سفره‌های آب زیر زمینی در مازندران، به دو دلیل احداث سدهای ساخته شده و برداشت بی‌رویه آب پایین رفته است

به گزارش زیست آنلاین، اسماعیل طلوعی با اشاره به اینکه مازندران دشت آبرفتی است که میان کوه، ساحل و دریا واقع شده و دارای سفره‌های آب زیرزمینی است، اظهار کرد: وجود چنین دشت‌هایی در غرب مازندران در نزدیکی‌های رامسر بسیار کمتر و هرچه به سوی شرق پیش می‌رود، بیشتر  می‌شود.

وی با بیان اینکه سفره‌های آب زیر زمینی به دو دلیل احداث سدهای ساخته شده و برداشت بی‌رویه آب پایین رفته است، تصریح کرد: با احداث سدها میزان فراوانی آب ذخیره می‌شود که منبع تغذیه آب‌های زیر زمینی بوده و بسیار تاثیرگذار است اما متاسفانه در احداث سدها تامین حق‌آبه‌های پایین دست رعایت نمی‌شود.

کارشناس توسعه منابع آب با اشاره به اینکه آب بهای سطحی و زیر زمینی مکمل یکدیگر هستند، خاطرنشان کرد: برداشت بی‌رویه آب در زمان‌های مختلف مانند برنج کاری به منظور تامین آب شالیزارها و حفر فراوان چاه از دیگر دلایل کاهش آب‌های زیر زمینی است و رعایت نشدن استاندارد در حفر چاه موجب پایین رفتگی آب های زیر زمینی شده و همچنین آلودگی آثار مخربی از خود به جای گذاشته است.

وی افزود: تمامی دشت‌های ساحلی می‌توانند تغذیه کننده دریا باشند اما به دلیل کاهش آب‌های زیر زمینی که باعث شوری آب می‌شوند دیگر قابلیت جبران ندارد و اگر بخواهیم تداخل آب دریا به سمت سفره‌های آب زیر زمینی کمتر شود، باید رودخانه‌ها را تغذیه کنیم که متاسفانه سال به سال به لحاظ برداشت بالادست از دبی رودخانه ها کم می‌شود.

منابع آبی کفاف ۶۰ میلیون نفر جمعیت را می‌دهدوی، منابع آب ایران را برای مصرف جمعیت ۶۰ میلیون نفر کافی دانست و اظهار کرد: جمعیت بیش از انتظار موجب فشار و تخریب منابع می‌شود، بنابراین باید جمعیت مورد کنترل قرار گیرد هر چند همین جمعیت از نظر مکانی در توزیع نامناسب قرار دارند. در بعضی از نقاط، تراکم جمعیت بسیار فشرده و در بعضی از مناطق بسیار کم است که خود موجب ایجاد فشار به منبع های آب‌های زیر زمینی می شود.

وی با اشاره به اینکه طبیعت دارای چرخش های خشکسالی و ترسالی است، اظهار کرد: استفاده بیش از حد منابع، گرم شدن کره زمین و آلودگی‌های جوی باعث می شود که خشکسالی‌ها کمتر یا بیشتر شود.

استفاده ۱۰۰ درصدی از مجموع آب های سطحی و زیر زمینیطلوعی با بیان اینکه برای استفاده نسل آینده از آب که منبع حیات بشر است باید در مصرف رعایت صورت گیرد، خاطرنشان کرد: بسیاری از کشورها اجازه ۴۰ درصد برداشت از آب های زیرزمینی را دارند و این در حالی است که در ایران حدود ۱۰۰ درصد از مجموع آب های سطحی و زیر زمینی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی در ادامه با اشاره به طرح های فراوانی که برای تغذیه آب هایی زیر زمینی وجود دارد، تصریح کرد: باید برای تغذیه، از رودخانه هایی که در دشت مازندران وجود دارد استفاده و سفره های آب زیر زمینی را تغذیه کنند. می‌توان سدهای انحرافی ایجاد کرد و  آب ها را به مناطقی مانند دشت های آبرفتی و مکان‌هایی که خاک دانه درشت دارند هدایت کرد تا بتوان آب‌های زیر زمینی را در این زمین ها که نفوذ بیشتری دارند انتقال  و آنان را تغذیه کرد که این امر باید با ایجاد مخزن یک سد، حوضچه و یا آب بندان انجام شود.

