مصرف گیاهان دارویی در ایران سابقه‌ای بیش از ۵۰۰۰ سال دارد که توجه دانشمندان بزرگ ایران چون ابوریحان بیرونی، ابوعلی سینا و زکریای رازی، گواهی بر پیشینه طولانی مصرف گونه‌های گیاهان دارویی است.

به گزارش زیست آنلاین، خراسان‌جنوبی یکی از قطب‌های تولید گیاهان دارویی کشور است که محصولات آن به‌علت شرایط جوی و کویری از کیفیت ممتازتری نسبت به دیگر مناطق برخوردار است.

در خراسان‌جنوبی استفاده از گیاهان دارویی در طب سنتی رواج داشته و با فرهنگ مردم عجین بوده و تهیه عرقیات از گیاهان دارویی مرسوم است.

 تنوع زیاد گونه‌های گیاهی ناشی از شرایط مناسب اقلیمی منطقه است و خانواده‌های زیادی از جمع‌آوری و فروش آن می‌توانند درآمدی داشته باشند.

گیاهان دارویی با مزیت‌های بسیار عالی در صورت توجه می‌تواند در رونق اقتصادی منطقه مفید واقع شود.

خراسان‌جنوبی استانی منحصربه‌فرد در زمینه گیاهان دارویی است و  با توجه به ظرفیت‌های استان در این زمینه، احداث دهکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی می‌تواند یک مزیت استانی و الگو و مدلی برای معرفی توانمندی‌های استان باشد.

دهکده گیاهان دارویی قدمی موثر در شکوفایی پتانسیل‌های خراسان‌جنوبی

«محسن پویان»، مدیر پروژه دهکده گیاهان دارویی جهادانشگاهی خراسان‌جنوبی گفت: دهکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان‌جنوبی مجموعه‌ای با مساحت حدود ۱۴۰ هزار متر مربع است که هدف از احداث آن تحقق برنامه‌های پژوهشی، تحقیقاتی، گردشگری، اشتغال‌زا و موثر در شکوفایی پتانسیل‌های بالقوه استان در حوزه گیاهان دارویی بوده است.

وی ادامه داد: از جمله مهم‌ترین بخش‌های این دهکده می‌توان به ساختمان مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی، آزمایشگاه عمومی و کشت بافت گیاهی، باغ تحقیقاتی اکوتیپ‌های عناب، مزرعه تحقیقاتی زعفران، کلکسیون زرشک، استخر دو منظوره، کلکسیون گیاهان دارویی، گلخانه‌های تحقیقاتی، سوله‌های فرآوری گیاهان دارویی و محصولات وابسته، غرفه‌های نمایشگاهی، فضای تفریحی و گردشگری، مزرعه تحقیقات رساله‌های دوره‌های تحصیلات تکمیلی دانشگاهی و مزرعه کشت گیاهان دارویی مزیت‌دار منطقه و واحد آموزش بهینه سازی تولید و فرآوری گیاهان دارویی اشاره کرد.

اختصاص بیش از ۱۰۰۰ متر مربع از دهکده گیاهان دارویی به احداث مزرعه تحقیقاتی زعفران

«مهدی ابراهیمی»، عضو گروه پژوهشی گیاهان دارویی جهادانشگاهی خراسان‌جنوبی گفت: در دهکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی استان بیش از ۱۰۰۰ متر مربع به احداث مزرعه تحقیقاتی زعفران اختصاص یافته که قابلیت اجرای همزمان طرح‌های تحقیقاتی روی این گیاه دارویی ارزشمند را فراهم کرده است.

وی ادامه داد: نخستین طرح تحقیقاتی این مزرعه به حمایت از تولید یک محصول بومی در راستای بهبود کیفیت و عملکرد زعفران اختصاص یافته که هم‌اکنون در حال انجام است.

کلکسیون گیاهان دارویی

عضو گروه پژوهشی گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان‌جنوبی افزود: کلکسیون گیاهان دارویی واقع در این دهکده با مساحت ۵۰۰۰ متر مربع به کشت گیاهان دارویی بومی و ارزشمند خراسان‌جنوبی اختصاص یافته است.

