کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

احیای تالاب‌های فارس‌ مستلزم حمایت ملی

20 شهريور 1397 ساعت 8:30

‌استاندار فارس با بیان اینکه شرایط تالاب‌های این استان از دریاچه ارومیه به مراتب دشوارتر است، گفت: برای احیای تالابها در فارس که دچار شرایط نگران کننده است؛ نیازمند حمایت های ملی هستیم.


به گزارش زیست آنلاین، به نقل از روابط عمومی استانداری فارس، اسماعیل تبادار دوشنبه ۱۹ شهریور در جلسه شورای اداری شهرستان استهبان که با حضور رییس مجلس شورای اسلامی برگزار شد؛ خواستار کمک و حمایت های لازم برای عبور فارس از تنگنا و بحران آب شد.

تبادار با بیان اینکه ‌خشکی تالاب های استان شرایطی بسیار نگران کننده تر از دریاچه ارومیه ایجاد کرده است، از رئیس مجلس شورای اسلامی خواست با نگاه هوشمندانه ای که به وضعیت کلان کشور دارند، کمک های لازم را برای گذر ‌فارس از این بحران در نظر داشته باشد.

وی با تاکید بر اینکه اقتصاد کشاورزی باید با مدیریت منابع آب در استان فارس حفظ شود، آینده انجیرستان استهبان به عنوان بزرگترین انجیرستان دیم جهان و همچنین سایر محصولات کشاورزی در این منطقه را در گرو احیای تالاب بختگان دانست‌.

استاندار فارس همچنین از تلاش دانشگاه شیراز برای آماده کردن طرح جامع احیای تالاب های استان به دستور رئیس سازمان محیط زیست کشور خبر داد و خاطرنشان کرد: بهبود برخی زیر ساخت ها و اجرایی شدن برنامه‌های کلان مدیریتی در سطح استانی و کشوری به احیای این تالاب ها می انجامد.

تبادار با بیان اینکه تا کنون تلاش های زیادی در راستای مدیریت منابع آب به ویژه در بخش کشاورزی استان انجام شده است، عنوان کرد: کاشت برنج در استان فارس از ۴۸ هزار هکتار به ۱۶ هزار هکتار کاهش داده شده است؛ همچنین  ۱۵ هزار تن کاشت کلزا و گلرنگ به ۳۰ هزار تن افزایش داده شده و توسعه کشت گلخانه ای و استفاده از روش های نوین آبیاری با جدیت در دستور کار قرار گرفته است.

تبادار با اشاره به وجود ۲۴ هزار هکتار انجیرستان دیم در شهرستان استهبان که در جهان نمونه است، آن را ظرفیتی ویژه برشمرد و گفت: منحصر به فرد بودن انجیرستان استهبان برای ما این تکلیف را ایجاد می کند که چگونه از چنین ظرفیتی بهره وری داشته ایم‌.

وی با اشاره به اهمیت رفع موانع تولید در ایجاد اشتغال و حفظ ظرفیت‌های شغلی موجود، بیان کرد: از سال ۹۴   کارگروه رفع موانع تولید با برگزاری ۲۲۳ جلسه یکی از فعال ترین کارگرو های استان بوده که مشکلات بیش از هزار و ۳۱۰ واحد تولیدی در این جلسات بررسی  و مشکلات ۶۱ درصد معادل ۷۹۹ واحد  برطرف شده است‌.

نماینده عالی دولت در استان فارس یادآور شد: نزدیک به ۲۲۰ واحد تولیدی با ثبت نام در سامانه ۳۰۰ میلیارد تومان و همچنین بیش از ۲ هزار و ۲۷۰ واحد تولیدی ۸۷۰ میلیارد تومان به صورت مستقیم از سیستم بانکی تسهیلات دریافت کرده اند که مجموع این عملکرد سال ۱۳۹۶ به هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان رسیده است‌.

تبادار با تاکید بر اینکه تلاش برای رفع موانع تولید در استان بهبود شاخص‌ها را به دنبال داشته است، افزود: نرخ بیکاری استان در  پایان سال  ۹۲ حدود ۱۶.۵ درصد بوده و فارس رتبه ۲۹ کشوری را داشته است و در سال ۹۵ این نرخ به ۱۱.۴ درصد یعنی رتبه ۱۳ کشوری رسیده که برای نخستین بار پس از ۱۴ سال نرخ بیکاری استان به زیر متوسط کشور یعنی یک دهم درصد کمتر از متوسط کشور رسیده است‌.

وی ادامه داد: نرخ بیکاری سال ۹۶ به ۱۰.۸ درصد و  رتبه ۱۲ کشوری  و در  بهار ۹۷ به‌ ۹.۹ درصد و رتبه ۱۰ کشوری رسیده است‌.

