دوران قتل سگ‌های ولگرد هنوز تمام نشده است. فیلم تزریق اسید به سگ‌های ولگرد این روزها کمتر منتشر می‌شود اما قتل هنوز ادامه دارد،‌ در حالی که شهرداری در برخی شهرهای ایران به بلوغ مناسبی رسیده است و جمع‌آوری و ساماندهی سگ‌های ولگرد را به سازمان‌های مردم‌نهاد سپرده، در برخی شهرها تصدی‌گری هنوز اجازه رفتار منطقی را به شهرداری‌ها نمی‌دهد.

به گزارش زیست آنلاین، «سگ نجس‌العین است.» این جمله‌ای است که در بسیاری از رساله‌‌های توضیح‌المسائل توسط مراجع تقلید شیعه تکرار شده است. نکوهش سگ، در منابع مختلف شیعه با استفتائات یا سوال و جواب‌های مختلف عنوان شده و از «بزاق تا ادرار و پوست و موی سگ» جایز دانسته نشده مگر اینکه «نگهبان» باشد. سگ با خوک در بیشتر این منابع همسان است. همانقدر نجس و همانقدر ناطاهر و ناپاک که آب دهان و مدفوعش نیاز به شست‌وشوی فراوان دارد و برای نگهداری‌اش ده‌ها شرط ذکر شده است.

شاید برای همین است که سگ‌کشی در ایران از سوی سازمان‌های دولتی با قراردادهای مختلف و در شکل‌های متفاوت در شهرها اجرا می‌شود و کمتر مقام مسئولی در مورد آن واکنش نشان می‌دهد. سگ‌کشی‌ها معمولا در پایتخت پرسروصداتر است. سگ‌کشی‌های تهران در دهه ۶۰ خورشیدی، به اوج رسید. بعد از سال‌ها بی‌خبری، به گفته سایت‌ شهرداری‌های استان‌ها، ده‌ها هزار سگ بی‌خانمان در سرتاسر ایران کشته شده‌اند اما همچنان بر میزان سگ‌های خیابانی افزوده می‌شود.

رئیس انجمن دفاع از حقوق حیوانات به روزنامه اعتماد گفته، حدود پنج، شش سال پيش دستورالعملی به شهرداری‌ها ابلاغ شد که باید سگ‌ها را «زنده‌گيری» کنند، با داروی بيهوشی از حيوان آزمايش بگيرند و سپس حیوان را راحت كنند. به گفته این انجمن کشتن سگ‌ها با تیر، خلاف قوانين شهرداری و وزارت كشور است.

هومن ملوک‌پور، دامپزشک و جراح حیوانات در تهران، می‌گوید همراه با همکارانش تا امروز راه‌هایی را به شهرداری پیشنهاد کرده و تلاش کرده‌اند با همکارانشان در پروژه‌های زنده‌گیری به شکل رایگان شرکت کنند: «چند سال است که به مسئولان در شهرداری می‌گوییم فقط یک مکان آماده کنند تا ما بدون گرفتن هیچ هزینه‌ای، عقیم‌سازی و درمان انگل این حیوانات را انجام دهیم. بقیه شرایط را مردم با علاقه کمک خواهند کرد. اما این روش همچنان در بدترین شرایط انجام می‌شود و حیوان‌ها با شلیک گلوله کشته می‌شوند. همه سگ‌هایی که تیر می‌خورند، کشته نمی‌شوند و ممکن است مسافتی را به شکل زخمی و در حال خونریزی طی کنند و بهداشت محیط را به خطر بیاندازند. دیدن این صحنه‌ها اصلاً برای کودکان و شهروندان درست نیست.»

شهرداری شهری مثل کلاردشت از شکارچیان دعوت می‌کند تا برای شکار سگ‌های در سطح شهر یا آن طور که در اطلاعیه شهرداری ذکر شده، برای کنترل جمعیت «سگ‌های ولگرد» همکاری کنند. در رشت شهرداری اعلام می‌کند که از ساعت ۱ تا ۵ بامداد عملیات سگ‌کشی را در سطح شهر انجام می‌دهد.



آزار و اذیت حیواناتاین یعنی تیراندازی به سمت حیواناتی که در فقه و تفکر عمومی، نجس‌اند و کشتن‌شان هیچ ایرادی ندارد. هر چند که در سه سوره کهف و اعراف و مائده در قرآن، کتاب مقدس مسلمانان، از سگ گفته شده و به طهارت و نجاست این حیوان، اشاره‌ای نشده است. هر چند که در فقه و رساله‌های مختلف شیعه، حکم سگ آموزش‌دیده، جدا در نظر گرفته شده که از آن برای نگهبانی مزرعه، کارخانه و گله یا در شکار و جست‌وجوی قاچاق استفاده می‌شود، که با حفظ بهداشت، از نظر حکم اسلامی اشکال ندارد.

هر چند که در رساله‌های مراجع تقلید تاکید شده، «آزار و اذیت حیوانات جایز نیست و اسلام اجازه نمی‌دهد، حتی سگ‌های ولگرد آزار و اذیت شوند مگر آنکه به صورت خطر درآیند.»

این سگ‌ها معمولا حیواناتی سالم هستند که به راحتی زاد و ولد می‌کنند. آنها متهم به داشتن بیماری هاری و کزار هستند که ممکن است انسان‌ها را مبتلا کنند.