وی ادامه داد: با پایان دوره رویش گیاهان دارویی در سال زراعی ۹۵-۹۶ و شناسایی گونه‌های مقاوم به شوری و گرما در این کلکسیون، پیش‌بینی می‌شود که در سال زراعی ۹۶-۹۷ در حدود ۴۰ گونه گیاه دارویی یکساله، دو ساله و چند ساله مورد کشت و بهره‌برداری قرار گیرد.

طرح‌های تحقیقاتی دوره‌های تحصیلات تکمیلی

ابراهیمی افزود: بخشی از فضای دهکده گیاهان دارویی به انجام تحقیقات دانشجویان دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری اختصاص داده شده و هم‌اکنون نیز زمینه انجام یک طرح تحقیقاتی دوره دکتری روی گیاه کم‌آب‌بر و مزیت‌دار کینوآ فراهم شده است.

وی تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود شمار طرح‌های تحقیقاتی مشترک میان مراکز تحقیقاتی و جهاد دانشگاهی خراسان‌جنوبی که در ارتباط با گیاهان دارویی استراتژیک یا مزیت‌دار استان هستند، افزایش یابد.

کشت گونه‌های گیاهی مزیت‌دار

عضو گروه پژوهشی گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان‌جنوبی اظهار کرد: با توجه به اهمیت ترویج کشت گونه‌های گیاهی درآمدزا و سازگار به شرایط اقلیمی استان، کشت این قبیل گیاهان جزو اولویت‌های برنامه دهکده گیاهان دارویی محسوب می‌شود.

ابراهیمی ادامه داد: در همین راستا حدود یک هکتار از زمین‌های مرغوب دهکده به کشت دو گیاه باریجه و کندل اختصاص یافته که از جمله گونه‌های گیاهی تولیدکننده صمغ و دارای ارزش اقتصادی بالایی هستند.

وی خاطرنشان کرد: ترغیب کشاورزان به کشت این گیاهان و بهره‌برداری اصولی آن از مراتع استان علاوه بر حفظ این گونه‌های ارزشمند، منجر به کسب درآمد پایدار برای کشاورزان و بهره‌برداران مراتع می‌شود.

اجرای سه طرح تحقیقاتی در دهکده گیاهان داوریی خراسان‌جنوبی

«سکینه کهنسال واجارگاه»، عضو گروه پژوهشی گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان‌جنوبی نیز با اشاره به این‌که هم‌اکنون سه طرح در دهکده گیاهان دارویی انجام شده است، گفت: طرح ماندگاری عناب تازه، طرح شناسایی اکوتیپ‌های کلکسیون عناب و طرح کشت بافت عناب از جمله این طرح‌ها است.

وی ادامه داد: طرح ماندگاری عناب تازه تاکنون ۸۰ درصد پیشرفت داشته و نتایج نهایی این طرح تا بهمن‌ماه منتشر می‌شود.

عضو گروه پژوهشی گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان‌جنوبی افزود: در طرح کشت بافت عناب به دنبال دستیابی به پروتکل تجاری کشت بافت عناب هستیم و این طرح در کشور برای نخستین بار در دهکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان‌جنوبی در حال انجام است.

کهنسال واجارگاه گفت: طرح شناسایی اکوتیپ‌های کلکسیون عناب جهاد دانشگاهی نیز برای معرفی ارقام تجاری به کشاورزان انجام شده است.

وی با اشاره به این‌که طرح ماندگاری عناب تازه با هدف افزایش زمان عرضه عناب در بازار اجرا شده، افزود: در طرح کشت بافت عناب نیز تولید نهال عناب از طریق کشت بافت این گیاه دارویی در دست اقدام است.

عضو گروه پژوهشی گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان‌جنوبی اظهار کرد: اعتبار در نظر گرفته شده برای طرح‌های ماندگاری عناب تازه، کشت بافت عناب و شناسایی اکوتیپ‌های کلکسیون عناب از محل اعتبارات داخلی به ترتیب ۲۵، ۳۱ و ۵۰ میلیون تومان است.

به گزارش ایسنا، خراسان‌جنوبی پتانسیل‌های بسیاری در زمینه گیاهان دارویی دارد که احداث دهکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی بعنوان یک مزیت استانی می‌تواند در تحقق برنامه‌های پژوهشی، تحقیقاتی، گردشگری، اشتغال‌زا و سایر فعالیت‌های موثر در شکوفایی پتانسیل‌های بالقوه این استان کم برخوردار در حوزه گیاهان دارویی بسیار اثر گذار باشد.