تا سال ۲۰۵۰ میزان پلاستیک موجود در اقیانوس‌ها بیش از ماهی‌ها خواهد بود، به گونه‌ای که پلاستیک‌ها به بدن نیمی از لاک پشت‌های دریایی و تقریبا تمام پرندگان دریایی وارد می‌شوند. برای کاهش نفوذ پلاستیک‌ها به بدن موجودات دریایی می‌توان از طریق پاکسازی اقیانوس‌ها، کاهش مصرف پلاستیک و بازیافت اقدام کرد.

به گزارش زیست آنلابن، زمین، خانه و آشیانه بشر و زیستمندان است، سیاره ای که انسان و موجودات زنده وابستگی متقابلی به آن دارند.

بشر و زیستمندان برای تامین نیازهای خود ناگزیر به استفاده از منابع طبیعی هستند که همین عامل باعث تخریب منابع و محیط زیست شده است.

بهره‌برداری نادرست انسان از منابع طبیعی باعث تخریب محیط زیست و نابود شدن بخش اعظمی از سیاره زمین شده است.

امروزه بر اثر بی‌توجهی انسان‌ها به حیات طبیعی و زمین شاهد از دست دادن تنوع زیستی، تغییرات اقلیم و آب و هوایی، گرمایش زمین، آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع و بیابان‌زایی هستیم، لذا باید به این موضوع توجه کنیم که منابع زمین محدود هستند و برای بهره‌مندی از آن‌ها و پایدار ماندنشان باید میزان مصارف خود را کاهش دهیم و اصلاح کنیم.

در سال ۲۰۰۹ مجمع عمومی سازمان ملل به منظور دستیابی به تعادل میان نیازهای اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی نسل‌های آینده و حال و همچنین ترویج هماهنگی انسان با طبیعت و زمین تصمیم گرفت که روز ۲۲ آوریل را به عنوان روز زمین پاک نامگذاری کند و هر سال برای این مناسبت شعاری در نظر گرفته می‌شود که امسال(سال ۲۰۱۸) نیز این روز را با شعار«به آلودگی‌های پلاستیکی پایان دهیم» جشن می‌گیرند.

ایران نیز برای این مناسبت هر سال شعاری را انتخاب و با شعار نه به کیسه‌های پلاستیکی برنامه‌های وی‍ژه ای را اجرا می کند.

علت نامگذاری

تا سال ۲۰۵۰ میزان پلاستیک موجود در اقیانوس‌ها بیش از ماهی‌ها خواهد بود، به گونه‌ای که پلاستیک‌ها به بدن نیمی از لاک پشت‌های دریایی و تقریبا تمام پرندگان دریایی وارد می‌شوند. برای کاهش نفوذ پلاستیک‌ها به بدن موجودات دریایی می‌توان از طریق پاکسازی اقیانوس‌ها، کاهش مصرف پلاستیک و بازیافت اقدام کرد.

۵۰ درصد پلاستیک‌ها تنها یک بار مصرف و دور انداخته می‌شوند و سالانه بیش از ۸ میلیون تن پلاستیک در اقیانوس‌ها انباشته می‌شود.

با توجه به نابودی نیمی از جنگل‌های استوایی و گرمسیری، ۲ میلیون نفر در دنیا به علت آلودگی‌های داخلی و خارجی بیش از موعد جان خود را از دست می‌دهند و تنها در سال ۲۰۰۳ افزایش دما سبب مرگ ۷۰ هزار نفر در اروپا شد.

پلاستیک و مشتقات آن تهدیدی جدی برای زمین و زیستمندان آن به شمار می‌آید.

محصولات پلاستیکی متنوع  از مواد خامی همچون نفت و گاز تولید می شوند و برخی از این محصولات با اکسیژن و کلر ترکیب می‌شوند. در حال حاضر بیش از هزاران نوع پلاستیک در جهان با همین ترکیبات تهیه و تولید می‌شوند. این تولیدات پلاستیکی شامل انواع اسباب بازی‌ها، کیسه‌های پلاستیکی، لوازم خانگی، ابزارآلات، قطعات خودروها و هواپیماسازی می‌شود.

این محصولات بسیار کار ساز هستند، اما موضوع مهم و قابل تأمل تبدیل این محصولات بعد از مصرف به زباله است. برخی از زباله‌ها قابلیت بازیافت دارند و مفید هستند. از زباله‌های پلاستیکی بازیافت شده می‌توان در صنعت قیرسازی استفاده کرد، اما جمع آوری کیسه‌های پلاستیکی به دلیل هزینه بر بودن از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست، به همین دلیل مسئولان نیز علاقه ای به بازیافت این نوع زباله‌ها ندارند.

در برخی از مناطق جهان و همچنین ایران بازیافت پلاستیک بسیار سخت است، به همین علت این زباله‌ها را می‌سوزانند و این منجر به آلوده شدن محیط و زمین می‌شود. سوزاندن پلاستیک به دلیل تولید بخار و الکتریسیته موجب وارد شدن مواد سمی به خاک و آب می‌شود و زباله‌های پلاستیکی علاوه بر انتشار کربن در هوا و تجمع در طبیعت، موجب ایجاد انگل و مرگ و میر صدها گونه از جانوران دریایی می‌شود.

علی مریدی مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست در گفتگو با خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در رابطه با روز جهانی زمین پاک اظهار کرد: روز جهانی زمین پاک برای یادآوری، اهمیت و میزان وابستگی مردم هرساله به صورت نمادین برگزار می‌شود و این نکته را به همه انسان‌ها گوشزد می‌کند که هر دخل و تصرفی در زمین به خود انسان‌ها آسیب می‌رساند.

وی افزود: در بسیاری از موارد زباله‌های پلاستیکی علاوه بر ایجاد مشکلات جدی برای جانداران دریایی و آبی، موجب خفگی و مرگ آن‌ها می‌شوند، به همین دلیل برای کاهش خطرات ناشی از مصرف پلاستیک شعار روز جهانی زمین پاک در نظر گرفته شد.

مریدی گفت: در ایران نیز به دلیل استفاده بی‌رویه از محصولات پلاستیکی به خصوص کیسه‌های پلاستیکی شعار ملی نه به کیسه‌های پلاستیکی مطرح شد. در واقع با این شعار به سمت فرهنگسازی و کاهش استفاده از کیسه‌های پلاستیکی حرکت می‌کنیم.

وی ادامه داد: در ایران مصرف کیسه های پلاستیکی نسبت به گذشته افزایش چشمگیری داشته است و ما باید به موضوع بازیافت و نحوه مصرف این کیسه‌ها توجه کنیم.

مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: چشم انداز نازیبا، مرگ و میر حیات وحش و ورود پلاستیک به چرخه غذایی از تبعات استفاده نامناسب و بی رویه از کیسه های پلاستیکی است.

وی افزود: سازمان محیط زیست با همکاری سمن های مردم نهاد نسبت به جمع آوری پسماندها در سراسر کشور اقدام کرده است و در راستای تحقق شعار روز جهانی زمین پاک آموزش های لازم را ارائه داده است.

مریدی اظهار کرد: زباله های پلاستیکی به دلیل تجزیه پذیری دیر هنگام، آسیب های جبران ناپذیری را بر طبیعت وارد می‌کنند و با سهل انگاری انسان‌ها موجب نابودی زمین می‌شوند.

حال باید توجه داشته باشیم که زمین تنها سیاره قابل سکونت برای انسان‌ها است و باید در حفظ آن برای نسل های آینده کوشا باشیم./ منبع: انرژی امروز