شیوه های کشاورزی در اکثر نقاط ایران هنوز صنعتی و مجهز به تکنولوژی های به‌روز نشده و کشور از شیوه‌ های منسوخ شده‌ی کشاورزی و منتهی به بهره وری بسیار کم در آبیاری و تولید رنج می‌ برد.

به گزارش زیست آنلاین، عباس سروش، معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا با اشاره به اینکه علی‌رغم مصوبه وزارت جهاد هنوز در برخی استان‌ها برنج کشت می‌شود، گفت: در ارتباط با الگوی کشت و کشت جایگزین نمی‌توانیم عجله کنیم چون طرح را با شکست مواجه می‌کند.

 سروش در پاسخ به این سؤال که قرار بود، در قالب طرح تعادل‌بخشی مصرف آب در بخش کشاورزی کاهش یابد، آیا در این مورد اقدامی صورت گرفته است، گفت: مصرف آب در بخش کشاورزی باید کاهش یابد، بنابراین وزارت نیرو با تشکیل جلساتی با وزارت جهاد کشاورزی این موضوع را آغاز و در تلاش است تا کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی محقق شود.

آغاز جلسات برای اینکه در حوضه دریاچه زاینده‌رود چه محصولاتی کشت شود
 وی در پاسخ به این سؤال که وزارت نیرو چه اقداماتی برای تعیین الگوی کشت با وزارت جهاد کشاورزی کرده است، گفت: وزارت نیرو با وزارت جهاد کشاورزی جلساتی را برای اینکه در حوضه دریاچه زاینده‌رود چه محصولاتی کشت شود، آغاز کرده است، پس باید مشخص شود، با توجه به وضعیت آب در این حوضه چه محصولاتی با آب‌بری کمتری کشت شود.

کشت برنج در برخی استانهای کم آب کشور ادامه داردسروش با بیان اینکه علی‌رغم بخشنامه وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر اینکه به جزء دو استان شمالی کشور برنج در برخی استان‌ها مثل فارس، خوزستان و اصفهان ادامه دارد، تأکید کرد: یک سوم از کل زمین‌های زیر کشت برنج در خارج از دو استان گیلان و مازندران است.

 

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا در مورد تعیین الگوی کشت و کشت جایگزین تأکید کرد: به هر حال مصرف آب در بخش کشاورزی باید کاهش یابد و در مورد کشت جایگزین نمی‌توانیم با عجله اقدامی انجام دهیم که بعداً با شکست و پشیمانی مواجه شود.

 

سروش اضافه کرد: به هر حال با تعرفه‌های آب باید به تدریج کشت برنج به غیر از دو استان شمالی را کنترل کنیم.

 

وی تصریح کرد: کشاورزی منبع زندگی و کشت و کار است، پس نمی‌توانیم با این موضوع به راحتی برخورد کنیم، پس باید ابتدا کشت جایگزین را معرفی کنیم، اما باید اذعان کرد که وزارت جهاد کشاورزی در این باره از وزارت نیرو جلوتر است.

 

سروش خاطرنشان کرد: به هر حال باید بر روی پیاده کردن کشت جایگزین به گونه‌ای عمل کنیم که عوارض اقتصادی، اجتماعی و نارضایتی عمومی نداشته باشد.



در حال حاضر به دلیل مجموعه‌ای از رویدادها در فرآیند تحولات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی ناشی از رویکرد حاکم بر توسعه‌ ناموزون کشور، مدیریت منابع آبی با مشکلات عمیقی مواجه شده است؛ انجمن‌های علمی و تشکل‌های دانشجویی دانشگاه‌های استان یزد با صدور بیانیه‌ای پیشنهادها و راهکارهای لازم را در جهت شناسایی علل و کاهش آثار مخرب خشکسالی و کم آبی ارائه کردند.
بخشی از متن بیانیه بدین شرح است:

مشکلات عمیق موجود چه در بعد عرضه و تقاضا و چه در بعد کمّی و کیفی به مرحله‌ی بحرانی و سرنوشت سازی رسیده به گونه‌ای که پایداری حیات را در سرتاسر کشور در معرض تهدید جدی قرار داده است. به عبارتی دیگر با توجه به تشدید بحران آب در برخی استان‌های کشور مانند خوزستان، سیستان و بلوچستان، یزد، اصفهان و غیره و  آثار مخرب آن بر زندگی مردم، شرایط اقلیمی کشور و حیات وحش، مدیریت آبی کشور نیازمند تغییراتی جدی و اساسی است.

از جمله مهمترین عوامل پیدایش این بحران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کشاورزی ناکارآمد بازخورد الگوی رشد سریع جمعیت، توسعه بخش کشاورزی برای تامین نیاز غذایی مردم است. متاسفانه شیوه های کشاورزی در اکثر نقاط ایران هنوز صنعتی و مجهز به تکنولوژی های به‌روز نشده و کشور از شیوه‌های منسوخ شده‌ی کشاورزی و منتهی به بهره وری بسیار کم در آبیاری و تولید رنج می‌برد.

