دوران استفاده از سوخت‌های فسیلی برای تولید انرژی برق در بسیاری از کشور‌ها به خاطر حفاظت از محیط زیست بسر آمده یا بسیار کاهش یافته، اما هنوز در ایران ازجمله در اردبیل بیشترین سهم را در این زمینه سوخت فسیلی دارد و ضروری است که اقدام‌های آغاز شده برای جایگزینی سوخت پاک تسریع شود.

گام‌های ابتدایی برای جایگزینی انرژی‌های پاک به جای سوخت‌های فسیلی از سال‌ها پیش در استان اردبیل شروع شده و در این راستا احداث بزرگترین نیروگاه زئوترمال (زمین گرمایی) خاورمیانه در دامنه‌های سبلان در شهرستان مشگین شهر شروع شده؛ اقدام هایی هم در زمینه استفاده از انرژی باد با توجه به بادخیز بودن تعدادی از مناطق استان برای تولید برق در جریان است.

در این میان انرژی خورشیدی منبعی پایان ناپذیر است که در مقایسه با دیگر انرژی‌های تجدیدپذیر از فراوانی برخوردار بوده و برای استفاده نیز هزینه کمتری در مقایسه با دیگر منابع انرژی دارد.

استفاده از انرژی خورشیدی دارای سابقه دیرینه است، ایرانیان باستان از این انرژی برای کاهش مصرف چوب در گرم کردن خانه‌های خود استفاده می‌کردند. آن‌ها ساختمان‌ها را به ترتیبی بنا می‌کردند که در زمستان نور خورشید به داخل اتاقهای نشیمن می‌تابید، ولی در روزهای گرم تابستان فضای اتاق در سایه قرار داشته باشد.

در اغلب فرهنگ‌های دیگر دنیا نیز می‌توان نمونه‌هایی از این قبیل طرح‌ها را مشاهده نمود. در سال‌های بین دو جنگ جهانی در اروپا و ایالات متحده طرح‌های فراوانی در زمینه خانه‌های خورشیدی مطرح و آزمایش شد.

در عصر جدید معماران بطور جدی ساخت خانه‌های خورشیدی را آغاز کرده‌اند و به دنبال تحول و پیشرفت این فناوری به نتایج مفیدی نیز دست یافته‌اند مثلاً در ایالات متحده در سال ۱۸۹۰ به تنهایی حدود ۱۰ تا ۲۰ هزار خانه خورشیدی ساخته شده‌است. در این گونه خانه‌ها سعی می‌شود از انرژی خورشید برای روشنایی، تهیه آب گرم بهداشتی، سرمایش و گرمایش ساختمان استفاده شود و با بکار بردن مصالح ساختمانی مفید از اتلاف گرما و انرژی جلوگیری شود.

در ایران نیز پروژه ساخت اولین ساختمان خورشیدی واقع در ضلع شمالی دانشگاه علم و صنعت و به منظور مطالعه و پژوهش در خصوص بهینه سازی مصرف انرژی و امکان بررسی روش‌های استفاده از انواع انرژی‌های تجدیدپذیر به ویژه انرژی خورشیدی اجرا گردیده‌است.

در عصر حاضر از انرژی خورشیدی برای مصارف گوناگون استفاده می‌شود از جمله &#۳۹; استفاده از انرژی حرارتی خورشید برای مصارف خانگی، صنعتی و نیروگاهی. تبدیل مستقیم پرتوهای خورشید به الکتریسیته بوسیله تجهیزاتی به نام فتوولتائیک و استفاده از انرژی حرارتی خورشید.

تولید برق بدون مصرف سوخت، عدم احتیاج به آب زیاد، عدم آلودگی محیط زیست، امکان تأمین شبکه‌های کوچک و ناحیه‌ای، استهلاک کم و عمر زیاد و عدم احتیاج به متخصص از جمله مزایای نیروگاههای خورشیدی می‌باشد.

در استان اردبیل برای استفاده از انرژی خورشیدی طرح‌های موثری برنامه ریزی شده که در صورت تحقق می‌توان شاهد استفاده انبوه و جایگزینی آن به جای سوخت‌های فسیلی بود.

مدیرعامل شرکت توزیع برق استان اردبیل با اشاره به ظرفیت تولید برق از منابع تجدید پذیر گفت: در استان برای تولید برق زمینه مختلفی از جمله زمین‌گرمایی، باد و بیشتر از همه انرژی خورشیدی وجود دارد.

علی علیزاده افزود: اقلیم کوهستانی اردبیل موجب شده این منطقه استعداد کم‌نظیری برای تولید انرژی‌های پاک داشته باشد.

