رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی در آخرین گزارش مربوط به خشکسالی، وضعیت ایران را از لحاظ مساحت و جمعیت تحت تاثیر خشکسالی تشریح کرد و نسبت به خشکسالی‌های درازمدت در برخی استان‌ها از جمله قم، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و چهارمحال و بختیاری هشدار داد.

به گزارش زیست آنلاین، صادق ضیائیان با اشاره به آخرین وضعیت خشکسالی کشور در بازه طولانی‌مدت اظهار کرد: بر اساس شاخص SPEI ده ساله حدود ۹۷ درصد مساحت ایران درگیر درجات مختلف خشکسالی است. بررسی‌های نشان می‌دهد که از این میزان، ۴.۶ درصد خشکسالی ضعیف، ۲۲ درصد خشکسالی متوسط، ۵۴ خشکسالی شدید و ۱۷.۲ خشکسالی بسیار شدید است.

۴ استان رکورد خشکسالی را زدندوی با بیان اینکه با توجه به بازه ۱۰ ساله، تنها ۱.۸ درصد مساحت ایران در وضعیت نرمال قرار دارد، تاکید کرد: ۱۰۰ درصد استان‌های البرز، ایلام، بوشهر، خراسان جنوبی، زنجان، سیستان و بلوچستان، فارس، قم، کرمان، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، مرکزی، هرمزگان و یزد با خشکسالی البته با درجات مختلف مواجه هستند.

رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی در ادامه گفت: در بین استان‌های مختلف استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و چهارمحال و بختیاری در بدترین وضعیت قرار دارند چون بر اساس آمارهای خشکسالی ۱۰ ساله، به ترتیب حدود ۶۵، ۵۲ و ۵۰ درصد مساحت این استان دچار خشکسالی بسیار شدید است. این شرایط حکایت از وضعیت بد منابع آبی دارد.

خشکسالی ایران در سال آبی گذشتهضیائیان در ادامه با اشاره به وضعیت خشکسالی کشور در سال آبی که به تازگی به پایان رسیده است، اظهار کرد: بر اساس شاخص SPEI کوتاه مدت یک‌ساله (از اول مهر ۹۶ تا پایان شهریورماه ۹۷) حدود ۹۲ درصد مساحت ایران با درجات مختلف خشکسالی مواجه بود که هشت درصد این خشکسالی‌ها خفیف، ۲۰ درصد خشکسالی متوسط، ۱۹ درصد شدید و ۴۵ درصد بسیار شدید است.

این کارشناس سازمان هواشناسی همچنین تاکید کرد: در بازه کوتاه مدت، ۱۰۰ درصد استان‌های یزد، هرمزگان، کهگیلویه و بویراحمد، کرمان، قم، فارس، سیستان و بلوچستان، خوزستان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، چهارمحال و بختیاری، بوشهر، البرز، اصفهان، سمنان و قزوین با مراتب مختلف خشکسالی اعم از ضعیف، متوسط، شدید و بسیار شدید درگیر بودند.



۹۹ درصد مساحت استان قم درگیر خشکسالی یک‌سالهاو استان‌های دچار خشکسالی بسیار شدید را طی بازه سال آبی ۹۷-۹۶ برشمرد و گفت: بر اساس داده‌های خشکسالی یک سال گذشته، ۹۹ درصد مساحت استان قم، ۹۴ درصد استان بوشهر، بیش از ۷۶ درصد استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان با خشکسالی بسیار شدید، ۸۴ درصد استان‌های کرمان و خراسان شمالی با خشکسالی بسیار شدید ست و پنجه نرم می‌کردند.

رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی همچنین به آمار جمعیت تحت تاثیر خشکسالی در کشور در بازه بلندمدت اشاره و اظهار کرد: بالغ بر ۹۷ درصد جمعیت ایران تحت تاثیر درجات مختلف خشکسالی است که از این میان، ۴.۴ درصد جمعیت کشور با خشکسالی خفیف، ۲۵.۵ درصد خشکسالی متوسط، ۴۹.۶ درصد خشکسالی شدید و ۱۸.۴ درصد تحت تاثیر خشکسالی بسیار شدید است.

ضیائیان با بیان اینکه ۹۸ درصد جمعیت استان قم تحت تاثیر خشکسالی است و از این لحاظ بدترین وضع را در کشور دارد،گفت: در استان‌های بوشهر، خوزستان و چهار محال و بختیاری به ترتیب ۷۶ درصد، بیش از ۴۸ درصد و بیش از ۵۴ درصد جمعیت از خشکسالی بسیار شدید رنج می‌برند.

بیش از ۹۹ درصد مساحت استان تهران درگیر خشکسالی بوداین مقام مسئول در سازمان هواشناسی کشور در پایان در مورد وضعیت خشکسالی در استان تهران گفت: بیش از ۹۹ درصد مساحت تهران در بازه یک ساله گذشته درگیر درجات چهارگانه خشکسالی بود همچنین بیش از ۹۸ درصد جمعیت این استان تحت تاثیر خشکسالی قرار داشت.

