جنگل ها به عنوان منبع اصلی انرژی و آب و خاک بستر حیات و زندگی جوامع انسانی همواره در معرض تهدید و تخریب قرار داشته اند و انسان ها برای تامین نیازهای زندگی جنگل را مورد تعرض قرار داده اند.

به گزارش زیست آنلاین، قطع درختان، تبدیل زمین، تغذیه دام ، به طور مستمر عوامل کاهش و عقب نشینی سطح جنگل ها بوده اند. طبق اولین برآوردها در مورد مساحت جنگل‌های ایران در سال ۱۳۲۱ خورشیدی توسط کریم ساعی (موسس رشته جنگلداری و پایه‌گذار سازمان جنگل‌ها در ایران) ۱۹.۵ میلیون هکتار اعلام شد.

وی در سال ۱۳۲۹ در دومین برآورد خود سطح جنگل‌های ایران را ۱۸.۷ میلیون‌ هکتار عنوان کرد. همچنین در سال ۱۳۴۳ دفتر فنی مهندسی منابع طبیعی ایران آمار رسمی مساحت جنگل‌های کشور را ۱۸ میلیون هکتار اعلام کرد. به این ترتیب طی پنج دهه گذشته سطح جنگل‌های کشور از حدود ۱۸ میلیون هکتار به ۱۲.۴ میلیون هکتار و سطح جنگل‌های شمال کشور نیز از حدود ۳.۴ میلیون هکتار به ۱.۸ میلیون هکتار کاهش یافته است.

بر اساس آخرین آمار و اطلاعات اعلام شده از سوی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، مساحت پوشش جنگلی کشور در حال حاضر حدود ۱۴.۲ میلیون هکتار اعلام شده است که این سطح حدود ۸.۶ درصد مساحت کشور را شامل می‌شود.

البته باید خاطرنشان کرد که بر اساس برآورد سازمان خواروبار کشاورزی(FAO) همچنین تعریف آن از جنگل، مساحت جنگل‌های ایران ۱۱.۷۵ میلیون هکتار اعلام شده است که در این صورت درصد سطح جنگل نسبت به مساحت کل کشور ۶.۸ درصد تنزل خواهد کرد. بر این اساس سرانه جنگل در ایران برای هر نفر حدود ۱۵۸ صدم هکتار به دست خواهد آمد که این رقم بسیار کمتر از متوسط شش دهم هکتار در سطح جهانی است.

سوختن سالانه ۱۵ هزار هکتار جنگل در آتشمناطق جنگلی ایران در معرض آسیب‌هایی همچون آتش‌سوزی، سدسازی، جاده کشی و چوب فروشی هستند. جدا از نگرانی تخریب فزاینده جنگل‌های ایران به دلیل بهره‌برداری‌های تجاری که از نیم قرن اخیر شروع شده است، امروزه یکی از عوامل تخریب و انهدام جنگل ها آتش سوزی است. آتش سوزی که مسبب اصلی آن بی‌احتیاطی و ناآگاهی گردشگرانی است که به بهانه یک روز تعطیل و خوردن چای و کباب در محیط‌های طبیعی، ‌آتشی به پا می‌کنند. نهایتا دامنه این آتش در کسری از ثانیه ده‌ها هکتار جنگل و مرتع را به آتش کشیده و ده‌ها گونه جانوری اعم از پستانداران،‌ خزندگان، ‌دوزیستان و پرندگان و انبوهی از حشرات را به کام مرگ بکشاند.

علی‌محمد شاعری، سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه همه ساله در اوایل فصل بهار شاهد افزایش دما و وزش باد هستیم که منجر به آتش‌سوزی در جنگل‌ها به ویژه شمال کشور می‌شود، گفت: در تعطیلات پیش‌رو به ویژه روز طبیعت خانواده‌ها با حضور در جنگل‌ها اقدام به روشن کردن آتش می‌کنند و با بی‌احتیاطی در عرصه‌های جنگلی باعث آتش‌سوزی به منابع طبیعی می‌شوند.