وی اظهار کرد: به دلیل اینکه استان اردبیل در ارتفاع بالا واقع شده، در این استان استعداد تولید انرژی خورشیدی و بادی وجود دارد.

وی بیان کرد: میزان تابش خورشید و وسعت آن موجب شده برای تولید برق از محل انرژی خورشیدی نیز در تمامی گستره استان ظرفیت فعال کردن انرژی خورشید فراهم باشد.

او با بیان اینکه سقف هر اداره و خانه مسکونی در اردبیل می‌تواند محل نصب پنل خورشیدی و تولید انرژی پاک شود، اضافه کرد: نهادهای دولتی موظف هستند تا پایان سال ۲۰ درصد از انرژی خود را از محل انرژی پاک تأمین کنند.

مدیرعامل توزیع برق استان تأکید کرد: در صورتی که به این مصوبه تمکین نشود، ۲۰ درصد از برق مصرفی ادارات با گران‌ترین نرخ محاسبه می‌شود.

علیزاده افزود: از سویی برای تشویق بخش خصوصی، دولت خرید تضمینی برق تولیدی را مطرح کرده و هم اینک ۱۱۰ میلیارد ریال برای خرید تضمینی در اختیار استان قرار گرفته است.

وی با تاکید به اینکه میزان تولید انرژی پاک در اردبیل مطلوب و متناسب با پتانسیل منطقه نیست، افزود:با توجه به پتانسیل اقلیم منطقه و به دلیل کاهش قابل‌توجه هزینه‌ها انتظار می‌رود بخش دولتی و خصوصی از تولید انرژی پاک استقبال کند.
 
مجید خدابخش استاندار اردبیل نیز گفت: مدیران دستگاه‌های اجرایی مکلف هستند در راستای اقتصاد مقاومتی ۲۰ درصد انرژی مصرفی ادارات را از طریق انرژی خورشیدی تامین کنند.

وی افزود: دستگاه‌های اجرایی برای نصب پنل خورشیدی منتظر اعتبار نباشند و می‌توانند از محل صرفه جویی انرژی اقدام به این کار کنند.

وی اطلاع رسانی در باره استفاده مردم از انرژی خورشیدی را ضعیف دانست و افزود: شرکت توزیع برق می‌تواند با کمک رسانه‌های مکتوب و مجازی مردم و دستگاه‌ها اجرایی را برای استفاده از این سیستم جلب کند.

استاندار اردبیل اضافه کرد می‌توان در بودجه عمرانی استان رقمی را برای مدیریت مصرف برق در نظر گرفت تا همه ملزم به این کار مهم باشند.

وی بیان کرد: همه باید در بحث مدیریت برق و تغییر الگوهای مصرف در این حوزه توجهی جدی داشته باشند و به یقین با ارائه مشاوره‌های علمی‌تر از سوی شرکت توزیع برق استان، ادارات و نهاد‌ها می‌توانند در این زمینه پیشقدم شوند.

خدابخش با اشاره به پیشنهاد مناسب شرکت توزیع برق استان برای ادارات جهت نصب تجهیزات تولید برق از انرژی خورشیدی با هدف صرفه‌جویی در این حوزه افزود: هر چند نصب این تجهیزات هزینه‌بر است، اما سرمایه‌گذاری دراز مدت در کاهش مصرف و افزایش بهره‌وری و بهینه‌سازی در این حوزه است که می‌تواند نتایج خوبی را به همراه داشته باشد.

استاندار اردبیل گفت: شرکت برق باید دستگاه‌های پرمصرف را رصد کرده و با ارائه مشاوره به آن‌ها سعی کند تا اشکالات و ایرادات را برطرف و آن‌ها را با راهکارهای مناسب راغب به این سرمایه‌گذاری کند.

خدابخش افزود: حتی در فضاهای آموزشی با گستره جمعیت می‌توان نسبت به نصب تجهیزات انرژی خورشیدی اقدام کرد.

استاندار اردبیل به قیمت مناسب خرید انرژی از سوی شرکت توانیر به نرخ ۸۱۰ تومان اشاره کرد و ادامه داد: این شرکت با قرارداد ۲۰ ساله آماده خرید این انرژی تولید شده مازاد است که در این باب می‌توان حتی تعاونی‌های مصرف کارکنان را ترغیب کرد تا با نصب این دستگاه‌ها نسبت به فروش انرژی خورشیدی به نرخ مناسب اقدام کنند.

وی بیان کرد: بخش خصوصی به عنوان نمونه در نمین در این حوزه ورود پیدا کرده و با نصب تجهیزات انرژی خورشیدی برای تولید و فروش این انرژی پاک اقدام کرده که می‌تواند الگوی مناسب برای همه دستگاه‌ها و نهاد‌ها باشد.
 