به گزارش ایسنا، استاندار فارس نرخ مشارکت اقتصادی را از دیگر شاخص های تاثیرگذار در بهبود وضعیت اقتصادی دانست و اضافه کرد: نرخ مشارکت اقتصادی در سال ۹۲ ، ۳۷.۶ درصد و در بهار ۹۷ به ۴۱ درصد رسیده است؛ همچنین در  بهبود شاخص فضای کسب و کار  در سال ۹۴ فارس رتبه ۱۸ کشوری را داشته که در نیمه اول سال ۹۶ به  رتبه یک و در بهار ۹۷ رتبه به ۲ کشوری دست یافته است‌.

تبادار بیان کرد: از سوی دیگر توسعه صادرات غیر نفتی در سال ۹۴‌، ۶۵۰ میلیون دلار و در سال ۹۵ با ۶۱ درصد رشد به یک میلیارد و ۴۳ میلیون دلار و در سال ۹۶ با ۲۵ درصد رشد نسبت به سال گذشته یک میلیارد و ۳۰۳ میلیون دلار رسیده است‌.

تالاب خشکیده

وی با اشاره به اینکه در سال ۹۶ هدف تعیین شده برای جلب سرمایه گذاری در استان فارس ۵۵۵ میلیون دلار بوده است، خاطرنشان کرد: خوشبختانه در سال گذشته یک میلیارد و هشت میلیون دلار جلب سرمایه گذاری خارجی در استان صورت گرفته که نزدیک به ۶۰ درصد آن در عرصه انرژی های پاک و انرژی بوده است‌.

نماینده عالی دولت در استان فارس در بخش دیگری از سخنان خود توجه به توسعه زیر ساخت‌های استان در همه حوزه های، صنعتی، گردشگری، کشاورزی، حمل و نقل ریلی و جاده ای، حمل و نقل هوای و... را از مهمترین نیازهای استان دانست و گفت: ریل استان فارس بدون اتصال به کانون های بار بندرعباس و بوشهر، ریل فقیری است، بر همین اساس  خوشبختانه راه آهن گلگهر به شیراز و در ادامه به بندر عباس در دستور کار است که تکمیل آن کمک مجلس را در بودجه سال ۹۸ طلب می کند، همچنین ریل اقلید به یزد امسال به بهره برداری می رسد.

تبادار با اشاره به تلاش های انجام شده جهت ایجاد ریل های فرعی و جا به جایی بار درون استان از طریق راه آهن، افزود: خوشبختانه توانسته ایم زمینه های لازم برای انتقال بخشی از بار درون استان از این طریق را فراهم کنیم‌.

وی با ابراز تاسف از اینکه فارس یکی از استان هایی است که بیشترین آمار تلفات جاده ای را دارد، توجه به زیرساخت های حمل و نقل جاده ای در استان فارس را یک ضرورت دانست و اظهار کرد: در حال حاضر ۵۰۰ کیلومتر بزرگراه در دستور کار قرار دارد و امیدواریم بیش از ۳۰۰ کیلومتر آزادراه شیراز - اصفهان که بزرگترین آزادراه جنوب کشور است با تامین نقدینگی تا پایان سال ۹۷ یا اوایل سال ۹۸ به بهره برداری برسد.

استاندار فارس در خصوص زیر ساخت های حمل و نقل هوایی استان نیز گفت: ترمینال بین المللی شهرستان لار  فردا ۲۰ شهریور با حضور رئیس مجلس شورای اسلامی افتتاح خواهد شد.

تبادار افزود: ترمینال پروازهای خارجی فرودگاه شیراز نیز به عنوان یکی از مهمترین زیرساخت های گردشگری استان در آینده نزدیک به بهره برداری می‌رسد.

نماینده عالی دولت در استان فارس با اشاره به اینکه فارس ۱۰ درصد امنیت غذایی کشور را تامین می کند و در تولید  محصولات باغی رتبه اول، در محصولات زراعی رتبه دوم ، در محصولات دامی رتبه چهارم و در مجموع رتبه دوم کشور را به خود اختصاص داده است، بحران آب را مهمترین چالش کنونی پیش روی استان دانست و گفت: این استان در ۱۱ سال گذشته با خشکسالی های پیاپی رو به رو بوده و با توجه به اینکه ۸۰ درصد از بهره وری آب با استفاده از منابع زیرزمینی تامین می‌شود عمق چاه های استان به ۵۰۰ متر رسیده و آب از جان زمین استخراج می شود و نگرانی های جدی به دنبال دارد.

