درحالی که تولید خودروهای برقی و خورشیدی با توجه به شرایط جغرافیایی کشور و همچنین زیرساختهای مناسب برای توسعه ظرفیت‌ها در این بخش، پتانسیل‌های بالقوه‌ای را برای جایگزینی این نوع سوخت‌ها با بنزین فراهم کرده، از این ظرفیت‌ها استفاده‌ای نشده است.

به گزارش زیست آنلاین، کشورمان ایران به سبب بهره مندی از موقعیت جغرافیایی منحصر بفرد، به لحاظ جذب انرژی خورشیدی در میان نقاط مختلف جهان در جایگاه بسیار مناسبی قرار دارد. طبق گزارش‌های رسمی، ایران سالیانه بیش از ۲۸۰ روز آفتابی را پشت سر می‌گذارد. طی چند سال گذشته، افزایش میزان سرمایه گذاری‌ها در حوزه ساخت نیروگاه‌های خورشیدی در بازار‌های جهانی و به خصوص در کشورمان، به خوبی گواه بر فعال شدن بازار انرژی‌های تجدید پذیر هست.

خودروهای الکتریکی و خورشیدی نیز از این پیشرفت بی بهره نبوده اند. اگرچه اولین خودروهای برقی در قرن نوزدهم تولید شدند، اما تولید اینگونه خودرو‌ها، با تولید انبوه اتومبیل احتراقی دچار افت شدید شد. در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میلادی با وقوع بحران انرژی مجدداً خودروی برقی مورد توجه قرار گرفت، ولی این علاقمندی سبب تولید انبوه و ایجاد بازار رقابتی نشد تا اینکه از سال ۲۰۰۸ میلادی با توجه به افزایش طولانی مدت قیمت نفت، پیشرفت فن‌آوری باتری‌ها و مدیریت شبکه برق، تحول اساسی در تولید خودروهای برقی صورت گرفته است.

در حال حاضر اکثر شرکت‌های بزرگ خودرو سازی دنیا طرح‌های بلند مدتی را با هدف طراحی و ساخت خودرو‌های برقی و خورشیدی در دست اجرا دارند و میتوان پیشرو این عرصه در جهان را شرکت تسلا موتور خواند که از سال ۲۰۰۳ بصورت جدی وارد این عرصه شده و تا امروز بیش از ده‌ها هزار دستگاه از این خودرو‌ها در سراسر جهان به فروش رسیده است.

خودروهای الکتریکی و خورشیدی در ایران نیز بعضا مورد توجه دانشگاه‌ها و مراکز دانش بنیان بوده است. از جمله پروژه هایی که در ایران، خودروهای برقی و خورشیدی را مورد توجه قرار داده اند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

خودروی برقی بنزینی دونیرو - شرکت ایپکو (ایران خودرو) خودروی برقی قاصدک نصیر - دانشگاه خواجه نصیر خودروی برقی کوچک یوز - دانشگاه آزاد اسلامی قزوین خودروهای برقی آریان - گروه صنعتی جمشید آریان مجموعه خودروهای خورشیدی غزال ایرانی - دانشگاه تهران مجموعه خودروهای خورشیدی هاوین - دانشگاه آزاد اسلامی قزوین خودروی خورشیدی سپهر - دانشگاه علم و صنعت

اغلب این مجموعه‌های دانش بنیان، همزمان با گرایش جهانی به سمت خودروهای برقی شروع به کار کرده اند؛ به عنوان مثال آغاز فعالیت خودروهای آریان از حدود ۱۴ سال پیش و غزال ایرانی دانشگاه تهران به حدود ۱۳ سال پیش بر می‌گردد؛ اما با گذشت بیش از یک دهه از آغاز این فعالیت‌ها در ایران، متاسفانه هنوز شاهد تولید هیچ نمونه صنعتی از این خودروها، با قابلیت حضور در سطح خیابان‌ها و جاده‌های کشورمان نیستیم.

