به پیشنهاد انجمن یوزپلنگ ایرانی ۹ شهریور ماه به مناسبت نجات ماریتا به عنوان «روز ملی حفاظت از یوزپلنگ» نام گذاری شدو در واقع « روز ملی حفاظت از یوزپلنگ» نمادی برای حفظ این گوشتخوار در حال انقراض است.

به گزارش زیست آنلاین، در نهم شهریورماه ۱۳۷۳ و در یک روز گرم تابستانی، یوزپلنگ ماده به همراه سه توله‌اش برای نوشیدن آب به سوی نخلستان‌های اطراف بافق آمد، اما در میان تعدادی از مردم محلی ناآگاه محاصره می‌شود و مادر پس از مدتی مقاومت در برابر حملات و ضربات مردم که توسط سنگ و چوب به آن وارد می‌شود فرار می‌کند اما سه توله‌اش گرفتار می‌شوند.

یکی از شاهدان، خود را به اداره محیط زیست بافق می‌رساند و ماموران محیط زیست را مطلع می‌کند. زمانیکه ماموران به محل می‌رسند با لاشه بیجان یکی از توله‌ها مواجه می‌شوند اما دو توله دیگر با وجود جراحات شدید همچنان زنده بوده‌اند و به یزد منتقل می‌شوند. شدت ضربات وارده بر سر و روی یکی از توله‌ها باعث مرگ او در میانه راه می‌شود.

توله سوم در یزد توسط دامپزشک مداوا می‌شود اما برای نجات از مرگ بلافاصله به تهران منتقل می‌شود. طبق گزارش‌های محیط‌بانان بافق، ماده یوز هر روز به نزدیکی شهر و نخلستان می‌آید تا توله‌های را جستجو کند اما بعد از یک هفته جستجوی ناکام، دیگر در محیط دیده نشد.

توله بازمانده ماریتا نام گرفت و بعد از مدتی بهبود یافت. اما تا دی ماه ۱۳۸۲ در پارک پردیسان تهران باقی ماند و در همانجا پس از نه سال مرد. هر چند دو توله جان باختند و ماریتا نجات یافت اما ماریتا بازمانده‌ای بود که به دلیل تنهایی و نبود جفت، هرگز نتوانست کمکی به رفع انقراض یوزپلنگ‌ ها کند.

نهم شهریور، روز ملی یوزپلنگ ایرانی، یادآور سابقه درخشان، همت بلند و مسئولیت سنگین ما ایرانیان است. ۹ شهریور به یادمان می آورد که ایران تنها کشور قاره کهن است که توانسته نسل یوزپلنگ آسیایی را زنده نگه دارد. ۹ شهریور یادآور عهدیست که برای حفاظت از آخرین بازمانده های این گونه ارزشمند با یکدیگر بستیم. ۹ شهریور به ما یادآوری می کند که برای حفظ این میراث طبیعی چه مسئولیت سنگینی در قبال خالق هستی و در قبال جهانیان داریم. ۹ شهریور وعده ما برای دست به دست هم دادن، هم قسم شدن و یکی شدن برای حفاظت از نسل یوزپلنگ است.

به گزارش ایلنا، تا پیش از واقعه شهریور ۷۳، برخی تصور می‌کردند یوزپلنگ برای همیشه در ایران منقرض شده است. اگرچه ماریتا سرنوشت مطلوبی نداشت، اما تبدیل به نمادی برای امید به بقای یوزپلنگ شد. سالگرد این واقعه توسط انجمن یوزپلنگ ایرانی به عنوان روز حفاظت از یوزپلنگ به دبیرخانه پروژه بین المللی حفاظت از یوزپلنگ پیشنهاد شد و پس از تأیید معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی به ثبت رسید.

ایده پردازان این رویداد ملی هدف از گرامیداشت چنین روزی را آگاه سازی در مقیاس ملی عنوان کرده اند در راستای تحقق این هدف ارزشمند است که همه ساله سمن ها، رسانه ها، مدارس و سایر دست اندرکاران در تاریخ ۹ شهریور گرد هم می آیند تا از طریق برنامه های مختلف بالاخص آگاه سازی، صدای استمداد یوزها را هر چه بلندتر به گوش هموطنان برسانند.

بدیهی است توجه مسئولان حفاظت از محیط زیست، کارشناسان، متخصصین علاقمندان و دوستداران حیات وحش، رسانه ها و پروژه بین المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی که زیر نظر سازمان حفاظت محیط زیست و دفتر عمران ملل متحد فعالیت می کند نیز با ایجاد فعالیت های مختلف حفاظت، آموزش، آگاه سازی و پژوهش در ۷ استان و ۱۰ منطقه از کشور می کوشد تا صدای بلندی برای آخرین بازمانده این زیرگونه را داشته باشد.

