زیست آنلاین: قسمتی از تخریب مناطق محیط زیستی توسط جوامع محلی رخ می‌دهد و میراث فرهنگی نیز از این قائده مستثنی نیست.

در بسیاری از مناطق خانه‌های قدیمی خراب می‌شوند تا به جای آنها اپارتمان‌ها و خانه‌های امروزی سر از خاک بیرون بیاورند و خودشان را به رخ بقیه بکشند. در محیط زیست هم شاهد تخریب‌های گسترده‌ای هستیم که بعضا جوامع محلی برای تامین معیشت دست به آن می‌زنند. آنها مجبورند درخت قطع کنند تا سوختشان تامین شود، شکار کنند و خودشان و محیط بانان را به خطر بیندازند تا بتوانند  امرار معاش کنند. به مناطق بکر دست اندازی کنند و ویلا سازی کنند تا مخارج زندگیشان را تهیه کنند و این‌ها در کنار هم باعث می‌شود جوامع محلی در برخی از مواقع به سمت تخریب محیط زیست و میراث فرهنگی منطقه ای که در آنجا زندگی می‌کند ،حرکت کند. در واقع می‌توان گفت تامین معیشت دلیل اصلی تخریب‌ها است و در واقع مردم محلی  در برخی از موارد رقیب محیط زیست می‌شود.

مسعود بربر خبرنگار محیط زیست، فعال بوم‌گردی و نویسنده با اشاره به اینکه بوم‌گردی می‌تواند معیشت جایگزینی برای جوامع محلی و حتی جایگزین بسیاری از صنایع دیگر شود می‌گوید : بسیاری از صنایع و مشاغل منابع موردنیازشان را «مصرف» هستند یعنی مواد مورد نیاز تامین و مصرف و در نتیجه طبیعت تخریب می‌شود و از بین می‌رود. فرض کنید در صنایع معدن، سنگ از دل معدن بیرون کشیده می‌شود و تبدیل به کالا و محل استخراج سنگ معدن تخریب می‌شود یا در صنایع خودرو منابع طبیعی و آب استفاده استفاده می‌شود و هوا آلوده و در نهایت طبیعت تخریب می‌شود اما صنعت بوم گردی مجبور است منابع مورد نیاز خود یعنی منابع طبیعی ، بافت تاریخی ، محیط زیست و تالاب و چشمه و در نهایت همه طبیعت را حفظ کند تا توسعه پیدا کند و در کنار این‌ها است که می‌تواند درآمد داشته باشد. از سوی دیگر بوم‌گردی می‌تواند معیشت جایگزین برای مردم محلی باشد و به جای تخریب محیط زیست با چرای دام و قطع درخت و از بین بردن آب با حفر چاه ، آنها را حفظ کند و و در کنارش درآمد زایی هم بکند.

این خبرنگار محیط زیست و فعال بوم‌گردی در ادامه می‌گوید: بسیاری از مسئولان محط زیست را «محیط ایست» خوانده‌اند چرا که اغلب فرض می‌شود حفاظت محیط زیست جلوی بسیاری از مشاغل و حرفه‌ها را می‌گیرد ،اما واقعا اینطور نیست و می‌توان با یک نگاه دقیق به این نتیجه رسید که محیط زیست نه تنها می‌تواند درآمدزا باشد بلکه می‌تواند باعث توسعه پایدار نیز بشود.

