از هر سه شهروند افغان، یک نفر شب‌ها را بدون برق در تاریکی سر می‌کند. در روستاها وضعیت به مراتب بدتر است. این سرزمین آفتاب و باد و آب شاید بتواند سهم بیشتری از انرژی‌های تجدیدپذیر داشته باشد.

 افغانستان در نوامبر ۲۰۱۶ میلادی به تعدادی از کشورهای در حال توسعه که بیشترین آسیب پذیری را نسبت به تغییرات اقلیمی دارند پیوست و با امضای تفاهمنامه مراکش برای توجه به محیط زیست در حوزه اقتصاد و سهم گرفتن در خنثی سازی مجموع کربن و دستیابی به ۱۰۰ درصد انرژی از طریق منابع تجدیدپذیر متعهد شد.

قبل از این تعهد، در ماه اگوست ۲۰۱۶ وزارت انرژی و آب افغانستان اعلام کرده بود که با حمایت بانک توسعه آسیایی طرح برنامه توسعه یک نقشه‌راه را می‌ریزد تا حد اکثر مردم افغانستان به طور موثر از منابع تجدیدپذیر انرژی استفاده کنند و این طرح شامل تاسیسات بزرگ و کوچک و افزایش مشارکت در بخش‌های خصوصی می‌شود.
نشانه‌هایی از پیشرفت بالقوه‌ای در این زمینه نیز مشهود است از جمله پروژه خورشیدی و بادی در ولسوالی گذره هرات با هزینه ۵ میلیون دلار که توسط دولت ژاپن حمایت مالی می‌شود و توسط دفتر مشاوره‌ای سازمان ملل متحد (UNOPS)  با همکاری وزارت انرژی و آب و شبکه توزیع هرات اجرا می‌شود.
این واحد از ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار خورشیدی (پنل) و ۳۰۰ کیلووات توربین‌های بادی ساخته شده است که انتظار می‌رود از این دو منبع، سالانه سه هزارمگاوات برق تولید کند. این مقدار انرژی سالانه برای تامین برق حدود ۳۴۰ خانواده کافی است.
امکانات پیشرفت افغانستان درزمینه انرژی تجدیدپذیر
افغانستان سالانه ۷۵ تا ۸۰ میلیارد متر مکعب آب سطحی دارد که تنها از ۲۵ تا ۳۰ درصد آن در داخل کشور استفاده می‌شود.
باقی ۷۰ تا ۷۵ درصد آن بدون بهره‌برداری به کشورهای همسایه به خصوص پاکستان و ایران سرازیر می‌شود.
تا کنون در ۵۵۴ محل ظرفیت ساخت بند آبی در افغانستان بررسی و مطالعه شده است که از این میان ۴۰۰ مورد آن قابلیت ساخت بند/سد برق و بند آبیاری را دارد.
مسئولان شرکت برق افغانستان (برشنا) می‌گویند افغانستان در یک سال ۳۰۰ روز آفتابی دارد و این کشور از ظرفیت خوبی برای استفاده از انرژی پاک برخوردار است. این شرکت مطالعه‌ای را در ولایت‌های افغانستان به راه انداخته تا مشخص شود که کدام مناطق افغانستان برای تولید برق از خورشید مناسب است.
نخستین دستگاه تحقیقاتی انرژی بادی در منطقه «هوتل سفید» روستای شکیبان ولسوالی زنده‌جان در ولایت هرات در غرب افغانستان نصب شده و مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌ است.
افغانستان یک کشور کوهستانی است و ظرفیت انرژی بادی در کوه‌های هندوکش به خصوص هندوکش مرکزی و هرات به وفور وجود دارد.
با این حال اقتصاد این کشور متکی به کمک‌های جهانی است و از طرف دیگر نابسامانی‌های امنیتی باعث می‌شود بیشترین بودجه دولتی وقف آن شود و این باعث کاهش بودجه تحقیقات تاسیسات انرژی تجدیدپذیر می‌شود.
آسیب‌پذیری افغانستان از تغییرات اقلیمی
مرکز مطالعات افغانستان معاصر، به این نتیجه رسیده است که امکانات سرمایه‌گذاری در عرصه انرژی زمین‌گرمایی یا ژوترمال در افغانستان میسر است.
مدیر برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) در مورد این موضوع در افغانستان چنین ‌می‌گوید:
«چون اکثریت مردم افغانستان از چوب و زغال سنگ برای نیازهای گرمایش خود استفاده می‌کنند، گزینه‌های انرژی بیشتری لازم است ارایه شود. برنامه محیط زیست سازمان ملل همچنین از مزایا و مطالعاتی که از کار کنسرسیوم در بیوگاز در افغانستان صورت می‌گیرد حمایت می کند.»
افغانستان به لحاظ تولید گازهای گلخانه‌ای از جمله کشورهای متوسط جهان محسوب می‌شود. اما به دلیل خشکسالی در برخی مناطق آن، سیلاب و رانش زمین و بهمن از جمله آسیب‌پذیرترین کشورها در مقابل تغییرات اقلیمی می‌باشد. این آسیب‌پذیری بیشتر به خاطر در معرض قرار گرفتن آن در برابر عوامل تغییرات اقلیمی است.

 

منبع: انرژی امروز