رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در سخنانی مدعی شد که آتش‌سوزهای هورالعظیم عمدی است تا پول برق ندهند.

به گزارش زیست آنلاین، عیسی کلانتری که امروز، سه‌شنبه، در پانزدهمین کنگره ملی « علوم زراعت و اصلاح نباتات» در موسسه تحقیقات و اصلاح نهال و بذر در کرج صحبت می‌کرد، درباره  آتش‌سوزی‌های هورالعظیم در خوزستان مدعی شد که « هورالعظیم را آتش می‌زنند تا پول برق ندهند و این‌گونه برای ما گرفتاری ایجاد و به ما جفا می‌کنند.»

کلانتری در این باره توضیح بیشتری نداد و در ادامه به وضعیت کشور در حوزه آب و کشاورزی اشاره و خاطرنشان کرد: انجمن‌های علمی کشور باید در این حوزه‌ها تجدید نظر کنند.

سرزمین ایران به شدت در حال تهدید استوی در ادامه با انتقاد از آنچه «سکوت» بسیاری از انجمن‌های علمی در حوزه آب خواند، گفت که « بسیاری از این انجمن‌ها از قبل می‌دانستند که کشور به چه سمتی می‌رود اما سکوت کردند و همین کار باعث شد تصمیم‌گیران تصمیم اشتباه بگیرند و امروز به جایی برسیم که سرزمین ایران به شدت در حال تهدید است.»

معاون رئیس جمهوری با طرح این سوال که «چه کسی در حوزه کشاورزی تصمیم‌گیر است؟» از اظهار نظر برخی مسئولانی که این حوزه به وظایف و اختیارات آنها ارتباطی ندارد، گله کرد و گفت: « وقتی سردار نقدی به عنوان یک نظامی اظهار نظر می‌کند که ایران ظرفیت تولید غذا برای یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون نفر را دارد و انجمن‌های علمی ما در قبال آن سکوت می‌کنند، باعث می‌شود همه تصمیم‌گیران منحرف شوند.»

وی ادامه انتقاداتش را متوجه مجلس کرد و افزود: « وقتی رئیس کمیسیون کشاورزی هم اعلام کند می‌توان این حجم از غذا را در سرزمین ایران تولید کرد تصمیم‌گیران منحرف می‌شوند و کشور به جایی می‌رسد که بخشی از همین کشاورزی هم باید تعطیل شود. وقتی انجمن‌های ما سکوت می‌کنند و فکر و ذکرشان ارتقای تشریفات اداری خودشان می‌شود، یک نظامی یا چند نماینده می‌آیند و سیاست‌گذاری می‌کنند.»



از سال ۷۷ می‌دانستیم دریاچه ارومیه خشک می‌شودرئیس سازمان حفاظت محیط زیست در بخش دیگر حرفهایش با اشاره به وضعیت دریاچه ارومیه گفت که « در سال ۷۷ دکتر جواهری - آب‌شناس - به من گفت که با ادامه سدسازی در اطراف دریاچه ارومیه، این دریاچه تا سال ۹۵ خشک می‌شود اما آن زمان برخی گفتند که با این همه آب چطور حرف از خشک‌شدن می‌زنید.»

وی خطاب به انجمن‌های علمی گفت که آینده کشور به دست آنهاست؛ بنابراین آنها باید برنامه‌ریزی درازمدت داشته باشند.

به گزارش ایسنا، معاون رئیس جمهوری همچنین با اشاره به آنچه « تلاش‌های نادرست وزارت کشاورزی برای احیای کشاورزی در زابل» خواند، گفت که در چهارسال گذشته وزارت کشاورزی ۸۵۰ میلیون دلار برای آبرسانی به ۴۶ هزار هکتار از اراضی زابل هزینه کرده اما فقط سه میلیون مترمکعب آب وارد هامون شده است.