بیشتر بخوانید: ۹۷ درصد از مساحت کشور با خشکسالی بلند مدت مواجه هستند

مقابله با خشکسالیمهدی قمشی، استاد دانشکده آب دانشگاه شهید چمران اهواز در عصر ایران نوشت: خشکسالی پدیده ای است که کشور ما در گذشته به کرات تجربه کرده و امسال نیز به شکل بی سابقه ای در حال شکل گیری است.

این نوع خشکسالی نه اولین آن است و نه آخرین آن. در سالهای دور گذشته نیز این خشکسالی ها به شکل های گوناگون رخ داده اند.

خشکسالی ها، با بارش های کم نزولات در فصول مرطوب سال شروع می شوند و با کاهش آورد آب رودخانه ها و آب های زیرزمینی اثر خود را نشان می دهند.

فرق اساسی خشکسالی امسال با خشکسالی های گذشته در این است که مقدار استفاده از آب های جاری و تحت الارضی بسیار متفاوت شده است.

در گذشته بهره کشی و استفاده از آبهای شیرین بسیار کمتر از وضعیت حال بود لذا نمود و بروز بیرونی خشکسالی کمتر زندگی و معیشت مردم را تحت تاثیر قرار می داد اما اکنون وضعیت کاملاً متفاوت است زیرا تقریباً تمام آب های شیرین قابل استحصال مورد استفاده قرار گرفته و برنامه ریزی مصارف بر اساس آورد متوسط دراز مدت بسته شده است.

در این نوع برنامه ریزی غلط، باید بطور متوسط یک سال در میان (نصف  سال های پیش رو) منتظر تعطیلی بخشی از موارد مصرف باشیم. مدیریت آب در مناطق خشک و نیمه خشک مثل کشور ما که سیکل هیدرولوژیکی آن نوسان بسیار و شدید دارد بر مبنای تجویز مصرف در حد متوسط آورد تاریخی، ما را به ناکجا آباد خواهد برد و سبب مشکلات اجتماعی و معیشتی و زیست محیطی فراوان خواهد شد.



نمونه بارز این برنامه ریزی غلط را ما اکنون در حوضه منابع آب کل کشور و خصوصاً کارون بزرگ به عینه در حال تجربه هستیم. با تاکید بر همین برنامه ریزی غلط و صرفاً بر مبنای متوسط آورد تاریخی رودخانه (که عددی اغوا کننده است) انتقال آب بین حوضه ای را تجویز می کنیم، توسعه ناپایدار در بخش های مختلف مصرف مانند کشاورزی و صنعت را دامن می زنیم، و خلاصه بدون ملاحظه اجازه برداشت از منابع آب را صادر می کنیم.

نتیجه یک چنین برنامه ریزی غلطی همین می شود که امروز می بینیم، دریاچه ارومیه خشکیده است. تالاب های کشور نابود شده، کانونهای گرد و غبار فعال شده و امان از ما بریده است، آب شرب و بهداشت مردم را دچار مشکل سلامتی می کنیم، هرسال بخشی از فعالیت های کشاورزی را تعطیل می کنیم و دولت را ملزم به پرداخت خسارت می کنیم و ... و .... و .

سرانجام یک چنین وضعیتی چه می شود؟ سلامتی مردم دچار مشکل جدی می شود، مهاجرت لجام گسیخته به شکل حاشیه نشینی در شهرها شدت می گیرد و اختلالات اجتماعی و روانی یک به یک پدیدار می شوند، و رفته رفته پرداخت خسارت از توان دولت خارج می شود و به علت به صرفه نبودن، سرانجام دولت از خیر تولیدات کشاورزی می گذرد و بحران معیشت و اشتغال پدیدار می گردد.

و امّا متولیان امر در این مواقع چه کار می کنند؟ محتمل ترین روش این خواهد بود که وضعیت فعلی را غیرقابل پیش بینی و نادر قلمداد نمایند و البته بدشان نمی آید که نبود بارش ها، به گناهان مردم، توطئه غرب و استکبار، و یا پدیده های موهوم مرتبط گردد تا بدین وسیله شائبه ای بر برنامه ریزی و مدیریت غلط آنها وارد نشود.

دوم آنکه طی جلساتی تصمیمات مدیریتی خود را مقتدرانه صادر می کنند و بدون آنکه زحمت زیادی به خود و حوزه خود بدهند با کمک قوه قهریه امر به تعطیلی معیشت کشاورزان محروم می دهند تا حلقه عدم توانایی، علم و مدیریتشان با ظاهر مدیریتی قاطع کامل شود و البته ممکن است مدیرانی احساساتی نیز پیدا شوند که به جهت وضعیت پیش آمده احساساتشان جریحه دار شده و اشکی نیز جاری ساخته و همه را با خود وادار به گریه و زاری نمایند تا بدین وسیله، دل سوزی و استیصال خود را به نمایش گذاشته و عامه را تحت تاثیر قرار دهند.