بربراز  فعالیت بوم گردی که خودش به همراه همسرش آن را مدیریت می‌کنند نمونه می‌آورد و می‌گوید:منطقه برزک کاشان محدوده ای حفاظت شده است. این محدوده به دلیل انکه در آن فعالیت‌هایی مانند چیدن گیاهان حفاظت شده، از بین بردن حیات وحش و قطع درختان و هرگونه توسعه غیرپایدار در آن ممنوع است، به صورت بکر باقی مانده است.در این محدوده به دلیل قوانین مناطق حفاظت شده محیط زیستی، چرای دام در مناطق طبیعی ممنوع است و امکان احداث باغ تازه در مناطق حفاظت شده وجود ندارد. همین مسائل بین مردم و محیط زیست فاصله می‌اندازد و تنش  ایجاد می‌کند. این‌ها در حالی است که طبیعت و جاذبه‌های این منطقه آنقدر زیاد است که می‌تواند خودش عاملی برای افزایش درآمد باشد. کوچه‌های پیچ در پیچ و زیبای کاهگلی ، باغ‌های میوه و گل وسیع، جشنواره شاتوت، پاییز هزار رنگ، مراسم ششم امام حسین و دیگر آیین‌های ویژه که در این محدوده برگزار می‌شود، همه می‌تواند جاذبه‌ای برای مسافران به حساب بیاید و کسب درآمدی برای مردم محلی باشد و به جای آنکه اهالی دلشان را به دامداری و چرای دامی خوش کنند که منطقه زیبایشان را دستخوش تغییر قرار می‌دهد و مدام هم از سوی ماموران حفاظت محیط زیست مورد توبیخ قرار می‌گیرد، این امکان برایش فراهم می‌شود که شغلشان را سبز کنند و از دل همین زیبایی‌های منطقه کسب درآمد کنند زیرا این منطقه پتانسیل جذب گردشگر را دارد.

وی در ادامه با بیان اینکه خودش و همسرش در این کار پیش قدم شده است می‌گوید: در بافت قدیمی آنجا خانه‌‌ای از دوران صفوی و با قدمت بیش از دویست تا سیصد سال وجود داشت که متروکه و رو به ویرانی بود و چند سال پیش آقای اکبر رضوانیان که از فعالان پیشکسوت عرصه بوم‌گردی هستند این خانه را خریداری کرد و به منظور اقامت‌های بوم گردی، این مکان را شروع به مرمت و بازسازی کرد. از دو سال پیش من و همسرم نیز به او ملحق شدیم و درهای خانه روحانی برزک را به روی مسافران باز کردیم و نام خانه را که از صاحب اولیه اش وام گرفتیم را هم به صورت میراث معنوی حفظ کردیم.

در این مدت زمانی که این محدوده معرفی و بر روی آن تبلیغ شده است، موج زیادی از جمعیت برای دیدن جاذبه‌های این شهر به آنجا سرازیر می‌شوند. نکته جالب اینجا است که اکنون چندین اقامتگاه برای گردشگران در برزک راه‌اندازی شده و این مساله توانسته اقتصاد سبز را در میان اهالی جاری کند. دیگر مردم تمایل ندارند خانه هایشان را به سبک و سیاق امروزی بسازند و ترجیح می‌دهند اگر مجوز ساخت خانه‌شان را می‌گیرند آن را با معماری قدیمی تزیین کنند. در واقع حفط بافت سنتی و رواج بوم گردی در این منطقه چرخش مالی قابل توجهی را در این محدوده ایجاد کرده است که هم از تخریب محیط زیست پیشگیری کرده و هم به حفظ میراث فرهنگی کمک می‌کند.

رواج بوم گردی در این منطقه سبب شد دیگر مردم اولویت برای چرای دام را نداشته باشند و به فکر حفر چاه برای توسعه مزرعه نباشند زیرا توجه به این صنعت بخشی از نیاز‌های مالی آنها را تامین می‌کند.

این خبرنگار محیط زیست در ادامه می‌گوید: گردش مالی سبز اکنون در همه این شهر جریان پیدا کرده است. مثلا اگر مسافری به خانه روحانی برزک می‌آید و سراغ گلاب خوب و عرقیات گیاهی و دیگر محصولات محلی را می‌گیرد به افراد محلی که بهترین کالای مورد نیاز او را تولید می‌کنند معرفی می‌شوند. به مسافر سفارش می‌شود گلاب و عرقیاتش را از کجا تهیه کند و غذایش را از کدام فرد محلی تهیه کند و اینطور در واقع همه از ورود گردشگر به برزک استفاده می‌کنند و گردش مالی جریان دارد و این نمونه اقتصاد سبز و توسعه پایدار به حساب می‌آید.