از اول تیر ماه امسال تاکنون تعداد روزهای ناسالم برای گروه‌های حساس به چهار روز رسیده است. چنین وضعیتی موجب طرح این پرسش شده که آیا آلودگی در کنار گرمای هوا خطرناک‌تر است یا خیر؟ پرسشی که کارشناسان و مسئولان پاسخ‌های متناقضی به آن داده‌اند.

محمد رستگاری - معاون نظارت و پایش اداره حفاظت محیط زیست استان تهران در این باره معتقد است که آلاینده‌ای مانند ازن و ذرات معلق ناشی از گرد و غبار منشا اصلی آلودگی در فصل گرم سال هستند که خطرناک بودن یا نبودن آن‌ها برای سلامت انسان در مقایسه با آلاینده‌های زمستانی به غلظت آلاینده بستگی دارد این در حالیست که دکتر رامین عزتی - عضو هیات علمی دانشکده علوم زیستی دانشگاه خوارزمی - بر این باور است که آلاینده‌های تابستانی مانند آلاینده‌های هیدروکربنی برای سلامت انسان به مراتب خطرناکتر از آلاینده‌های فصل زمستان هستند.

رستگاری با بیان اینکه در تابستان منشا اصلی آلودگی هوا ذرات معلق ناشی از گرد و غبار خاک بیابان‌های اطراف تهران است، اظهار می‌کند: منشا دیگر آلودگی در این فصل آلاینده‌های گازی است. گاهی اوقات به دلیل تابش شدید نور خورشید برخی از آلاینده‌های اولیه تبدیل به آلاینده ثانویه می‌شوند که مهمترین آلاینده ثانویه، ازن است.

این درحالیست که عزتی ضمن اشاره به ارتباط آلودگی هوا با گرما معتقد است: توده هوای گرمی که در حال حاضر وارد کشور ما شده از سمت آفریقای شمالی است که در آن مقدار زیادی آلاینده وجود دارد. این هوای آلوده با مواد آلاینده صنعتی موجود در شهر تلفیق و سبب می‌شود که آلودگی مدت زمان بیشتری در سطح شهر بماند و گرما را در خود نگه دارد.

به گفته او در فصل تابستان با آلاینده‌های هیدروکربنی مانند آلاینده‌های نفتی و سوخت‌های فسیلی مانند بنزین، گازوییل و سوخت‌های ماشین مواجه هستیم که چسبندگی بیشتری دارند و مدت زمان طولانی‌تری در اتمسفر باقی می‌مانند.

رستگاری نیز درباره نقش صنایع و معادن در آلودگی هوا در فصل تابستان اظهار می‌کند: معادن برافزایش ذرات معلق اثرگذار هستند و صنایع نیز با تولید گازهای آلاینده اولیه بیش از حد مجاز می‌توانند به تولید آلاینده‌های ثانویه مانند ازن کمک کنند.

معاون نظارت و پایش اداره حفاظت محیط زیست استان تهران در عین حال تاکید می‌کند که از ابتدای سال تاکنون کیفیت هوای پایتخت شرایط قابل قبولی داشته است.

به گفته عزتی در هوای گرم، آلودگی‌ها قدرت فرار ندارد و ماندگاری بیشتری در هوا دارند. صنایع در فصل تابستان بر آلودگی هوا موثر هستند ولی نیروگاه‌ها به دلیل مصرف کمتر گاز و برق در فصل تابستان سهم کمتری در آلودگی هوا دارند.

وی معتقد است که در فصل زمستان هر خانه یک منبع آلایندگی است. در این فصل سوخت‌هایی مانند گازوئیل و گازاز کارخانه‌ها و منازل ساطع می‌شود که منبع آلایندگی هستند اما آلاینده‌های تابستانی برای سلامت انسان به مراتب خطرناک‌تر از آلاینده‌های زمستانی هستند چراکه آلاینده‌های دارای بنیاد ازت و گوگرد - که از اتومبیل‌ها خارج می‌شود- در فصل تابستان در قسمت‌های پایینی اتمسفر نگهداری می‌شود و بر سلامت انسان تاثیر می‌گذارد.

رستگاری نیز پاسخ به این پرسش که آیا آلاینده‌های تابستانی خطرناک‌تر از آلاینده‌های زمستانی هستند یا خیر، توضیح می‌دهد: میزان تاثیر آلاینده‌ای مانند ازن بر سلامت انسان به میزان غلظت آن بستگی دارد. همانطور که می گوییم هوا از نظر ذرات معلق برای گروهای حساس ناسالم است می‌توانیم بگوییم که هوا از نظر آلاینده ازن ناسالم است.

معاون نظارت و پایش اداره حفاظت محیط زیست استان تهران خاطر نشان می‌کند: آلاینده‌های تابستانی و زمستانی با یکدیگر  فرقی ندارند. اگر غلظت آلاینده‌ای بیش از حد مجاز باشد برای سلامتی انسان ضرر دارد.

با توجه به اختلاف نظر کارشناسان و مسئولان درباره میزان خطر آلودگی هوا در فصل تابستان نسبت به فصل های سرد برای سلامت شهروندان ، به نظر می‌رسد که مدیران باید در کنار اجرای سیاست‌های کاهش آلودگی هوا نسبت به بررسی تاثیر آلاینده‌ها بر سلامت انسان‌ها در فصول مختلف اقدام کنند.

 

منبع: ایسنا