پژوهش‌های اخیر دانشمندان نشان می‌دهند که آلودگی هوا و ذرات معلق موجود در آن اثرات منفی بر عملکرد قلب و عروق داشته و باعث ایجاد انواع بیماری‌های قلبی – عروقی می‌شود.

به گزارش زیست آنلاین، تحقیقات نشان می‌دهند که آلودگی هوا باعث بروز بیماری‌های قلبی – عروقی در افراد می‌شود. این تحقیقات بر اجزای آلودگی هوا ازجمله ازون، دی‌اکسید نیتروژن، مونوکسید کربن و دی‌اکسید کربن متمرکزشده است که به‌طور خاص به سیستم قلبی - عروقی و مکانیسم آن آسیب می‌رساند.  

لازم به توضیح است که این پژوهش‌ها به‌صورت بین‌المللی در آلمان، انگلستان، آمریکا انجام‌شده که به بررسی اثرات منفی آلودگی هوا بر عملکرد قلبی – عروقی پرداخته‌اند. قابل‌توجه است که آلودگی هوا و ذرات معلق در آن، باعث کشته شدن سالانه چهار میلیون نفر در سراسر جهان می‌شود که از این میزان ۶۰ درصد به بیماری‌های قلبی – عروقی تعلق دارد.  

پروفسور توماس مونزل (Thomas Münzel) در این رابطه اظهار داشت: «ما بیشتر نسبت به گردوغبار احساس نگرانی می‌کنیم چراکه اندازه این ذرات به کوچکی ویروس‌ها هستند. هنگامی‌که مواد فوق پرتویی در معرض استنشاق قرار می‌گیرند، فوراً از طریق ریه‌ها وارد جریان خون می‌شوند و توسط عروق جذب‌شده و باعث التهاب موضعی می‌شوند.»

او در ادامه سخنانش توضیح داد: «این التهاب موضعی درنهایت باعث آترواسکلروز (atherosclerosis)  یا همان تصلب شریان بیشتر شده که منجر به ایجاد بیماری‌های قلبی - عروقی همانند میوکارد انفارکتوس (myocardial infarction)، سکته قلبی حاد، نارسایی قلبی و آریتمی قلبی (myocardial infarction) می‌شود. با توجه به انتشار گازهای دیزلی که در حال حاضر بسیار موردبحث قرار دارد، ما تحقیقاتی در این رابطه انجام دادیم که نتایج به‌دست‌آمده  نشان می‌دهند، ذرات جامد و دی‌اکسید نیتروژن (NO۲) که هر دو توسط سوختن سوخت دیزلی تولید می‌شوند، تأثیر منفی بر عملکرد عروق دارند.»

پروفسور جوز للیولد (Jos Lelieveld) در این رابطه توضیحاتی ارائه داده و گفت: « ازلحاظ شیمیایی ذرات گردوغبار بسیار ریز موجود در اتمسفر عمدتاً از ترافیک، صنعت و کشاورزی تولید می‌شوند.»

ازآن‌جهت که پاکیزه نگه‌داشتن هوا در شهرهای آلوده به‌طورکلی بسیار سخت است، پیشنهاد می‌شود تا فضاهای بسته همچون خانه و ادارات را از آلودگی دور نگه‌داریم. در اینجا به ۵ راه‌حل سریع که بتوان از آلودگی هوا در خانه جلوگیری کرد، اشاره می‌شود.

جلوگیری از کشیدن سیگار در داخل خانه: بهتر است که افراد سیگاری کشیدن سیگار را ترک کنند اما اگر امکان‌پذیر نیست توجه داشته باشند که در داخل خانه حتی در بالکن سیگار نکشند چراکه اثرات منفی دود سیگار در خانه پخش‌شده و از راه تنفس وارد ریه‌های افراد غیر سیگاری نیز می‌شود و سلامت آن‌ها را به خطر می‌اندازد.
استفاده از فیلترهای مناسب هوا: استفاده از فیلترهای هوا در خانه می‌تواند به پاکی هوای داخل کمک کرده و راهی مناسب برای کاهش آلودگی در خانه و فضاهای بسته باشد.
حفظ تهویه مناسب: بهتر است هر فضای بسته مانند خانه از یک سیستم تهویه مناسب برخوردار باشد و همیشه از کارکرد مناسب آن اطمینان حاصل شود. در زمان‌هایی که هوا پاک بوده و یا آلودگی هوا در خارج از خانه کم است، می‌توان با باز نگه‌داشتن پنجره‌ها و یا روشن کردن سیستم تهویه، هوای داخل خانه را تازه کرد.
خالی نگه‌داشتن سطل‌های زباله: با خالی نگه‌داشتن سطل‌های زباله می‌توان عوامل بیماری‌زا و عفونت‌ها را از خانه و افراد آن دور نگه داشت.
پاکیزه نگه‌داشتن وسایل خانه: توصیه می‌شود تا همیشه خانه پاکیزه نگه‌داشته شود. پرده‌ها و ملحفه‌ها به‌طور مرتب شسته شوند و با گردگیری منظم، گردوغبار از وسایل خانه دور نگه‌داشته شوند تا این ذرات ریز در هوای خانه پخش نشوند.



