محدودیت منابع انرژی و مشکلات ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی، رشد بی رویه جمعیت شهر‌ها و افزایش آن‌ها سبب شده است که حجم زیاد زباله‌های آلی تولیدی سلامت جامعه بشری را به خطر اندازد.امروزه تفکیک، بازیافت و استفاده از زباله با عنوان طلای سیاه یکی از مهمترین شاخص‌های توسعه پایدار برای کشور‌ها محسوب می‌شود و تولید برق از زباله در کشور‌های توسعه یافته به دقت، با سرعت و قانونمند مورد تحقیق، بررسی و اجرا قرار گرفته است.

به گزارش زیست آنلاین، محدودیت منابع انرژی و مشکلات ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی، رشد بی رویه جمعیت شهر‌ها و افزایش آن‌ها از یک طرف و مصرف گرایی رو به افزایش نوین از سویی دیگر سبب شده است که حجم زیاد زباله‌های آلی تولیدی سلامت جامعه بشری را به خطر اندازد.

هم اکنون بیوگاز به عنوان یکی از منابع عمده تامین انرژی در دنیا مطرح است و این گاز را به طور مستقیم در تامین انرژی حرارتی و روشنایی و هم به عنوان یک گزینه مناسب برای استفاده در مولد‌های احتراق داخلی، میکروتوربین‌ها و پیل‌های سوختی برای تولید برق مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: تولید برق از زباله و فضولات

با ساخت و توسعه نیروگاه‌های بیوگاز علاوه بر تامین بخشی از انرژی مورد نیاز، می‌توان گامی موثر در زمینه بحران عظیم ناشی از زباله‌های شهری و کاهش انتشار آلاینده‌های زیست محیطی برداشت که دارای اثر‌های اقتصادی و اجتماعی چشمگیری خواهد بود.

امروزه تفکیک، بازیافت و استفاده از زباله با عنوان طلای سیاه یکی از مهمترین شاخص‌های توسعه پایدار برای کشور‌ها محسوب می‌شود و تولید برق از زباله در کشور‌های توسعه یافته به دقت، با سرعت و قانونمند مورد تحقیق، بررسی و اجرا قرار گرفته است.

اهمیت استراتژیک تولید برق با سوخت زبالهکاهش ذخایر نفت و گاز، افزایش قیمت نفت، مقولات زیست محیطی و افزایش مجادلات نظامی و سیاسی در مناطق نفت خیز جهان به ویژه در خاورمیانه در سال‌های اخیر مهمترین دلیل اقبال دولت‌ها و سرمایه گذاران خصوصی برای ورود به عرصه سرمایه گذاری برای تولید برق از انژی‌های تجدید پذیر است. سالهاست که دنیا خود را وابسته به شریان نفت می‌بیند و نوعی وابستگی سیاسی ناشی از آن بنا به دلایل است که پیگیری و جستجوی انرژی نو و تجدید پذیر بخشی عمده از چالش‌های دنیای هزاره سوم را تشکیل می‌دهد.



سوئد: واردکننده زباله برای تولید برقشاید بتوان کشور سوئد را یکی از موفق‌ترین کشور‌های جهان در زمینه بازیافت زباله عنوان کرد. درحالیکه در سال ۱۹۷۵ تنها ۳۸ درصد زباله‌های خانگی این کشور بازیافت می‌شدند، این میزان درحال حاضر به ۹۹ درصد افزایش یافته است؛ درحقیقت شاهد یک انقلاب بزرگ در چرخه بازیافت پسماند در سوئد هستیم.

نخستین کارخانه زباله سوزی سوئد در سال ۱۹۰۴ راه اندازی شد و درحال حاضر، ۳۲ کارخانه در سراسر این کشور با سوزاندن زباله، برق تولید می‌کنند.

