خشکسالی  آنها را تا پشت دروازه های شهر رانده  است. مردمی که در شهر  خانه دارند اما شهرنشین به حساب نمی آیند. کسانی که بی آبی باغ و مزرعه شان را خشک کرده است خودشان را به شهر  رسانده، ولی به درون آن راه پیدا نکرده اند. همچنان که روستا ها از جمعیت خالی می شود حاشیه شهر ها رشد می کنند.

به گزارش زیست آنلاین، «عبدالرضا رحمانی فضلی» وزیر کشور می گوید: مهاجرت از استان ها و شهر هایی که با خشکسالی مواجه هستند بیشتر شده است و در این صورت باید منتظر تغییر بزرگی در جمعیت شهر ها باشیم.» حاشیه نشینان حالا در اطراف شهر ها برای خود سرپناهی ساخته اند و محله های بزرگی را به وجود آورده اند که حاشیه نام گرفته  است. بعضی از آنها هم توانسته اند خود را به عمق شهر بکشانند اما باز هم در محله هایی زندگی می کنند که اگرچه بیرون از شهر نیست، اما حاشیه آن محسوب می شود. جایی که شهرداری  پولی ندارد تا خرج آن کند. خود آنها هم آنقدر درآمد ندارند که بتوانند خانه های محکم و پایدار بسازند. 

در شرایط اقتصادی فعلی که روزبه روز بر نگرانی ها افزوده می شود، شهر داری ها هم باید به فکر تأمین مخارج جاری شهر  باشند و هم راهی برای این حاشیه های فرسوده پیدا کنند. هفته پیش نتایج پژوهشی منتشر شد که با استفاده از داده های سرشماری عمومی نفوس و مسکن مرکز آمار ایران به دست آمده بود. براساس نتیجه این پژوهش، مهاجرت درون استانی از مناطق محروم به سمت شهر های بزرگ حجم زیادی از جمعیت را جابه جا کرده که این اتفاق در استان های تهران، خراسان رضوی، فارس، اصفهان، خوزستان و مازندران بیشتر رخ داده است.



نیمی از جمعیت زاهدان حاشیه نشین هستند/عبدالقادر پربار، شهردار زاهدانبا وقوع خشکسالی های اخیر در استان نخستین مقصد مهاجرت، شهر زاهدان است زیرا تا مسافت طولانی شهر بزرگ دیگری وجود ندارد که پذیرای کشاورزان و روستاییان مهاجر باشد. حاشیه نشینی در زاهدان دارای یک ویژگی نسبت به شهر های دیگر است و آن اینکه اگرچه جمعیت حاشیه نشین به نسبت دیگر کلانشهر ها زیاد به نظر نمی آید اما به نسبت جمعیت شهر بسیار زیاد است. در واقع ۳۰۰هزار نفر جمعیت حاشیه نشین حدود نیمی از جمعیت ساکن در این شهر را تشکیل می دهد.

مشهد به لحاظ جمعیت حاشیه نشین در رتبه اول است اما زاهدان از نظر کیفیت پایین زندگی در حاشیه و مشکلات آن در جایگاه اول قرار دارد. با توجه به اینکه بودجه شهرداری ازطریق مردم و با مشارکت آنها تأمین می شود، وصول عوارض، کسب درآمد و در پایان ارائه خدمات در این محل ها با مشکلات زیادی روبه رو است. دفاتر تسهیل گری اقدام بسیار خوبی برای ایجاد ظرفیت و کاهش این مشکلات است و نکته مثبت در این بین وجود انگیزه کافی میان همه این دستگاه هاست. اما مشکل نبود هماهنگی است. در این زمینه حتی اگر نتوانیم باهم هماهنگ شویم حداقل از اقدامات هم مطلع شویم. محله های شیر آباد، کریم آباد، قاسم آباد، همت آباد و بلوار رسالت تنها قسمتی از این بافت بزرگ حاشیه ای زاهدان هستند که جمعیت زیادی را در خود جای داده اند. شهرداری در این مناطق هزینه می کند اما این گروه توان پرداخت عوارض شهری را ندارند زیرا خانه ها سند ندارند.



حاشیه ها در بافت روستایی/حجت الله نوروزی ،شهردار اصفهانحاشیه نشینی جدید در اصفهان ریشه در خشکسالی دارد و هر روز هم سرعت می گیرد. تا وقتی مشکل آب زاینده رود حل نشود این روند ادامه دارد و افرادی که دیگر امکان کشاورزی ندارند از شرق استان به طرف شهر اصفهان می آیند. قبلا هم مشکل حاشیه نشینی وجود داشته زیرا اصفهان صنعتی است اما اکنون خشکسالی به آن شدت داده است. این حاشیه ها در بافت روستایی مستقر می شوند و در اطراف شهر رشد می کنند و به شهر ملحق می شوند. ما برای رفع مشکل اسکان غیررسمی برنامه مشترکی با وزارت راه و شهرسازی و همینطور مشارکت مردم اجرا می کنیم که در آن ابتدا یکی از زمین های خالی مجاور این بافت را خریدیم و تخریب و تسطیح کردیم. بعد خود مردم در آن بنا های پایدار می سازند و ما هم پروانه رایگان می دهیم. کسانی که در بخشی از حاشیه ها ساکن هستند در این ساختمان ها مستقر می شوند. بنا هایی که آنها ترک کرده اند نیز زیر ساخت وساز جدید می رود و همینطور ادامه می دهیم. در بافت فرسوده نیز مشابه همین عملکرد دنبال می شود اما همه این اقدامات تا وقتی که مشکل آب زاینده رود حل نشود مؤثر نخواهد بود. در محله های حصه، قائمیه و زینبیه مشکل حاشیه نشینی زیاد است. در زینبیه از استان های مجاور هم آمده اند و بعد در خانه های کوچک و نامناسب ساکن شده اند. خشکسالی روی حاشیه نشینی خیلی تأثیر می گذارد ولی باید حاشیه نشینی را با نوار های فضای سبز یا با ایجاد حریم مهار کنیم./منبع: ساحت زیست