وی افزود: شرایط آب و هوایی و سواستفاده‌ گران از جنگل هم یکی دیگر از عوامل تخریب و آتش‌سوزی جنگل‌ها هستند که سازمان جنگل‌ها باید با همکاری محیط زیست، نیرو‌های مردمی که در حاشیه جنگل‌ها و مناطق حفاظت شده زندگی می‌کنند تمامی عرصه‌های جنگلی را تحت کنترل خود قرار دهند و به صورت لحظه‌ای پایش داشته باشند و اجازه ندهند حریقی در عرصه منابع طبیعی صورت گیرد و در صورت بروز حریق در ساعات اولیه نسبت به خاموش کردن آن اقدام کنند.

چند توصیه جلوگیری از تخریب محیط زیست در روز طبعیتهر ساله در روز طبیعت، مردم بنا بر یک سنت قدیمی از خانه ها بیرون و به دشت، صحرا و باغ و کوه می روند تا آخرین روز عید را در طبیعت و در کنار کوه، گیاه، چشمه ها و رودخانه ها به شادی بگذرانند.

بسیاری از گردشگران بدون ملاحظه و کنترل با خودرو های خود تا پای درختان جنگل های منحصر به فرد می روند و با خیال راحت از اینکه کنترلی وجود ندارد ضوابط زیست محیطی را نادیده گرفتند.

هر سال تن طبیعت در روز طبیعت از پیامدهای این زلزله می لرزد، زلزله ای که همه معادلات طبیعی را به هم می‌ریزد، حتی ریه های جنگل نیز از این همه دود آتش و قلیان می گیرد.

انبوه زباله، شکستن شاخه برگ های درختان جنگلی و زیرپا له شدن گیاهان دارویی توسط مهمانان ناخوانده، این تراژدی را هر سال در روز طبیعت برای جنگل های مازندران و گیلان رقم می زند.

شاید رعایت نکاتی که هر ساله توسط رسانه‌ها به آن اشاره می‌شود، تکراری باشد اما طبیعت ما تکرار نمی‌شود بنابراین

رعایت این نکات در روز طبیعت بسیار ضروری است.

-در روز سیزده فروردین در مکان‌هایی که احتمال حریق و آتش‌سوزی است آتش روشن نکنید و از موادغذایی آماده استفاده کنید.

- در صورت نیاز به آتش، حتی الامکان از ذغال آماده استفاده کنید و از شکستن هرگونه سرشاخه درختان  پرهیز کنید.

- اگر در عرصه جنگلی آتش روشن می‌کنید حتما قبل از ترک آن منطقه از خاموش شدن آتش مطمئن شوند.

- حتما خاکستر آتش را نیز با آب و خاک خاموش کنید، همچنین از روشن کردن آتش در کنار درختان خودداری کنید.

-هرگز نباید هنگام حرکت با خودرو در جاده‌های جنگلی، ته سیگار روشن یا چوب کبریت نیمه مشتعل را به بیرون پرتاب کرد زیرا در این صورت احتمال وقوع حریق در جنگل وجود دارد.

-در صورت برپاکردن خیمه و چادر مراقب باشید که محل استقرار اجاق‌ها و چراغ‌های خوراک‌پزی دورتر از خیمه و یا خارج خیمه باشد.

-محل اطراف خود را حداقل تا فاصله ۱۰ متری از شاخ و برگ درختان خشک و خش و خاشاک پاکسازی کنید زیرا در اثر گرما و کوچک‌ترین حرارت و جرقه، می‌تواند منجر به آتش سوزی شود.

طبیعت، زباله‌دان نیست!- کیسه مخصوص جمع آوری زباله را همراه خود برده و در پایان روز زباله‌های تولیدی را به ایستگاه‌های مستقر تحویل دهید.

- زباله‌های خود را در جنگل، ساحل دریا، کنار چشمه‌های آب، دره‌ها و مناطق کوهستانی رها نکنید.

-حتی المقدور از ظرف‌های یکبار مصرف و دور ریختنی استفاده نکنید.

- به کودکان بیاموزید که زباله‌ها را در طبیعت رها نکنند.

- آب ها را با مواد شوینده آلوده نکنید و آنقدر زباله و آشغال از خود در طبیعت به جا نگذارید تا زنگ خطری برای محیط زیست باشد./ منبع: سینا پرس