نتایج مطالعات اخیر محققان کشور بر روی اثرات تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی نشان می‌دهد که این امر به میزان زیادی بر جمعیت مهره‌داران و پستانداران و دوزیستان به شدت تاثیرگذار است، ضمن آنکه در آینده زیستگاه‌های حفاظت‌شده فعلی کارایی خود را از دست خواهند داد.

به گزارش زیست آنلاین، انوشه کفاش از محققان طرح ،تغییرات اقلیمی را یکی از چالش‌های دانشمندان و تهدیدکننده محیط زیست در قرن بیست‌ویکم دانست و گفت: تغییرات اقلیمی می‌تواند سبب کاهش و از دست رفتن ذخایر زیستی و ژنتیکی هر کشوری شود، به گونه‌ای که پیش‌بینی می‌شود به دلیل تغییرات اقلیمی گونه‌های بسیاری طی دهه‌های آینده به طور محلی منقرض شده و کارکرد بسیاری از اکوسیستم‌ها دچار اختلال شود.  

وی از اجرای مطالعاتی با همکاری مسعود یوسفی در این زمینه خبر داد و اظهار کرد: این طرح با عنوان "بررسی تغییرات اقلیمی بر مهره‌داران منتخب بومی ایران با استفاده از مدل‌سازی" اجرایی شد.

کفاش با تاکید بر اینکه در این مطالعات برای جمع‌آوری اطلاعات از سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده شد، ادامه داد: در این پژوهش اثرات تغییرات اقلیمی آینده بر روی گونه‌های بومی ایران با استفاده از سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی و روش‌های مدل‌سازی توزیع مدل گونه‌های مد نظر مورد ارزیابی قرار گرفت.

به گفته وی، در این مطالعات اقدام به بررسی تاثیرات تغییرات اقلیمی بر مهره‌داران منتخب بومی شده است که برای اجرای آن یکسری مدل‌سازی‌هایی انجام شد.

این محقق خاطرنشان کرد: در این مدل‌سازی‌ها، وضعیت گونه‌های مهره‌داران در حال حاضر مورد بررسی قرار گرفت، ضمن آنکه وضعیت آنها را در آینده پیش‌بینی کردیم. بررسی کارآیی مناطق حفاظت شده برای گونه‌ها از دیگر بخش‌های این مطالعات بوده است تا دریابیم در آینده مناطق حفاظت‌شده به چه صورت باید تغییر کند تا بتوان ذخایر ژنتیکی کشور را حفظ کرد.

کفاش همچنین اضافه کرد: به دلیل استفاده از گروه‌های تاکسونومیکی متنوع چون پستانداران، خزندگان، پرندگان و دوزیستان در این مطالعات، نتایج حاصل از این تحقیقات می‌تواند ما را در درک کاملی از نحوه تاثیر پذیری ذخایر زیستی ایران از تغییرات اقلیمی آینده یاری کند.

به گفته این محقق در این مطالعات همچنین سعی شده گونه‌های اندمیک و بومی و در معرض خطر انقراض در اولویت بررسی قرار گیرند.

کفاش با اشاره به نتایج به دست آمده از این پژوهش، خاطر نشان کرد: نتایج مطالعات ما نشان داد که تغییرات اقلیمی به شدت بر جمعیت مهره‌داران منتخب کشور اثرگذار بوده است، به گونه‌ای که این عامل برای برخی از گونه‌ها منجر به در معرض خطر انقراض قرار گرفتن آن‌ها شده است.

وی با بیان اینکه این وضعیت بسیار خطرناک است، تصریح کرد: این نتایج زنگ خطری برای کشور و حفظ ذخایر ژنتیکی کشور است و در صورتی که نتوانیم زیستگاه‌ها را مدیریت کنیم و پیش‌بینی‌های ارائه شده در این زمینه را کاربردی کنیم، گونه‌های جانوری در معرض انقراض قرار خواهند گرفت.

این محقق یادآور شد: نتایج حاصل از این پژوهش همچنین نشان داد تحت تاثیر تغییرات اقلیمی در آینده بسیاری از گونه‌ها، زیستگاه‌های خود را از دست خواهند داد و این امر خطر انقراض آینده بسیاری از گونه‌ها را در پی خواهد داشت.

وی دلیل این امر را تغییرات دمایی دانست و در این باره توضیح داد: بسیاری از گونه‌ها به سمت ارتفاعات که دارای آب و هوای معتدل‌تری هستند، حرکت می‌کنند؛ از این رو باید مناطق حفاظت شده چه از لحاظ عرض جغرافیایی و چه از لحاظ ارتفاع جغرافیایی گسترده‌تر شوند.

مجری طرح با تاکید بر اینکه در این مطالعات بر روی ۵ گروه مهره‌داران و از هر گروه ۵ گونه را به صورت منتخب انتخاب کردیم، افزود: از گونه‌های خزنده مانند سوسمار خزری،‌ مارها، در بخش پستانداران پلنگ و همچنین موش صحرایی شیرازی و در حوزه دوزیستان سمندرها در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفتند.

کفاش، مناطق مطالعاتی در این تحقیق را کل کشور دانست.

وی با بیان اینکه نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که کارایی مناطق حفاظت شده کشور در حفاظت از گونه‌های مورد بررسی تحت تاثیر تغییرات اقلیمی آینده کاهش خواهد یافت، ادامه داد: در نهایت اثرات کاهش زیستگاه‌های مطلوب بر روی اندازه جمعیت‌ها و ذخایر ژنتیکی هر گونه مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهایی برای حفاظت از گونه‌ها در برابر تغییرات اقلیمی ارائه شده است.

کفاش خاطرنشان کرد: نتایج این پژوهش می‌تواند راهنمایی برای مدیران و تصمیم‌گیران برای حفاظت از تنوع زیستی کشور تحت تاثیر اثرات زیانبار  گرمایش جهان خواهد بود.

به گزارش ایسنا، کشور ایران به خاطر تنوع جغرافیایی و اقلیمی خود دارای تنوع گونه‌ای بسیار ارزشمندی است و بر اساس آخرین بررسی و گزارشات کارشناسان محیط زیست، ۱۱۶۸ گونه جانور مهره‌دار اعم از پستانداران،‌ پرندگان، دوزیستان و ماهی در اکوسیستم‌های خشکی و آب‌های داخلی ایران زیست می‌کنند.