سوئد در سال ۲۰۱۵، نزدیک به ۲.۳ میلیون تن از زباله‌های خانگی را از طریق سوزاندن، به انرژی برق تبدیل کرد. حجم واردات زباله این کشور از نروژ، انگلیس و ایرلند در این سال، بالغ بر ۱.۳ میلیون تن بود. انتقادات زیادی بویژه از سوی فعالان محیط زیست نسبت به روند صادرات زباله از سوی انگلیس مطرح می‌شود.

اما اصلی‌ترین علت پیشتازی سوئد در زمینه بازیافت و تولید برق از زباله، دیدگاه و فرهنگ حاکم در این کشور در قبال محیط زیست است. سوئد نخستین کشوری است که در سال ۱۹۹۱، مالیات سنگینی را بر سوخت‌های فسیلی وضع کرد.

انگلیس تلاش می‌کند با احداث چند نیروگاه تولید برق از زباله، علاوه بر ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، درصد بازیافت زباله‌های خانگی را از حدود ۵۰ درصد کنونی به ۶۵ درصد تا سال ۲۰۳۰ افزایش دهد.

وضعیت تولید برق از زباله در ایرانظرفیت تولید برق در نیروگاه‌های پسماند کشور حدود ۱۱ مگاوات است که از ۵ نیروگاه در شهر‌های شیراز، تهران و مشهد تولید می‌شود، در تهران نیز به جز تولید برق از زباله، از فاضلاب نیز تولید برق صورت می‌گیرد.

در همین راستا نیز مجلس شورای اسلامی در قانون بودجه امسال مصوبه‌ای برای تقویت این مسیر و تولید برق از زباله داشت که این مصوبه شتاب خوبی به موضوع تولید برق از پسماند خواهد داد، البته باید گفت: مشکل اصلی در راه توسعه تولید برق از پسماند در کشور کمبود منابع مالی است و باید منابع مالی لازم برای خرید تضمینی برق از این نیروگاه‌ها پیش بینی شود.

از سوی دیگر تولید برق از پسماند حدود دو برابر گران‌تر از بقیه انواع نیروگاه‌ها و تجدید پذیر‌های بادی و خورشیدی است به گونه‌ای که وزارت نیرو برق تولیدی این نیروگاه‌ها را به قیمت ۳۷۰۰ ریال بر کیلو وات ساعت به صورت تضمینی خریدارای می‌کند و تقریبا ۳ هزار ریال یارانه از محل عوارض برق برای این کار اختصاص می‌دهد و به این طریق حمایت خود را از حفظ محیط زیست اعلام می‌کند.

تبدیل تهدید‌ها به فرصتمحمد علی عبدلی، استاد دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران نیز در این خصوص گفته است: پسماند‌های شهری، بیمارستانی و صنعتی، تولید ناخواسته حاصل از فعالیت‌های انسانی هستند. هر یک از این پسماند‌ها مشکل‌های زیست محیطی و بهداشتی زیادی را ایجاد می‌کنند و تهدیدی برای زندگی بشر در کره زمین به حساب می‌آیند. مثلا پسماند‌های درمانی و بهداشتی سرچشمه انواع بیماری هستند. کمپوست یا دفن این پسماند‌ها همراه با زباله‌های شهری در زمین که حتی نامش را نمی‌توان دفن بهداشتی نامید نیز مشکل‌های زیادی از نظر بهداشتی به بار می‌آورد.

معاون پژوهشی پیشین دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران افزوده است: ما اگر مدیریت درستی نسبت به هر یک از این پسماند‌های ناخواسته و خطرناک محیط زیست و سلامت داشته باشیم، می‌توانیم این تهدید‌ها را تبدیل به فرصت کنیم. اهمیت این بحث و چگونگی مدیریت پسماند باعث شد سیستم‌های مدیریت پسماند در اواخر دهه ۱۹۴۰ و پس از آن بازیافت مواد و انرژی از دهه ۱۹۷۰ در کشور‌های صنعتی شروع شود و در دهه ۱۹۹۰ نیز مساله کاهش از مبدا در راس برنامه‌های این کشور‌ها قرار بگیرد و به مرور زمان نیز این موضوع پیشرفت کند.