در ۱۷ سال گذشته تمامی تلاش های مسئولان پروژه بین المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی برای این بوده تا با همکاری طیف گسترده ای از نهادهای شناخته شده بین المللی و داخلی مانند IUCN، سمن ها، علاقمندان و متخصصین، جوامع محلی، ذینفعان و مسئولین اجرایی، قضایی و نمایندگان محترم مجلس هر چه بیشتر به بقاء یوزهای کشور اهتمام ورزند چرا که یوزپلنگ تنها یک میراث طبیعی متعلق به یک منطقه خاص نیست بلکه هدف از حفاظت آن ها پاسداشت یک میراث ملی و  جهانی است.



جشنواره روز ملی حفاظت از یوزپلنگبه پیشنهاد انجمن یوزپلنگ ایرانی ۹ شهریور ماه به مناسبت نجات ماریتا به عنوان «روز ملی حفاظت از یوزپلنگ» نام گذاری شد در واقع « روز ملی حفاظت از یوزپلنگ» نمادی برای حفظ این گوشتخوار در حال انقراض است. از سال ۸۶ هرسال به همین مناسبت برنامه هایی در سطح کشور انجام گرفت. انجمن یوزپلنگ ایرانی نیز تاکنون ۷ جشنواره در این روز برگزار کرده است که برای اطلاعات بیشتر می توانید به سایت این جشنواره مراجعه نمایید.

آشنایی  با یوزپلنگ ایرانییوزپلنگ ایرانی که با نام های یوزپلنگ آسیایی یا تیز پای آسیایی نیز شناخته می شود، گونه ای نادر از یوزپلنگ است که دارای یال می باشد و به شدت در معرض خطر انقراض قرار دارد. در گذشته، این جانداران در مناطق بسیاری زندگی می کردند و تعداد زیادی از آنها در مناطقی از شبه جزیره عربستان تا هندوستان و ترکمنستان پراکنده بودند اما امروزه این حیوان بی نظیر در کشورهای عراق، کویت، هند، قزاقستان، پاکستان، ترکمنستان، عربستان و عمان منقرض شده و از دهه ۱۹۷۰ تنها زیستگاه آن ایران می باشد.

این جانور در مناطق بیابانی زندگی می کند و یکی از در معرض خطرترین حیوانات جهان است. گفته می شود که امروزه تعدادی از آنها در مناطق حاشیه کویر مرکزی از جمله خارتوران، نایبندان، دره‌انجیر و میاندشت وجود دارند؛ البته این تنها یک حدس است و به علت آنکه یوزپلنگ ایرانی موجودی محافظه کار و گریزان از انسان است، هیچ کس آمار و اطلاعات دقیقی از حضور این جاندار در ایران ندارد.



برنامه های روز ملی یوزپلنگ ایرانیبه مناسبت این روز در بسیاری از شهرهای ایران برنامه های گوناگونی اجرا می شود. از جمله برنامه های جالب توجه در چند سال اخیر می توان به امضای طومار نجات یوزپلنگ ایرانی اشاره کرد و یا از برگزاری جشنواره های متعدد نام برد که هر یک به سهم خود تلاش کرده اند تا آگاهی در این زمینه و ضرورت حفظ حیات وحش در معرض خطر ایران را افزایش دهند.

برگزاری برنامه های کودکان و نوجوانان در این زمینه یکی دیگر از راه های اطلاع رسانی و تربیت یک نسل آگاه است تا واقعه ی بافق یزد دیگر تکرار نشود و هیچ موجودی به گناه تشنگی تلف نگردد. نشست های خبری، سمینارها و همایش ها، جشنواره ها نیز گوشه ای دیگر از برنامه های این روز هستند که همگی سعی دارند قدمی مثبت در زمینه اطلاع رسانی، بردارند.

حالا شهر بافق که میزبان آن واقعه ی دردناک بود به کانون دوستی انسان با یوزپلنگ تبدیل شده و هر سال در این روز دوستداران محیط زیست در آن گرد هم می آیند تا با مرور کشته شدن یوزپلنگ های بی گناه، افکار عمومی را نسبت به خطر انقراض این گونه بیدار نگه دارند. نصب دو تندیس یوز و نصب تابلویی با مضمون "به شهر یوزپلنگ ها خوش آمدید" در محل ورودی شهر بافق حکایت از تلاش این مردم برای جبران آن واقعه دارد. 

آنچه که باید بیش از پیش به آن توجه شود، این است که مهم ترین اقدامات در راستای تضمین بقای این جاندار، ممانعت از هر گونه شکار در زیستگاه های یوز،‌ توقف فعالیت های معدن کاوی، عدم عبور جاده های جدید از داخل زیستگاه های ده گانه یوز و اطلاع رسانی است که هر یک سهم بسزایی را در نجات این گونه ایفا می کنند.