وی، استفاده از آب های سطحی یا رودخانه‌ها برای آب بندان‌ها را مهم ارزیابی و اظهار کرد: اگر قرار است طرح تغذیه مصنوعی انجام شود باید جریان سیلی، تعدیل و جریان کمتری وارد سیستم شود و از آن محل به آرامی و به حد ظرفیت تغذیه به آن سیستم رها شود که متاسفانه از تمام قطره‌های آب رودخانه‌ها استفاده می‌کنند و حتی صحبت انتقال آب دریای خزر به حوزه‌هایی چون تهران و سمنان نیز شده است.

به گزارش انرژی امروز، طلوعی با اشاره به اینکه طرح تغذیه مصنوعی از نظر تئوری عملی بسیار خوب است، تصریح کرد: حداقل کاری که می توان انجام داد این است که با تغذیه آب های زیر زمینی، آن جبهه آب شوری که از دریا به سمت دشت می‌آید را پس زد تا منطقه وسیعی از دشت دارای آب‌های زیر زمینی سالم باشد اما متاسفانه برای تمام قطرات آب های زیر زمینی برنامه ریزی شده و از آن استفاده می‌کنند.



 رعایت نشدن حق آبه زیست محیطیطلوعی خاطرنشان کرد: با  ورود فاضلاب ها و شیره های ناشی از زباله، سم و کود به رودخانه‌ها، با یک نگاه متوجه می شویم که حداقل حق آبه زیست محیطی برای ماهی ها یا کنترل کیفی آب رعایت نمی‌شود. حداقل کار برای رهایی از این امر، رها کردن دبی بیشتر به رودخانه‌ها برای رقیق کردن آب است تا از غلظت آن کاسته شود و کیفیت این آب بدتر نشود.