هرچند در این مدت اقدامات خوبی صورت گرفته است که بیانگر دغدغه‌ها و توانمندی‌های مجموعه‌های دانشگاهی کشور هست که حضور یافتن خودروهای خورشیدی غزال ایرانی و هاوین از طرف دانشگاه‌های تهران و قزوین در مسابقات بین المللی معتبر نظیر مسابقات جهانی خودروهای خورشیدی در کشور استرالیا و مسابقات خودروهای خورشیدی در کشور آمریکا نمونه هایی از این موارد است، اما فاصله بین طرح‌های دانش بنیان تا تولید صنعتی در کشور پیموده نشده است.

رونمایی از خودروهای برقی یوز دانشگاه آزاد قزوین با حضور مقامات دولتی و برگزاری تور دانشجویی خودروی خورشیدی دانشگاه تهران تحت عنوان "از خزر تا خلیج" نیز از اقداماتی است که به اشاعه و تبلیغ هرچه بیشتر این خودرو‌ها در کشور کمک به سزایی می‌کند، اما بدیهی است که بعد از گذشت این همه سال، دیگر زمان آن رسیده که شاهد دستاوردهایی واقعی و صنعتی از این فعالیت‌ها باشیم و رونمایی‌های متعدد و شرکت در مسابقات متفاوت بدون آنکه تغییر محسوسی در صنعتی بودن، اعتماد پذیری و کاربردی بودن نمونه‌های متعدد ساخته شده به وجود بیاید، بی شک نشانه متوقف بودن در حالتی است که هیچ گاه منجر به تولید خودروی‌های قابل عرضه به بازار نخواهد شد و چنانچه یک دهه دیگر نیز با همین رویه بگذرد، شانس حضور در بازار خودروی‌های برقی و خورشیدی برای همیشه از دست خواهد رفت.

از سویی دیگر مسئله آلودگی خودروهای شهری در کشورمان حل نشده باقی مانده است، مسئولان امر اگر چه در برنامه ششم توسعه برای حل مشکل آلودگی کلان شهر‌ها راهکارهایی ارائه داده اند، اما هیچ سیاستی برای توسعه خودرو‌های برقی و خورشیدی اتخاذ نکرده اند. در لایحه هوای پاک نیز که مسئولان قدری عمیق‌تر به مسئله پرداخته اند، راه حل را حذف تعرفه واردات خودرو‌های برقی و خورشیدی دانسته اند که نشان می‌دهد سازمان‌ها و مراکز مسئول که می‌بایست راه درستی برای توسعه فناوری و صنعتی این خودرو‌ها در پیش می‌گرفتند، در انجام ماموریت خود کوتاهی کرده اند.

این در حالی است که تولید این خودرو‌ها در داخل کشور به سبب بازار مصرف گسترده در داخل کشور و منطقه (وضعیت برتر منطقه در جذب انرژی خورشیدی)، توجیه اقتصادی لازم را برای حرکت به سمت صنعتی سازی داشته باشد.

درحالی که تولید خودروهای برقی و خورشیدی با توجه به شرایط جغرافیایی کشور و همچنین زیرساختهای مناسب برای توسعه ظرفیت‌ها در این بخش، پتانسیل‌های بالقوه‌ای را برای جایگزینی این نوع سوخت‌ها با بنزین فراهم کرده، از این ظرفیت‌ها استفاده‌ای نشده است؛ لذا انتظار می‌رود هرچه سریعتر با همگرایی در میان دانشگاهیان و صنایع و حمایت جدی مسئولین، حرکت به سمت عبور از مرحله فعلی به سمت تجاری سازی و ورود خودروهای برقی و خورشیدی ساخت داخل به بازار کشور و منطقه فراهم شود. همچنین در عرصه بین المللی نیز بعد از سال‌ها شرکت در مسابقات و نمایشگاه‌های بین المللی و هزینه کردن زمان و سرمایه، شاهد دستاوردهای مشخص و رتبه‌ها و نتایج ارزشمند باشیم.

در اینصورت می‌توان امیدوار بود تا در سال‌های آتی در صنعت خودروهای برقی و خورشیدی که نسل آینده خودروهای شهری خواهند بود، کشورمان ایران نیز به عنوان یکی از تولید کنندگان فعال، در این بازار سهمی مطلوب داشته باشد و مانند تجربه تلخ صنعت خودروهای بنزینی، به وارد کننده صرف تبدیل نشویم.

 

منبع: تسنیم