تالاب‌های خشکیده استان فارستالاب‌های خشکیده استان فارس این روزها شرایط وخیم و نگران‌کننده‌ای را در این استان ایجاد کرده؛ شرایطی که علاوه بر آماده‌سازی بستر وقوع ریزگردها، فرونشست‌های متعدد زمین در این خطه را نیز به دنبال داشته و رتبه اول فرونشست زمین در جهان را به این استان اختصاص داده است.

به گزارش جام‌جم، فارس استانی است که به‌رغم واقع شدن در مناطق گرم جنوبی کشور، مجموعه‌ای از تالاب‌ها و مناطق حفاظت شده گوناگون را در خود جای داده و از تنوع اقلیمی بی‌نظیری برخوردار است؛ تنوع آب و هوایی که متاسفانه به دنبال خشک شدن تالاب‌های استان در چند سال اخیر در حال از بین رفتن است. خشک‌شدن تالاب‌ها و دریاچه‌ها و پایین رفتن سطح آب‌های زیرزمینی در استان فارس نه‌تنها درحال جایگزین کردن آب و هوای خشک به جای معتدل و وقوع ریزگردها در این استان است که فرونشست‌های متعدد و عمیق زمین را در این منطقه نیز به دنبال داشته است. این شرایط بحرانی هم‌اکنون نگرانی‌های زیادی را در میان برخی از اقشار مردم بویژه فعالان محیط‌زیست و انجمن‌های مردم‌نهاد ایجاد کرده، به گونه‌ای که روز گذشته برخی از تشکل‌های زیست‌محیطی استان فارس در نامه‌ای به رئیس‌جمهور خواستار اقدام برای نجات تالاب‌ها و دریاچه‌های خشکیده استان شدند.

۳۰ انجمن مردم‌نهادی که این نامه را امضا کرده‌اند، علت خشک شدن تالاب‌های فارس و بحرانی شدن منابع آبی استان را سوءمدیریت‌های اعمال شده و توزیع ناعادلانه آب عنوان و تاکید کرده‌اند متاسفانه تاکنون اقدام علاج بخشی در راستای خروج از این بحران صورت نگرفته و خشکی تالاب‌ها و دریاچه‌های این استان گواه این مدعاست.

در این نامه همچنین به خشکیدگی ‌تالاب‌های بین‌المللی سه‌گانه طشک، کمیجان و بختگان به عنوان سومین پهنه تالابی داخل کشور اشاره شده و آمده است که این سه تالاب که از رودخانه کر تغذیه و آبگیری می‌شدند، سال‌هاست در حسرت حقابه هزاران ساله با خشکی و زوال دست و پنجه نرم می‌کنند و زیستمندان این تالاب‌ها قربانی سدسازی افراطی، اشتباهات و خطای محاسباتی متولیان وقت امور آب شده‌اند تا جایی که اخیرا شاهد گرفتار شدن هزاران جوجه فلامینگو در بستر نمکی دریاچه هستیم که عملا قادر به پرواز نیستند. وقوع ریزگردهای آلوده ناشی از خشکاندن تالاب‌های سه‌گانه و تهدید جدی سلامت ساکنان حاشیه‌نشین آن و همچنین مهاجرت بخش عمده‌ای از سکنه مسیر رودخانه کر و حاشیه این تالاب‌ها در بخش‌هایی از کربال و شهرهای ارسنجان، نی‌ریز، خرامه و استهبان و سکونت اجباری در حاشیه شهرها نیز موضوع دیگری است که در این نامه به آن اشاره شده است.

تالاب خشکیده فارس

بختگان، قربانی سدسازیفارس، استان دریاچه‌هاست و بیشترین تعداد دریاچه‌های دائمی کشور در این استان واقع شده است؛ دریاچه‌های آب شور و شیرین که مجموع آنها گستره‌ای به وسعت ۴۴۵ هزار هکتار را دربرمی‌گیرد، اما این دریاچه‌ها و تالاب‌ها که مهم‌ترین‌هایش پریشان، بختگان، کمیجان، طشک، ارژن، مهارلو و کافتر است، امروزه خشک شده و می‌روند که با مرگ خود، حیات خطه فارس و ساکنانش را هم به مخاطره بیندازد.

سیاوش محمدی، معاون فنی و طبیعی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان فارس، وسعت ده تالاب مهم فارس را محدوده‌ای بالغ بر ۱۸۰ هزار هکتار عنوان کرده و به جام‌جم می‌گوید: از این ده تالاب اکنون فقط دریاچه مهارلو و طشک کمی آب دارند و بقیه کاملا خشک شده‌اند.

محمدی با اشاره به این‌که تالاب‌های فارس از حدود ده سال پیش و آغاز دوره خشکسالی در استان به این حال و روز افتاده‌اند، تاکید می‌کند که خشکسالی تنها عامل خشکی و نابودی تالاب‌ها نیست و عوامل دیگری چون حفر چاه‌های مجاز و غیرمجاز بی‌شمار در پیرامون تالاب‌ها و ساخت سد در بالادست آنها نیز تاثیر مهمی در خشک شدنشان داشته و دارد.