وی افزود: استفاده از انرژی خورشیدی پدیده نو در صنعت است که با همت مسوولان فنی و حرفه‌ای باید تقویت و استفاده از آن فرهنگ سازی شود.

ناصری اضافه کرد: دوران سوخت فسیلی تمام شده و جهان به سمت استفاده از انرژی‌های نو و پاک سوق پیدا کرده است.

وی حفظ محیط زیست را وظیفه همگان دانست و افزود: این امر با زندگی و حیات و کرامت انسانی گره خورده است.

فرماندار سرعین حمایت از تجهیز و ارتقای کارگاه آموزشی انرژی خورشیدی را ضروری خواند وگفت: دولت در این زمینه حمایت‌های ومشوق‌های لازم را در نظر گرفته است.
 
فرهاد عبدالعلی‌پور فرماندار نمین هم در این باره به ایرنا گفت: برای استفاده ار انرژی خورشیدی نخستین و بزرگترین نیروگاه تولید برق با انرژی خورشیدی بخش خصوصی استان در شهرستان نمین در حال احداث است.

وی افزود: این نیروگاه با سرمایه‌گذاری بالغ بر ۱۲ میلیارد ریال در حال احداث است که ظرفیت تولید ۲۰۰ کیلو وات برق را دارد.

فرماندار نمین با اشاره به این‌که این نیروگاه در زمینی به مساحت ۴۰۰۰ متر مربع در حال احداث است، گفت: برای تولید برق پیش‌بینی شده در این نیروگاه، از ۸۰۲ پانل خورشیدی استفاده خواهد شد.

وی اضافه کرد: با راه‌اندازی این واحد نیروگاهی برای ۸ نفر به‌صورت مستقیم اشتغال دایم ایجاد می‌شود.

عبدالعلی‌پور با بیان اینکه برق تولیدی این نیروگاه به شبکه سراسری برق متصل شده و به دولت فروخته می‌شود، اظهار کرد: این نیروگاه توانایی تولید برق برای ۲۰۰ مشترک خانگی را دارد.

وی به قیمت خریداری برق تولید شده از نیروگاه‌های خورشیدی در کشور که معادل هر کیلووات ۹۷۷ تومان است اشاره کرد و افزود: هزینه تمام شده برق مصرفی در کشور چیزی حدود ۲ برابر این رقم می‌باشد و تولید و استفاده از برق در کشورهای اروپایی به‌علت استفاده از پانل خورشیدی بسیار کم هزینه‌تر است.

فرماندار نمین با اشاره به استفاده ناچیز بودن برق تولیدی از تعداد شبکه‌ی برقی سلول خورشیدی اظهار امیدواری کرد فرهنگ استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و خورشیدی در میان مردم و صاحبان صنایع گسترش یابد، چون این انرژی مقرون به صرفه بوده و به غیر از هزینه‌های اولیه زیرساخت، هزینه بعدی را به‌دنبال ندارد.

عبدالعلی‌پور در ادامه گفت: نیروگاه‌های تولید برق با استفاده از انرژی خورشیدی در مناطقی قابل اجراست که میزان تابش نور آفتاب از لحاظ زمانی زیادتر از مناطق دیگر باشد که منطقه هشنه از توابع شهرستان نمین حائز این ویژگی شناخته شده است.

در این حال از چندی پیش استفاده از پنل‌های خورشیدی قابل حمل برای تامین برق مورد نیاز عشایر کوچنده استان اردبیل نیز مورد توجه قرار گرفته است.

مدیرکل امور عشایری استان اردبیل در این زمینه گفت: واگذاری پنل‌های خورشیدی به عشایر جز برنامه‌های اساسی این اداره کل است و توزیع ۳۰۰ پنل خورشیدی برای استفاده در مناطق عشایر نشین استان انجام و یا در حال انجام است.

قادر هنرمند افزود: هزینه نصب هر پانل خورشیدی در هر یک از چادر‌ها و آلاچیق‌های عشایری ۲۰ میلیون ریال است که بر اساس تفاهم نامه امضا شده بین شرکت برق و امور عشایر استان ۸۵ درصد از این هزینه توسط این شرکت و ۱۵ درصد نیز به عنوان خودیاری توسط متقاضیان تامین می‌شود.

او با اشاره به اینکه عشایر باید مورد حمایت قرار بگیرند اظهار کرد: در واگذاری پنل خورشیدی اولویت اول با عشایری است که در هیچ یک از مناطق اسکان آن‌ها (سردسیری و گرمسیری) برق وجود ندارد و در مرحله بعد به عشایری که در یکی از مناطق اسکان خود فاقد برق هستند نیروگاه خورشیدی قابل حمل واگذار می‌شود.

 

منبع: برق نیوز