معاون تحقیقاتی پیشین سازمان حفاظت محیط زیست ایران عنوان کرده است: امروز پسماند‌ها به عنوان یک فرصت (نه تهدید) دیده شده و دفن بهداشتی پسماند‌ها به صورت پیشرفته در کشور‌ها اعمال می‌شود. هم اکنون برخی از کشور‌ها مانند سوئد، سوئیس مشکل پسماند‌های خودشان را حل کرده و تقریبا به مرحله بدون زباله «Waste Zero» رسیده اند حتی از کشور‌هایی مانند اتریش نیز وارد کننده پسماند هستند.

براساس آمار‌ها روزانه به طور میانگین بین هشت تا ۹ هزار تن پسماند عادی و زباله خانگی در پایتخت تولید و جمع آوری می‌شود.



بازگشت دوباره زباله‌ها به چرخه مصرفرضا عبدلی، مدیر عامل سازمان سازمان پسماند چندی پیش با اشاره به تولید روزانه حدود ۴۳هزار تن پسماند‌های ساختمانی و عمرانی در شهر تهران بر اهمیت استفاده مجدد این پسماند‌ها تاکید و پس از تشریح روند فعالیت اجرایی و پروژه‌های زیست محیطی مورد مشاهده مدیریت پسماند شهر تهران از جمله تولید کمپوست از پسماند‌های تر، سوزاندن زباله و تولید انرژی از پسماند خشک که قابلیت احتراق بالا دارند (پسماند‌های ریجکتی)، جدا سازی پسماند خشک ارزشمند در خطوط پردازش و ارسال آن به کارخانه‌های بازیافت و نهایتا" دفن پسماند‌های بی ارزش به عنوان بخشی از فرایند‌های جاری در مجموعه آرادکوه گفت: سامانه زباله سوز واقع در این مجموعه از دو خط ۱۰۰ تنی تشکیل شده است و از توانایی تولید ۳ مگاوات ساعت برق از پسماند‌های برگشتی خطوط پردازش که عمدتا" منسوجات و کیسه‌های پلاستیکی که دارای ارزش حرارتی بالایی بوده، برخوردار است.

وی افزود: برق تولیدی که حاصل سوزاندن حدود ۱۸۰-۲۰۰ تن پسماند (از نوع مذکور) در روز است از طریق تجهیزات موجود به شبکه برق سراسری منتقل شده و در تلاشیم با احداث ۲ خط ۱۶۰۰ تنی زباله سوز موجبات کاهش هر چه بیشتر دفن پسماند و بازگشت آن به چرخه مصرف فراهم شود. 

به گزارش سینا پرس، عبدلی با اشاره قدمت نیم قرن دفن پسماند‌های شهری در مجتمع پردازش و دفع آرادکوه و تولید انبوه گاز متان حاصل از این دفن، استحصال گاز متان از پسماند شهری و تولید برق از آن را فرصتی مغتنم جهت استفاده مناسب از این ذخیره عظیم اعلام کرد وگفت: عملیات لوله گذاری و بخشی از فعالیت‌های مربوط به پروژه استحصال گاز متان از پسماند‌های شهری انجام شده و بزودی فعالیت آن آغاز خواهد شد، اما مالکیت زمین‌های سازمان توسط منابع طبیعی بعنوان یکی از موانع قبول سرمایه گذار، عدم تضمین بانک مرکزی جهت قبول خرید برق تولیدی از پسماند و سختگیری در کسب مجوز از سازمان حفاظت محیط زیست برای برخی از پروژه‌ها از جمله دغدغه ها‌ی این سازمان در راستای مدیریت بهینه پسماند از جمله اجرای این پروژه است.