج می‌شود تا هوای گرم بیشتری را به درون بكشد و هوای سرد پیرامونی به زیر سقف شفاف وارد شود. برای اینكه بتوان این فناوری را بصورت ۲۴ ساعته مورد استفاده قرارداد می‌توان از لوله‌ها یا كیسه‌های پرشده از آب در زیر سقف استفاده كرد. این موضوع بسیار ساده انجام می‌شود یعنی در طول روز آب حرارت را جذب كرده وگرم می‌شود و در طول شب این حرارت را آزاد می‌كند. قابل ذكر است كه باید این لوله‌ها را فقط برای یكبار با آب پر كرده و به آب اضافی نیازی نیست.

بنابراین اساس كار بدین صورت است كه تشعشع خورشیدی در این برج باعث گرم شدن هوای داخل مجموعه شده و

این هوای گرم بعلت ارتفاع زیاد برج با سرعت زیاد صعود کرده و باعث چرخیدن پروانه و ژنراتوری که در پایین برج نصب شده‌است می‌گردد و بوسیله این ژنراتور برق تولید می‌شود.

یک نمونه از این سیستم در ۱۶۰ کیلومتری جنوب مادرید احداث گردیده که ارتفاع برج آن به ۲۰۰ متر می‌رسد.

مزایای نیروگاههای خورشیدی

الف) تولید برق بدون مصرف سوخت

ب) عدم احتیاج به آب زیاد

پ) عدم آلودگی محیط زیست

ت) امکان تأمین شبکه‌های کوچک و ناحیه‌ای

ث) استهلاک کم و عمر زیاد

ج) عدم احتیاج به متخصص

سیستم عملکرد بادگیرهای سنتی که در مناطق گرم و خشک مورد استفاده قرار میگرفته به این صورت بوده که در این بناهای استوانه ای شکل(بادگیرها) با گرم شدم جداره ی خارجی ، هوای داخل استوانه نیز گرم شده و در نتیجه هوای گرم که سبکتر هست به سمت بالا حرکت میکنه و با ایجاد یک جریان هوا در داخل خودش موجب بوجود آمدن جریان هوایی در داخل خانه از مسیر در و پنجره ها به داخل خانه میشود.

میتوان از دودکشهای خورشیدی برای تهویه مطبوع نیز استفاده کرد. در این روش با قرار دادن درست دودکشهای خورشیدی در مسیر تابش خورشید و استفاده از لوله های انتقال هوایی که با قرار گرفتن در زیر سطح زمین به خنک شدن هوای ورودی میپردازند، میتوان با ایجاد جریان هوا در خانه ، هوای گرم را خارج و هوای خنک را از دریچه های ورودی مخصوص وارد خانه کرد و با این کار به خنک شدن خانه کمک کرد.

 

منبع: سایت دیده بان انرژی