مدیر دفتر انرژی باد و امواج سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق ایران (ساتبا) با اشاره به ظرفیت بسیار بالای ایران در زمینه احداث نیروگاه‌های بادی، به تشریح موانع موجود در مسیر توسعه صنعت انرژی بادی در کشور پرداخت.

به گزارش زیست آنلاین، دکتر محمد ساتکین گفت: «اگر موانع موجود در این مسیر برداشته نشود، چشم‌انداز روشنی برای توسعه صنعت انرژی بادی در کشورمان وجود ندارد.» متن این مصاحبه را در ادامه می‌خوانید:

ایران از چه ظرفیتی در حوزه انرژی بادی برخوردار است و تا چه حد از این ظرفیت استفاده می‌شود؟

ایران با وسعتی به مساحت تقریبی۱.۶۵۰.۰۰۰ کیلومتر مربع یکی از پهناورترین کشورهای جهان است و با داشتن دشت‌های وسیع و رشته‌کوه‌های طولانی که عامل ایجاد بادهای منطقه‌ای است و قرار گرفتن در عرض جغرافیایی مناسب و همچنین دسترسی به بادهای فصلی در شرق خود، یکی از کشورهای پرپتانسیل بادی در جهان محسوب می‌شود.

پیش‌بینی می‌شود، بسته به تعریف شرایط سرمایه‌گذاری و ایجاد زیرساخت‌ها و تعرفه‌های خرید برق و برخی دیگر از پارامترهای سرمایه‌گذاری، بیش از ۳۰ هزار مگاوات قابلیت احداث نیروگاه‌های بادی در ایران میسر باشد که ظرفیت بسیار بالایی است. اما تاکنون از این ظرفیت چشمگیر بهره‌برداری قابل توجهی صورت نگرفته است.

انرژی بادی بیشتر در چه بخش‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

اساسا انرژی بادی برای تولید برق کاربرد مناسبی است. به‌خصوص اگر تولید در محل مصرف (تولید پراکنده) مدنظر باشد. اما کاربردهای دیگر مانند تلمبه‌های بادی آبکش و آسیاب‌های بادی نیز از کاربردهای دیگر انرژی بادی است که امروزه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آیا می‌توان برای تامین انرژی مورد نیاز ساختمان‌ها از انرژی بادی استفاده کرد؟

در بسیاری از کشورها نصب توربین‌های بادی کوچک بر روی سقف خانه‌های مسکونی و یا حتی در کنار آنها برای تامین بخشی از مصرف برق خانه‌ها به‌خصوص خانه‌های ویلایی بسیار متداول است. در ایران نیز این کاربرد می‌تواند مدنظر قرار گیرد. به‌خصوص آنکه در حال حاضر برای این منظور، ساتبا تعرفه خرید برق ویژه‌ای نیز در نظر گرفته که توسط شرکت‌های توزیع مناطق قابل پرداخت است.

به طور کلی چه ضعف‌ها و کمبودهایی مانع از توسعه صنعت انرژی بادی در کشور ما شده است؟

مسائل بسیاری مانع از توسعه این صنعت در کشور ما شده است. پارامترهایی از قبیل کمبود منابع مالی، قوانین دست‌وپاگیر سرمایه‌گذاری، مشکلات بانکی و عدم تخصیص وام توسط بانک‌ها به این پروژه‌ها، روند پیچیده و سختگیرانه اخذ تضامین توسط بانک‌ها برای باز کردن ال‌سی حتی برای بازپرداخت وام‌های خارجی و نیز روند طولانی اخذ زمین برای ایجاد نیروگاه‌های بادی ازجمله این موانع است.

برای رسیدن به جایگاه مناسب در صنعت انرژی بادی و استفاده بهینه از این نوع انرژی چقدر فاصله داریم؟

اگر برای رفع مشکلات بانکی در زمینه سرمایه‌گذاری، تسهیل قوانین دست‌وپاگیر، ارائه تضامین توسط سرمایه‌گذاران به بانک‌ها و همچنین تغییر بخش‌هایی از قرارداد خرید تضمینی برق برای پذیرش بانک‌های خارجی جهت ارائه وام و اخذ فاینانس از یک طرف و از طرفی تسهیل روند اخذ مجوزهای زمین و اتصال به شبکه این نیروگاه‌ها، به سرعت راهکارهایی پیدا شود؛ فاصله چندانی با رسیدن به جایگاه مناسب در شأن کشورمان نداریم. اما اگر این مسائل حل نشود، هیچ چشم‌انداز خوبی درخصوص توسعه صنعت انرژی بادی در کشورمان وجود ندارد و فاصله زیادی در پیش است.

کدام استان‌ها و مناطق کشور از بیشترین ظرفیت به‌کارگیری انرژی بادی برخوردارند؟

اکثر استان‌های کشور دارای مناطق بادخیز و مناسب احداث نیروگاه‌های بادی با در نظر گرفتن توربین مناسب با رژیم باد مناطق هستند، اما برخی استان‌ها در مقایسه با سایر استان‌ها از شرایط بهتری برخوردارند. از آن جمله می‌توان به استان‌های شرقی کشور یعنی خراسان رضوی، خراسان جنوبی، بخش شمالی استان سیستان و بلوچستان (به‌ویژه منطقه زابل و میل نادر)، قزوین، بخش‌های شرقی زنجان، منطقه رودبار و منجیل در استان گیلان و همچنین قسمت‌هایی در استان اردبیل و آذربایجان شرقی اشاره کرد. قطعا مناطق دیگری در سایر استان‌ها به صورت ویژه وجود دارند که باید درباره آنها مطالعه انجام شود و شناسایی شوند.

اقدامات انجام‌شده در این مناطق درجهت توسعه انرژی بادی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بیشترین اقدامات صورت گرفته در این زمینه به تهیه اطلس باد در کشور و شناسایی مناطق بادخیز ایران اختصاص دارد. نصب ایستگاه‌های بادسنجی در بیش از ۱۳۰ منطقه در کشور و برداشت اطلاعات برای تدقیق اطلس باد از دیگر کارهای برجسته در این رابطه است. البته احداث نیروگاه‌های بادی پایلوت نمونه در منجیل و بینالود توسط بخش دولتی، از دیگر اقدامات قابل‌توجه برای ترغیب سرمایه‌گذاری در این حوزه بوده است.

درخصوص ظرفیت نیروگاه بادی منجیل و نحوه تولید انرژی بادی در این منطقه از کشور توضیحاتی ارائه کنید.

ظرفیت احداث نیروگاه‌های بادی در منطقه منجیل و رودبار بسیار قابل توجه است و در صورتی که از توربین‌های مگاواتی مناسب در این مناطق استفاده شود، پیش‌بینی می‌شود که بیش از ۵۰۰ مگاوات قابل نصب باشد. در این راستا پروژه‌ای ابتدا در مرکز انرژی‌های تجدیدپذیر سازمان انرژی اتمی ایران تعریف و بخش قابل‌توجهی از آن نیز در همان زمان اجرا شده است. ادامه این پروژه که برای نیروگاهی به ظرفیت ۱۰۰ مگاوات پیش‌بینی شده بود، به سازمان انرژی‌های نو ایران محول شد و تاکنون نیز توسعه آن ادامه دارد.

 

منبع: مجله ساختمان