وی درخصوص شرایط بختگان هم می‌گوید: این تالاب که با مجموعه بختگان، طشک و کمیجان شناخته می‌شود نیز به‌خاطر برداشت‌های بی‌رویه آب از طریق حفر چاه‌های مجاز و غیرمجاز در پیرامونش از یک‌سو و احداث دو سد درودزن و ملاصدرا در بالادست بختگان از دیگر سو به این حال و روز افتاده است.

آن‌طور که معاون فنی و طبیعی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان فارس می‌گوید: سد درودزن در دهه‌های گذشته به منظور تامین آب شرب شیراز و همچنین کشاورزی حدود ۴۰ هزار هکتار احداث شده و این درحالی است که امروزه مساحت اراضی کشاورزی که از آب این سد استفاده می‌کنند، به سه تا چهار برابر افزایش یافته، ضمن این‌که در همین اراضی، اقلام آب‌بری چون برنج نیز کشت و تولید می‌شود.

محمدی می‌افزاید: گاهی که در استان سیلاب می‌آمد، سد درودزن سرریز می‌شد و به تالاب‌های سه‌گانه بختگان، طشک و کمیجان می‌رسید، اما دو دهه پیش مجدد سد دیگری با نام ملاصدرا در بالادست سد درودزن احداث کردند که با احداث آن جلوی همان سیلاب‌های فصلی را هم گرفتند، بنابراین مانع رسیدن هرگونه آبی به این سه تالاب شدند.

به گفته وی، به دلیل شرایط وخیم بختگان، در سال گذشته حقابه‌ای برای بختگان تعیین و وزارت نیرو متعهد به تامین آن شد که این مجموعه تاکنون از دادن آن حتی با وجود درخواست و پیگیری‌های مکرر اداره محیط‌زیست استان، سر باز زده است.

وزارت نیرو همکاری نمی‌کندتالاب‌های کافتر، پریشان، ارژن و... نیز عمدتا با حفر چاه‌های مجاز و غیرمجاز بی‌رویه در حوضه آبریزشان، بتدریج بی‌رمق و خشک و بی‌جان شدند. گرچه به گفته محمدی در سال گذشته برای احیای تالاب پریشان، «طرح مدیریت زیست بومی تالاب» تهیه و مصوب شد که همه نهادهای استان را ملزم به هماهنگی و همکاری برای احیای تالاب می‌کند. براساس این طرح تاکنون ۲۰۰ حلقه چاه پیرامون پریشان پلمب شده و جهاد کشاورزی نیز به سوی کشت محصولات کم‌آب‌بر و ارگانیک سوق داده شده است.

معاون فنی و طبیعی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان فارس با بیان این‌که این طرح امسال برای بختگان هم تهیه شده و تا پاییز مصوب و اجرایی می‌شود، از مجموعه وزارت نیرو انتقاد می‌کند که متاسفانه این مجموعه خود را قیم و متولی آب دانسته، بدون این‌که هیچ پاسخگویی برای خود قائل شود، به گونه‌ای که حتی در جلسات احیای تالاب‌ها نیز که حضور همه نهادها الزامی است، حاضر نمی‌شوند یا حضورشان بسیار کمرنگ است.

فارس؛ رتبه اول فرونشست زمین در جهانشرایط وخیم تالاب‌ها و افت شدید سطح منابع آب زیرزمینی استان فارس، در سال‌های اخیر با پیامدهای نگران‌کننده‌ای همچون فرونشست زمین در مناطق مختلف بویژه اراضی نزدیک تخت‌جمشید همراه بوده است.

محمد درویش، مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی محیط‌زیست کشور دراین باره می‌گوید: فارس با ۵۴ سانتی‌متر فرونشست زمین در سال، رتبه اول فرونشست در جهان را دارد که ادامه این وضعیت می‌تواند برای این خطه و ساکنانش بسیار تهدیدآمیز باشد.

درویش تاکید می‌کند با نشست زمین، احتمال نابودی تخت‌جمشید نیز در آینده وجود دارد، ضمن این‌که فارس به دلیل خشک شدن تالاب‌ها در معرض ریزگردها و سرطان خون نیز قرار دارد؛ شرایطی که امروزه برای بختگان رقم خورده و آن را به کانون فرسایش بادی تبدیل کرده است.

 

 

 


کد مطلب: 78733

آدرس مطلب :
https://www.zistonline.com/news/78733/احیای-تالاب-های-فارس-مستلزم-حمایت-ملی

زیست آنلاین
  https://www.zistonline.com