وی افزود: ۸۵۰ میلیون دلار یعنی سهم هر کشاورز در این منطقه ۴۰۰ میلیون تومان می‌شود.

کلانتری در ادامه به کاهش بارشها هم اشاره کرد و افزود : « ما دیگر بارش‌های گذشته را نخواهیم داشت اما وزارت کشاورزی اصلا تغییر اقلیم را قبول ندارد. آیا با این تغییرات اقلیمی نباید تجدید نظر کنیم؟ امروز حیات وحش ما برای آب له‌له می‌زند و در تمامی زیستگاه‌های ما چشمه‌ها و قنات‌ها خشک شده‌اند. آیا در این وضعیت باید همان نگرش‌های اول انقلاب دنبال شود؟»

چرا نظامیان به خود اجازه دخالت در محیط زیست و کشاورزی را می‌دهند؟رئیس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین با بیان اینکه « متاسفانه دفاتر سیاسی ارگان‌های دیگر برای کشاورزی تصمیم‌گیری می‌کنند»  افزود: « در حوزه اصلاح و روش‌های مهندسی ژنتیک کسانی که توهم نفوذ دارند تصمیم‌گیری می‌کنند و در قبال آن انجمن‌های علمی سکوت می‌کنند. مگر ما حق داریم در امور نظامی دخالت کنیم؟ ولی آنها به خود اجازه می‌دهند تفکراتشان را بر ما تحمیل کنند و این ناشی از سکوت ماست.»

معاون رئیس جمهوری در ادامه انتقاداتش بدون نام‌بردن از فعالان محیط زیستی بازداشت شده به جرم جاسوسی، افزود: « چند نفر را به عنوان الگو احضار می‌کنند، ممنوع‌الخروج می‌کنند ، انجمن‌ها هم تماشاچی هستند و از حقوق حداقلی خود دفاع نمی‌کنند و به یک مشت انجمن خلع سلاح شده تبدیل شده‌اند.»

کلانتری در بخش دیگری از صحبت‌هایش بر لزوم ارتباط با انجمن‌های علمی مختلف تاکید و خاطرنشان کرد: « دانشگاه تهران برای بهبود وضعیت تالاب انزلی یک هزینه ۵۰ هزار میلیارد تومانی برآورد کرده است اما یک گروه از جوانان متخصص اصفهانی اعلام کرده‌اند که با یک دهم این هزینه کار را انجام می‌دهند.»

برداشت ۱۳۰ درصدی از منابع آب تجدیدپذیروی در ادامه از برداشت زیاد آب از منابع تجدیدپذیر هم انتقاد کرد و گفت:« هیچ کشوری نباید بیش از ۴۰ درصد ظرفیت منابع تجدیدپذیر را مصرف کند ولی ما ۱۳۰ درصد برداشت می‌کنیم.»

کلانتری در پایان با اشاره دوباره به لزوم اصلاح روش‌های قدیمی تاید کرد: « باید بپذیریم که تغییر اقلیم هست، آب‌ها کم و شور می‌شوند و روش‌های گذشته برای وضع موجود پاسخگو نیست.»



شروع آتش‌سوزی در بخش عراقی تالاباوایل مرداد ماه مسئولان خبر از مهار آتش در بخش عراقی هورالعظیم را دادند ولی در همان زمان کیامرث حاجی‌زاده، مدیر کل مدیریت بحران استان خوزستان اطلاع داد که خطر آتش‌سوزی مجدد به دلیل گرمای هوا وجود دارد.

بیشتر از حدود یک ماه پیش دود غلیظی شهرهای اهواز، هویزه، سوسنگرد و دیگر مناطق اطراف تالاب هورالعظیم را فرا گرفت. این دود ناشی از آتش‌سوزی بخش عراقی تالاب بود که با وزش باد به سوی ایران آمده بود.

با گذشت چند روز و تداوم دود در شهرها و بروز مشکلات تنفسی شدید برای ساکنان منطقه مسئولان اقدام‌های اولیه را برای اطفای حریق آغاز کردند.