آلودگی هوا به قلب و رگ های خونی آسیب می رساندیک مقاله نگران کننده که در نشریه انجمن متخصصین قلب آمریکا به چاپ رسیده است نشان می دهد که آلودگی هوا تنها به ریه ها و سیستم تنفسی افرادی که در معرض آن قرار دارند آسیب نمی رساند. مطابق این مقاله آلودگی هوا می تواند باعث تخریب و اختلال در قلب و رگ های خونی افرادی شود که که بطور منظم آنرا تنفس می کنند. این خبر باعث افزایش نگرانی جامعه پزشکی در مورد آثار خطرناک آلودگی هوا می شود و توجه ما را به نحوه تأثیر آلودگی هوا بر روی سلامتمان جلب می کند.

ذرات بسیار ریز آلودگی هوا چگونه بر قلب و رگ های خونی تأثیر می گذارند؟ تصور اغلب مردم در مورد فرایند تنفس، تنها کشیدن هوا به درون ریه هایشان و بیرون دمیدن آن است. اما در واقع اتفاقات بسیار بیشتری از آنچه ما تصور می کنیم روی می دهد و مجموعه ای از واکنش های شیمیایی نیز در فرایند تنفس رخ می دهد. بنابراین وقتی آلودگی هوا به سمت ریه ها کشیده می شود، به سادگی در بازدم بیرون رانده نمی شود؛ بلکه می تواند به اعماق ریه ها رخنه کرده و با ورود به جریان خون در قلب و رگ های خونی سراسر بدن حرکت کند.



این آلودگی های استنشاق شده باعث افزایش رادیکال های آزاد اکسیژن می شوند. این مولکولها موجب التهاب در ریه ها می شوند، به سلول ها آسیب می زنند و مجموعه ای از تأثیرهای مخرب را بر سیستم قلبی و عروقی بر جا می گذارند.

علاوه بر تأثیرات مخربی که ذرات بسیار ریز آلودگی هوا بر قلب و عروق تحمیل می کنند، این آلاینده ها باعث مشکلات مرگبار دیگری نیز می شوند. فشار خون و لخته شدن خون از آثار منفی این آلاینده ها به شمار می روند. ضخیم شدن جداره عروق در افرادی که در معرض آلودگی هوا قرار دارند سریع تر است. بستری شدن در بیمارستان به دلیل حملات قلبی، نارسایی قلبی، درد قفسه سینه و مشکلات دیگر در افرادیکه بطور طولانی مدت در معرض آلاینده های بسیار ریز هوا قرار داشته اند به مراتب بیشتر است. بزرگسالان و افرادی که مبتلا به بیماری قلبی یا دیابت هستند بطور خاص در معرض خطر ناشی از آلودگی هوا قرار دارند.

به طور کلی، هر جا که آلودگی هوا زیاد شود، افرادی که بیماری ریوی دارند، بیماری ریوی‌شان می‌تواند به قلب فشار بیاورد و هرکدام از بیماری‌های ریویی که با آلودگی هوا تشدید شود، می‌تواند منجر به سکته قلبی شود. افرادی که نزدیک فرودگاه‌ها زندگی می‌کنند علاوه بر اینکه در معرض آلودگی هوا قرار دارند به دلیل بالا‌بودن سطح سروصدا  با خطر بیشتری برای بیماری‌های قلبی و عروقی مواجه هستند زیرا این افراد دچار اختلال خواب می‌شوند و همین اختلال خواب می‌تواند منجر به بالا‌رفتن فشار‌خون شده و ضربان قلب را تشدید کند. اما آنچه بیماران قلبی باید در هرجایی که هستند به آن توجه داشته باشند، پرهیز از آلودگی هواست. آلودگی هوا باعث افزایش رادیکال‌های آزاد اکسیژن شده و این مولکول‌ها باعث التهاب در ریه‌ها می‌شود و تاثیرات مخربی را بر سیستم قلبی و عروقی به‌جا می‌گذارد که از جمله آنها لخته‌شدن خون و حملات قلبی است. در واقع این روزها که هوای تهران در شرایط بحرانی از نظر آلودگی هوا قرار دارد، توصیه پزشکان به بیماران قلبی آن است که در ساعات اوج آلودگی از خانه خارج نشوند و در صورت لزوم از ماسک استفاده کنند. برای کاهش آلودگی هوا در خانه هم بیماران قلبی می‌توانند از دستگاه‌های تصفیه هوا استفاده کنند.

برای در امان ماندن از این ذرات بسیار ریز، غیر از نقل مکان به یک منطقه خوش آب و هوا چه کار می توان کرد؟ خوشبختانه راه حل های زیادی وجود دارد. بهترین اقدام برای محافظت از سلامت خود و خانواده خود تهیه کردن یک دستگاه تصفیه هوای است. انواع بسیار مرغوب این دستگاه ها می توانند تا ۱۰۰% ذرات معلق را از هوایی که تنفس می کنید جذب کنند. این یعنی شما بسیار کمتر در معرض آلودگی های ریز هوا قرار دارید که منجر به کاهش صدمات وارده به قلب و عروق شما و در نتیجه کاهش مشکلات جدی سلامتی می شود.

برای کاهش آلودگی هوا در منزل خود از دستگاه های تصفیه هوای هپا استفاده کنید. برخی از انواع دستگاه های تصفیه هوا، علاوه بر جذب آلودگی های بسیار ریز، به فیلترهای کربن فعال هم مجهز هستند که می توانند بوها، ترکیبات آلی فرار (VOC) و گازهای سمی را از هوا جذب کنند. بدین ترتیب شما و خانواده شما از مزایای تنفس هوایی سالم بهره مند خواهید شد.