خشک سالی در سرزمین آب و بارانمازندران در بحث آب وارد بحران شده است. بحران کم آبی در یکی از پرباران ترین استان های کشور عجیب می نماید. بر اساس اعلام معاون عمرانی استانداری مازندران ، این استان اکنون با کمبو.د ۱۰ میلیون متر مکعب آب روبرو است. اتفاقی که در صورت رفع نشدن می تواند دامنه خسارت در کشاورزی مازندران را گسترده تر کند.
ابتدای فصل بهار بود که دلاور حیدر پور رئیس جهاد کشاورزی مازندران با خوشحالی از پربار بودن درختان مرکبات در سال جاری خبر داده و گفته بود که با توجه به وضعیت موجود امسال استان در این زمینه کمبودی را احساس نخواهد کرد. سال گذشته وقتی سرما شاخه های مرکبات را خشکاند و باغداران با کاهش بیش از ۶۰ درصدی مرکبات روبرو شدند شاید چشم امید شان به تولید امسال بود. امسالی که شکوفه های بهاری اش نوید یک سال پربار را داده بودند اما در میانه راه انگار بخت با باغداران یار نبود و این بار جمع نقیضین در سرسبزترین استان انجام شد. یعنی یک سال سرما بر پیکر باغداری مازندران زده و خیلی از باغداران را تقریبا خانه نشین کرد و این باره گرما آتش برخرمن آرزو های کشاورزان زده است. گویی پیش بینی ها همه جواب عکس داده اند. دلاور حیدر پور که ابتدای سال پیش بینی سالی پربار را داشت حالا او و اداره متبوعه اش با نگرانی بزرگی به نام از بین رفتن کشاورزی مازندران روبرو شده اند.
آب آنقدر کم شده است که در برخی از اراضی کشاورزی مالکین زمین ها ساعت های طولانی و گاهی روزها در مرز زمین خود می نشینند تا از ورود آب به اراضی خود استقبالی شایسته داشته باشند.
شهابی یکی از باغداران منطقه ساری است . او می گوید: بخشی از باغ  خودم را به درختان نارنگی ژاپنی اختصاص داده بودم اما انگار بختک بد بیاری بر منطقه ما آمده است. چند روز قبل وقتی به باغم سر زدم از چیزی که می دیدم شوک زده شدم. تقریبا نارنگی روی درخت نمانده است. همه میوه ها به دلیل کم ابی  ریخته است. حالا در استرس ریخته شدن پرتقال های تامسون هستیم. البته درصد زیادی از این میوه ها هم ریزش داشته است .
دلاور حیدرپور-مدیرکل جهاد کشاورزی مازندران- نیز با بیان اینکه ۲۱۰ هزار و ۵۰۰هکتار سطح زیر کشت اراضی شالیزاری مازندران است افزود: از این میزان ۱۵۰۰ هکتار به دلیل کم آبی کشت نشده و ۵۰۰ هکتار هم به دلیل کم آبی رها شده است.در حدود ۲۶ هزار هکتار از اراضی کشت شده نیز در استرس خشکی به سر می برد.
خبر بدتر هنگامی بود که محمد ابراهیم یخکشی مدیر آب منطقه ای مازندران با اشاره به کاهش بارندگی ها طی سال جاری در مازندران ازکاهش ۶۰درصدی حجم آب گیری ها در سد شهید رجایی این استان خبر داده و اعلام کرد که کل آب موجود در پشت سد ۷۰ میلیون متر مکعب است.
وی همچنین به کاهش ۳۸ درصدی جریان های رودخانه ای اشاره کرد و ابراز داشت: در مجموع ۹ سدی که در اختیار داریم مجموعاً ۶۱ میلیون مترمعکب نسبت به سال گذشته کاهش حجم ذخیره آب داریم.
وی با بیان اینکه در آببندان های استان هم امسال ۱۲ میلیون متر مکعب نسبت به سال گذشته کاهش ذخیره آب داریم، افزود: در مجموع ۷۵ میلیون متر مکعب کاهش ذخیره آب در آببندان ها داریم.
 این مقام مسول نیز از وضعیت بوجود امده کلافه شده و گفته است: شاید بتوان در برخی از زمین هایی که در استرس کم ابی دارند با حفر چاه  مشکلات را تا حدودی رفع کرد اما اراضی که از این پس نشاء می کنند نمی‌توان هیچ تعهدی داد. 
اما حیدر پور رئیس جهاد کشاورزی بر این باور است که باید وضعیت آب را مدیریت کرد تا از بروز بحران های بزرگتر جلوگیری شود. او می گوید دستورات لازم صادر شده تا هر جا که نیاز است چاه حفر شود. به هر طریق ممکن باید آب مورد نیاز کشاورزان تامین شود.
نبیان معاون عمرانی استاندار مازندران نیز می گوید: در بحث حفر چاه در مسیر کانال های آبرسانی و یا در اراضی کشاورزی بحث های کارشناسی مطرح شده است که در نهایت با موافقت حفر این چاه ها، می توان ۷۰ تا ۸۰ لیتر آب بر ثانبه وارد مدار کرد.
وی با تاکید بر اینکه در هر صورت نیاز است تا آب به صورت هجومی در دو یا سه مرحله وارد شبکه شده تا اراضی پایین دست از استرس خشکی خارج شوند افزود: دولت تدبیر و امید نیز با هدف ایجاد نشاط و مدیریت امکانات شکل گرفته است که باید در راستای آرامش مردم گام برداریم.باید بحث بیمه کشاورزی را جدی گرفت چرا که اراضی کشاورزی هر کجا که بیمه بوده است خسارت دریافت کرده و اندکی از مشکلات کشاورزان مرتفع شده است و جایی هم که محصولات بیمه نبودند، دست کشاورزان خالی مانده است.
به گفته وی در غرب استان با كمبود و مشكل آب مواجه نيستيم و از سال پيش بر اساس گزارش ها و بررسي هاي دستگاه هاي مسوول، مقدماتي تمهيد شد و گام خوبي برداشته شد و جلسات متعددي برگزار گرديد.
علي نبيان انجام برخي اقدامات كوتاه مدت براي فصل زراعي امسال و برنامه ريزي براي آينده به منظور ممانعت از چالش هاي احتمالي در اين بخش را از تصميمات گرفته شده در اين حوزه عنوان كرد و ياد آور شد: از قائم شهر تا گلوگاه با كمبود و مشكل آب مواجه هستيم كه با مديريت بهنگام مي توان بحران ها را تعديل و جلوي برخي اتفاقات را گرفت.
نبيان با اعلام اينكه حفر و تجهيز چاه از جمله اقدامات در دستور كار است، تصريح كرد: بايد با مديريت درست و اصولي فصل زراعي به خوبي پشت سر گذاشته شود.
نوربخش داداشی-مدیرکل هواشناسی مازندران- نیزبا بیان اینکه در خردادماه شاهد کاهش بارندگی در استان بودیم ابراز داشت: میانگین بارشی در استان ۶.۸ میلیمتر بوده است که در بلند مدت این میزان به ۲۷ میلیمتر می رسد در حالی که در سال گذشته این رقم به ۷۵ میلیمتر بود.که این رقم در قیاس با مدت مشابه سال گذشته در خردادماه به میزان ۹۱ درصد کاهش داشته است.
داداشی با بیان اینکه بیشترین کاهش از آن مناطق مرکزی و شرقی مازندران است، افزود: کاهش بارندگی در شهرستان بابلسر بی سابقه بوده است به گونه ای که ما در این منطقه تنها شاهد ۰.۱ میلیمتر بارش بودیم که در طول۴۰ سال گذشته بی سابقه است. وی به افزایش دمای استان و درج دمای بی سابقه ۴۳ درجه ای برای ساری، میاندورود و گلوکاه اشاره کرد و گفت: از زمان تاسیس این ایستگاه ها این ارقام بی سابقه بوده است.میانگین افزایش دما در حدود ۲.۱ درجه نسبت به متوسط دما در این مناطق بیشتر بوده است. مدیرکل هواشناسی مازندران با بیان اینکه تنها در دو شهرستان خشکسالی در حد نرمال است افزود: در شهرستان های بابلسر و مناطق مرکزی استان خشکسالی حاد است.
وی ابرازداشت: هم میزان بارش کاهش یافته است و هم دمای هوا افزایش یافته است که میانگین افزایش تبخیر دما ۴۵ درصد است.
مدیرکل هواشناسی با بیان اینکه در سه ماه آینده بارش در سمت غرب نرمال و در بقیه مناطق کمتر است افزود: میانگین هوای استان روند افزایشی خواهد داشت که این رقم بین ۰.۵ تا ۱.۵ درجه است.