وزارت کشور خبر دارد که با همکاری وزارت امور خارجه ایران دو فروند بالگرد و یک هواپیمای آبپاش به کانون‌های آتش‌سوزی در عراق اعزام شده‌اند.

با وجود اعلام مهار آتش‌سوزی در تالاب هنوز چند روز نگذشته بود که آتش‌سوزی در این منطقه دوباره آغاز شد.

به گفته کیامرث حاجی‌زاده ۱۸۰ هزار هکتار از ۲۴۰ هزار هکتار این تالاب در کشور عراق طعمه حریق شده است.

ادامه عملیات اطفای حریقکیامرث حاجی‌زاده، مدیر کل مدیریت بحران خوزستان روز چهارشنبه در گفتوگو با ایسنا ضمن تاکید بر لزوم فعال شدن دستگاه دیپلماسی در خصوص وضعیت تالاب هورالعظیم گفت: «باید در هفته آینده نشستی با کشور عراق برگزار شود و آتش‌سوزی این تالاب تعیین تکلیف شود.»

او افزود که باید در این چند روز "کمیته‌هایی در خصوص رهاسازی آب در بخش عراقی تالاب هورالعظبم تشکیل شود زیرا حتما باید آب در بخش عراقی هورالعظیم رهاسازی شود."

در این حال عادل مولا، معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان روز سه‌شنبه ۹ مرداد با اشاره به پیشنهادهای مطرح شده در خصوص رهاسازی آب از سوی ایران در بخش عراقی تالاب هورالعظیم جهت جلوگیری از آتش‌سوزی در این بخش به خبرگزاری ایسنا گفته بود: «در حال حاضر میزان آب در بخش ایرانی هورالعظیم هم فروکش کرده است و در آیندهای نزدیک باید منتظر مرگ و میرآبزیان، گندیده شدن آب، آتش‌سوزی و اتفاقات دیگر در این وضعیت بی‌آبی باشیم.»

مولا با توجه به خطر گسترش آتش به بخش ایرانی تالاب اولویت را به رسیدگی به بخش ایرانی تالاب خواند و گفت: «هر کسی تمایل دارد در بخش عراقی تالاب هورالعظیم آب رهاسازی کند، نخست به بخش ایرانی تالاب رسیدگی کند و سپس در بخش عراقی آب را رهاسازی کند.»

بحرانی دیرینهعدم هماهنگی در حل بحران آب در میان نهادها و وزارتخانه‌های مسئول ایران، کمبود باران و بروز خشکسالی پی در پی در سال‌های در منطقه وضعیت تالاب هورالعظیم را در شرایط فاجعه‌آمیز قرار داده است.

خشک شدن تدریخی تالاب هورالعظیم روند طولانی را پشت سر گذاشته است. از دهه پنجاه میلادی برای اکتشاف نفت در منطقه و توسعه اراضی کشاورزی این روند آغاز شد.

قبل از جنگ ایران و عراق مردم محل با مشاغلی همچون دامداری، صید ماهی، صید طیور، حصیر بافی، نی‌بری و کشاورزی زندگی می‌کردند. اما با آغاز جنگ و تبدیل شدن این منطقه به کانون عملیات دو طرف جنگ، مردم مجبور به مهاجرت به سایر نقاط کشور شدند.

صدام حسین، دیکتاتور عراق در سالهای ۱۹۹۰ و ۱۹۹۲ میلادی تلاش کرد از جمله به بهانه مخفی شدن نیروهای نظامی ایران در نیزارها این تالاب را خشک کند.

دلیل دیگر صدام کوچ دادن شیعیان ساکن اطراف این تالاب از عراق بود بود. گروه زیادی از ساکنان شیعه روستاهای اطراف در پی از دست دادن امکانات معیشتی به ایران آمدند.عملیات نظامی در طول جنگ ایران و عراق بر بحران خشکی این تالاب تاثیر مخرب و وسیعی برجای گذاشت. 