بیماری‌هایی که باید در انستیتو پاستور یا آزمایشگاه‌ها تشخیص داده شود و فعالان حقوق حیوانات می‌گویند سال‌هاست در میان سگ‌ها در ایران دیده نشده است.

بخشی که به گفته هومن ملوک‌پور، جراح و دامپزشک در تهران، قابل درمان و پیشگیری است و برای حیواناتی که کشته می‌شوند، نیازی به هزینه در این سطح نیست.

نمونه این رفتار را می‌شود در پناهگاه سگ‌های ولگرد مشهد دید. «پردیس وفاداران» هفته‌هاست که گوشه‌ای از ذهن فعالان محیط زیست و حقوق حیوانات را اشغال کرده است؛ جایی که بیش از ۲۰۰۰ قلاده سگ به حال خود رها شده‌اند تا از گرسنگی و تشنگی بمیرند و شهرداری هر روز تعداد بیشتری سگ ولگرد را به آن اضافه می‌کند.



پناهگاه پردیس وفاداران«پناهگاه پردیس وفاداران» مشهد تا همین سه ماه پیش در اختیار یک سازمان مردم‌نهاد بود و بیش از ۱۸۰۰ قلاده سگ در آن نگهداری می‌شد. طبق برنامه باید سگ‌ها واکسن می‌زدند،‌ عقیم می‌شدند و بعد برای واگذاری یا رهاسازی آماده می‌شدند تا اگر کسی سرپرستی آنها را قبول نکرد، دوباره به حومه شهر برگردند؛ با این تفاوت که این بار خطری برای انسان‌ها نداشتند و می‌توانستند در کنار مردم به زندگی عادی‌شان ادامه دهند. شهرداری مشهد اما بازی را به هم زد و جلوی رهاسازی سگ‌ها را گرفت. خانم دانش،‌ مسئول قبلی این پناهگاه می‌گوید: «شهرداری و سایر سازمان‌های مسئول در مشهد تا جایی که می‌توانستند سر راه ما مشکل ایجاد کردند. از تاخیر در پرداخت صورت‌حساب‌های ما گرفته تا جلوگیری از رهاسازی سگ‌ها در حومه شهر. من برای اداره این پناهگاه، خانه و ماشین خودم را فروختم و صرف این کار کردم. همین الان بعد از سه ماه شهرداری مشهد هنوز ۲۵۰ تومان به من بدهکار است و در پرداخت آن تعلل می‌کند. در مورد رهاسازی هم می‌گویند چون مشهد شهر امام رضا (ع) است نمی‌شود سگ را در اطراف آن رها کرد،‌ در صورتی که تجربه نشان داده است که انجام این کار هیچ خطری برای مردم و حیوانات ندارد. در شهری که ضامن آهو در آن ساکن است، سگ‌ها را در یک وضعیت اسفناک رها کرده‌اند تا از گرسنگی و تشنگی و بیماری بمیرند و کسی هم مسئولیت مساله را قبول نمی‌کند.»

فعالان حقوق حیوانات مشهد می‌گویند از سه ماه گذشته که مدیران قبلی پردیس وفاداران اراده آن را به شهرداری برگردانده‌اند تا به حال،‌ شهرداری سوله محل نگهداری حیوانات را به سازمان مدیریت پسماند واگذار کرده است. تلاش ایسنا برای بررسی موضوع و گفت‌وگو با مدیر سازمان پسماند شهرداری مشهد در مورد وضعیت فعلی پناهگاه وفاداران که بیش از دو هزار سگ در آن به حال خود رها شده‌اند،‌ تا کنون بی‌نتیجه مانده است.

در هفته‌های گذشته خبرنگار و عکاس ایسنا در مشهد بارها تلاش کردند داخل محل فعلی پناهگاه سگ‌ها شوند و از وضعیت آنجا گزارشی تهیه کنند اما سازمان پسماند و شهرداری مشهد از ورود آنها به پناهگاه جلوگیری کرده‌اند.

نوشین قمریان،‌ از فعالان حقوق حیوانات مشهد که در حال حاضر از جمله معترضان به وضعیت فعلی پناهگاه وفاداران است، می‌گوید: «روزهاست که به این حیوانات نه آب داده‌اند، نه غذا. آنها را رها کرده‌اند تا از گرسنگی بمیرند. اجازه نمی‌دهند هیچکس وارد پناهگاه شود. مسئولان سازمان پسماند هم که مدیریت این پناهگاه را به عهده دارند از پاسخگویی خودداری می‌کنند. امروز (شنبه) ‌من به همراه چند نفر دیگر از کسانی که نگران این حیوانات هستند جلوی در سازمان پسماند تجمع کرده‌ایم تا بینیم آیا می‌توانیم با کسی در این مورد صحبت کنیم یا نه اما هنوز هیچ پاسخ روشنی دریافت نکرده‌ایم.»

یکی از فعالان حقوق حیوانات که بعد از مشاجره با مسئولان فعلی سوله توانسته داخل پناهگاه را ببیند، تعدادی عکس با دوربین موبایل برای ایسنا ارسال کرده است که وضعیت دلخراش این پناهگاه را نشان می‌دهد. ایسنا پیگیری وضعیت پناهگاه سگ‌های ولگرد «پردیس وفاداران» را تا رسیدن به پاسخ ادامه خواهد داد و آماده انتشار توضیحات مسئولان در این زمینه است.