درختان دی اکسید کربن زیادی جذب می‌کنند، بنابراین یکی از راه‌های کاهش این گاز در اتمسفر، جلوگیری از قطع درختان است. اخیرا طرحی در اوگاندا انجام شده که بر اساس آن به ساکنان مناطق جنگلی پول داده شد تا از قطع درختان جلوگیری کنند. این مطالعه نشان می‌دهد مزایای جلوگیری از انتشار کربن، دو برابر هزینه‌هاست.

محققان می‌گویند پروژه دو ساله‌ای که در ۶۰ روستای اوگاندا انجام شد و طی آن به ۱۸۰ نفر از مردم، ۲۰ هزار دلار پول پرداخت شد که درختان را در زمین‌های خود قطع نکنند، به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است. با تاخیر در انتشار دی اکسید کربن، فوایدی که از طریق این پروژه به جامعه برمی‌گردد، بیش از دو برابر هزینه آن است.

 

شاهد نعیم، متخصص محیط زیست در دانشگاه کلمبیا در نیویورک سیتی می‌گوید: این تحقیق که مشروح آن در مجله ساینس به چاپ رسیده، یک مطالعه نادر و باورنکردنی در باب تاثیرات پرداخت پول برای حفظ جنگل‌هاست.

 

نعیم می‌گوید که ضرورتا نمی‌توان نتیجه گرفت که پرداخت پول به مردم برای جلوگیری از قطع درختان همیشه یک فعالیت به صرفه است؛ ممکن است شرایط موجود در اوگاندا برای جاهای دیگر صدق نکند. اما این تحقیق دلیلی است بر این که این روش حداقل در یک مورد موثر بوده است.

 

میلیاردها دلار هزینه برای درختان

 

در طول دو دهه گذشته کشورهای زیادی، میلیاردها دلار پول نقد برای حفظ جنگل‌ها هزینه کرده‌اند. در سال ۲۰۰۸، سازمان ملل برنامه REDD (کاهش گازهای گلخانه‌ای ناشی از جنگل‌زدایی) را آغاز کرد که به کشورها اجازه می‌دهد با پرداخت پول به مردم کشورهای دیگر برای کاستن از تخریب جنگل‌ها، خسارت ناشی از انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را جبران کنند.

 

اما دشوار است با قاطعیت بتوان گفت که این نوع پرداخت‌ها همیشه موثر است زیرا معمولا پروژه‌ها به دقت ارزیابی نمی‌شوند. نعیم در نگارش مقاله‌ای همکاری کرد که به مطالعه ۱۱۸ پروژ‌ه‌ای پرداخته که در آنها برای حفظ اکو سیستم‌ها پول پرداخت شده است؛ آنها دریافتند که ارزیابی دقیق اثربخشی ۶۰ درصد از این پروژه‌ها امکان ندارد.

 

این گونه پروژه‌ها ممکن است با معضلاتی هم روبرو شود از قبیل اثبات اینکه آیا درختان در اکوسیستم‌هایی که برای تشویق مردم به حفظ درختان پول کافی پرداخت شده بود، واقعا محافظت شده‌اند یا خیر. اینا پوراس محقق در زمینه حفاظت مبتنی بر بازار در موسسه بین‌المللی محیط زیست و توسعه مستقر در لندن می‌گوید: "پروژه‌های بسیاری وجود دارند که دست اندرکاران آنها از مردم انتظار دارند به قیمت یک کوکاکولا، کارهای زیادی انجام دهند".

 

چرا این پروژه در اوگاندا موثر بود؟

 

پوراس می‌گوید برعکس، مورد اوگاندا نشان می‌دهد که پرداخت هدفمند به روستاییان موثر بوده است. سالانه در حدود ۲۸ دلار به ازای هر هکتار جنگل که محافظت شده بود، پرداخت شد که تقریبا به طور میانگین معادل مبلغی است که روستاییان می‌توانستند با قطع درختان برای تهیه الوار به دست آورند. این مطالعه طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ اجرا شد که طی آن روستاییان در پایان هر سال اگر به قرارداد خود عمل می‌کردند، پول نقد دریافت می‌کردند.

 

در این مطالعه که دولت اوگاندا از محل کمک‌های سازمان ملل، هزینه‌های آن را پرداخت می‌کرد، گروهی به سرپرستی سیما جایاچاندران از دانشگاه نورث وسترن در ایلینویز، روستاهایی را به‌طور تصادفی در مناطق هویما و کیباله در اوگاندا برای پرداخت پول انتخاب و برای پیگیری قطع درختان از تصویربرداری ماهواره‌ای استفاده کردند. او می‌گوید: شما می‌توانید تک تک درختان را به چشم ببینید. این امر وقتی که الگوی قطع درختان پراکنده است، بسیارمفید است. در ۶۰ روستایی که برای حفظ درختان به مردم پول داده شده بود، پوشش درختی ۴,۲ درصد افت کرد اما در ۶۱ روستایی که پول پرداخت نشده بود پوشش جنگلی ۹.۱ درصد کاهش داشت.

 

تیم جایاچاندران بر این اساس ارزیابی می‌کنند که هزینه‌های اقتصادی این پروژه، به حدود ۴۶ سنت به ازای هر تن کربنی که جلوی انتشار آن گرفته شده، برسد. آنها می‌گویند این امر، پروژه را بسیار ارزشمندتر می‌سازد: آنها با استفاده از ارزیابی آژانس محیط زیست آمریکا (EPA)، برای تعیین تخریبی که بر اثر انتشار دی اکسید کربن به وجود می‌آید (عددی که به "هزینه اجتماعی" کربن هم معروف است)، می‌گویند منفعت تاخیر انتشار یک تن دی اکسید کربن به مدت دو سال، ۱,۱۱ دلار یعنی بیش از دو برابر هزینه‌های پروژه است.

 

جایاچاندران می‌‎گوید: حتی اگر روستاییان بلافاصه پس از پایان پروژه، درختانی را که برای حفاظت از آنها پول گرفته بودند، قطع کنند، باز هم پرداخت پول، مقرون به صرفه است که این امر، نشانه امید بخشی برای پروژه‌های دیگر است. او می‌گوید: "امیدوارم تحقیق ما مردم را نسبت به موثر بودن این روش و اینکه آنها می‌توانند آن را ارزیابی کنند، خوشبین سازد".

 

منبع: ایانا