این روند تا زمان سقوط صدام حسین، دیکتاتور عراق در سال ۲۰۰۳ میلادی ادامه داشت. در این زمان بیش از ۹۰ درصد تالاب خشک شده بود.

در ادامه به منظور کسب اطلاعات بیشتر توضیح مختصری در مورد این تالاب ارائه شده است.



تالاب هورالعظیم هورالعظیم معرب ابرهور یا ابرخوز به معنای هور بزرگ، هورالهویزه (معرب هور هویزه) یا تالاب بزرگ هویزه بزرگ‌ترین تالاب استان خوزستان و یکی از بزرگ‌ترینتالاب‌های ایران است. لاب در مرز ایران و عراق واقع شده و حدود یک سوم این تالاب در ایران و مابقی آن در کشور عراق است. این تالاب از دیدگاه منابع جانوری و گیاهی بسیار غنی بوده که هم‌اینک این منابع با نابودی روبه‌رو است.

این تالاب از آب‌های اضافه رود کرخه، دویرچ و بخشی از آب‌های اضافه اروندرودتشکیل شده‌است. ژرفای این هور (تالاب) کم است ولی تدریجاً در وسط آن به چند متر می‌رسد. سراسر هورالعظیم با نی پوشیده شده است. مساحت مشخص شده توسط اداره کل محیط زیست خوزستان به عنوان تالاب حدود ۱۱۸۰۰۰ هکتار می‌باشد.

هورالعظیم در غرب استان خوزستان در انتهای رود کرخه در منطقه مرزی دشت آزادگان بین دو کشور ایران و عراق واقع شده است و دارای طول جغرافیای ۴۷ درجه و ۵۸ دقیقه تا ۴۷ درجه ۱۶ دقیقه و۳۰ ثانیه طول شرقی و عرض جغرافیایی ۳۱ درجه ۵۳ دقیقه تا ۴۱ درجه عرض شمالی است. این تالاب مشترکاً در شهرستان‌های دشت آزادگان و هویزه استان خوزستان واقع گردیده‌است. هورالعظیم درجنوب غرب شهرستان هویزه واقع بوده و شهر رفیع (کاوه) مرکز بخش نیسان در۳ کیلومتری آن قرار دارد.

راه‌های دسترسی به منطقه: شامل راه آسفالته – سوسنگرد- بستان- چزابه- راه آسفالته هویزه رفیع، راه شنی، نظامی پاسگاه‌های طبر- شط علی و راه آسفالته اهواز- جاده سید خلف به طلائیه است.

تالاب هورالعظیم به دلیل تأمین نشدن حق آبه مورد انتظار، با کم آبی روبه‌رو است و تخلفات شرکت ملی نفت ایران در این منطقه نیز به تخریب گسترده زیست‌بوم آن منجر شده است. بیش از نیمی از بخش ایرانی این تالاب از بین رفته است.

حاشیه‌نشینان هور که مردمی از تبار عرب هستند تا پیش از جنگ ایران و عراق در ده‌ها روستا و آبادی حاشیه هور با استفاده از این تالاب و نیز از آبزیان آن اقتصاد خانواده‌های خویش را تأمین می‌کردند. اما تقریباً تمام روستاهای مجاور هور بجز شهر رفیع به طور کلی ازبین رفته است از جملهٔ این روستاهای از میان رفته می‌توان حسچه، لولیه، عمه، کسر، مچریه، محیّره، سیّدیّه، ابوچلاچ، مشیمشیّه، جرایه، طبر، شط علی، زهیریِه، برگه، و برص را نام برد.

خشک شدن هورالعظیم چه در ایران و چه در عراق میزان وقوع توفان‌های شن را افزایش داده است و باعث شده استان خوزستان با گرد و غبارهایی حدود ۲۱ برابر استاندارد مواجه شود.