تنها ۱۲ درصد از مساحت کشور زیر کشت ‌رفته و حدود ۹۳ درصد از مصرف آب در بخش کشاورزی صورت می‌گیرد​

در حالی‌ که تنها ۱۲ درصد از مساحت کشور زیر کشت ‌رفته و حدود ۹۳ درصد از مصرف آب در بخش کشاورزی صورت می‌گیرد. الگوهای کشاورزی در سراسر کشور نامناسب و در بسیاری از مناطق کشور از جمله استان یزد شرایط دسترسی به آب ناسازگار است.

 مدیریت پسآب‌ها و فاضلاب‌ها اعم از ملزم کردن همه‌ی آب‌بران بزرگ کشور مانند صنعت کاشی سازی و فولاد به تصفیه پساب‌ها و فاضلاب‌ها،  استفاده از آب چرخانی در صنایع، مشروط کردن تأمین آب واحدهای مختلف به استفاده بهینه از آب، مطالعه و تحقیق در ارتباط با روش‌های جدید علمی برای تولید و تامین آب شیرین به ویژه استفاده از آب‌های خلیج فارس و دریای عمان رعایت شود.

 بررسی نقاط مناسب سواحل خلیج فارس و دریای عمان برای ایجاد شهرک های صنعتی و انتقال تدریجی صنایع آب بر به مناطق مذکور، مدیریت آبهای مرزی و ایجاد کمیته ویژه دیپلماسی فعال آب‌های مرزی بین وزارت امور خارجه و وزارت نیرو، مدیریت آب‌های زیرزمینی کشور و حمایت از طرح‌ های احیای قنات، تشکیل کارگروهی علمی شامل اساتید و دانشجویان مرتبط به این حوزه و تیم اجرایی، فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی و اصلاح الگوی مصرف آب در جامعه (مانند افزودن فصل اهمیت محیط زیست به کتب درسی دانش آموزان) و  برگزاری همایش‌ها و کنگره‌های تخصصی در دانشگاه‌ها و همایش‌های عمومی در سراسر کشور از جمله راهکارها برای مدیریت منابع آبی موجود در کشور است.

لذا ما فعالین دانشجویی استان با توجه به وضعیت بحران آب که ناشی از سوءمدیریت و عدم تخصیص شیوه‌های صحیح برای عبور از این بحران است، از مسئولین مربوطه خواهشمند اقدامی موثر درجهت برآورده شدن این مطالبه‌ همگانی هستیم. 

نبود تخصص گرایی در بخش‌های گوناگونکشور ما همواره از  نبود تخصص گرایی در بخش‌های گوناگون ضربه خورده است؛ از جمله فقدان ثبت‌نام و پذیرش متخصصان رشته‌های اصلی محیط زیست در آزمون استخدامی به گونه‌ای که اجازه‌ی رجوع به اصلی‌ترین و تخصصی‌ترین محل جهت اشتغال دانش آموختگان این رشته‌ها یعنی سازمان حفاظت محیط زیست داده نشده و به علاوه در کارگزینی و استخدام افراد نیز ملاک‌های مرتبط با نیاز سازمان اجرایی نمی‌شود که ناکارآمدی این بخش را تشدید می‌کند. همچنین شواهد نشان می دهد که متاسفانه هنوز برخی از مدیران و سیاست‌گذاران منابع آب از دانش کافی برخوردار نیستند.

سوء مدیریت و نگرش ناصحیح به منابع آبی مسئله آب در کشور بیش از آن که ناشی از کمبود آب و شرایط اقلیمی باشد، از سوء مدیریت و عدم نگرش صحیح به منابع آبی ناشی شده است. از اصلی ترین دلایل این  بحران، نگاه غلط سیاست‌گذاران و برخی دانشگاهیان داخل کشور به مسئله آب است که آب را صرفاً یک کالای اقتصادی، آن هم تنها با رویکرد مهندسی می دانند. دیدگاهی که بیش از یک دهه است در بیشتر نقاط دنیا منسوخ شده و تبعات شدید حاصل از آن بر همگان آشکار شده است. برای مثال قرارگیری صنایع آب بر مانند فولاد و کاشی‌سازی در مناطقی که با بحران کم آبی مواجه‌اند، نشانگر سوء مدیریت در سطح کشور است.

رشد سریع و الگوی نامناسب استقرار جمعیتمحصول ساده‌ی رشد سریع جمعیت، افزایش تقاضای آب و متناسب با آن کاهش سریع آب در دسترس است. توزیع مکانی جمعیت علاوه بر رشد جمعیت از عوامل عدم تطابق بین آب در دسترس و تقاضای آب است. علاوه بر این، گسترش شهرنشینی، مهاجرت به شهرهای بزرگ و توسعه‌ی اراضی، مستلزم افزایش مداوم تأمین آب درکنار افزایش تقاضای آن با وجود توسعه ی شهرنشینی و صنعت است.