مازندران در مرز بحراندر نهایت اینکه نماینده عالی دولت در مازندران  اعلام کرده اگر در دو یا سه هفته آینده بتوانیم موضوع را مدیریت کنیم با اتمام فصل زراعی آبی مشکلات این حوزه مرتفع خواهد شد . مشکل آب شرب مقدم بر آب زراعی است، چرا که معیشت مردم وابسته به آب است. فرمانداران و مسئولان تحت هر شرایطی باید تامین آب را انجام دهند و گزارش اقدامات را به استانداری ارسال کنند.
ربیع فلاح جلودار-استاندار مازندران- با بیان اینکه حتی اگر در حساب ها پولی برای هزینه کردن در این خصوص نباشد فرمانداران راساً اقدام نمایند و ما امکانات و موافقت نامه ها را تنظیم خواهیم کرد .از فرمانداران می خواهم تا اهم اقدامات خود در مناطق بحرانی به استان ارسال کنند.
وی با تاکید بر اینکه استان هیچ اعتبار خاصی برای بحران و مسایلی از این دست ندارد که بابت غرامت به کشاورزان پرداخت کند.گفت: تمام آب بندان های موجود در استان باید به درستی مدیریت شود در خصوص کنترل آب و طریقه استفاده صحیح از آب نیز باید همواره از تریبون های مختلف اعلام شود تا مردم در این زمینه تشویق شوند.
استاندار با اشاره به طولاني شدن زمان بهره برداري از سدهاي در حال احداث استان، ياد آور شد: تمام آب بندان هاي استان به منظور رفع نيازمندي هاي آبي استان ساماندهي و لايروبي شود.
فلاح بر آب رساني به مناطق بالادست در برخي از نقاط كوهستاني استان با بهره گير ي از همه امكانات از جمله تانكر، تاكيد كرد و افزود: در تامين آب زراعي نيز با نوبت دهي، نظارت مستمر و توزيع متوازن و عادلانه آب در بالادست و پايين دست با بهره گيري از كمك شوراها و دهياري ها، مديريت صحيحي اعمال شود.
وي با اشاره به اختصاص بالغ بر ۵۰۰ ميليون دلار براي حوزه آب، بر اتمام پروژه هاي نيمه تمام آبرساني، تاكيد كرد و گفت: بايد از عنايات و كمك هاي مقام معظم رهبري و رييس جمهور محترم براي رفع مشكل آب استان به درستي استفاده كرد.