در روستاها به معنای درست و کامل توسعه کشاورزی و افزایش درآمد روستاییان تحقق پیدا نکرده و این سبب مهاجرت اهالی روستاها به شهرها شده است.

به گزارش زیست آنلاین، احمد علی کیخا، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بخش کشاورزی از بخش‌های اصلی اقتصاد کشور است که در تولید و اشتغال سهم قابل ملاحظه‌ای دارد، گفت:

متناسب با این سهم در کلان بودجه‌ای کشور توجه کافی به آن نمی‌شود.

وی اضافه کرد: اگر حمایت‌هایی که دهه‌های گذشته از صنعت شد از محصولاتی که مزیت نسبی در کشور (زعفران، زرشک، پسته، انجیر و...) دارد می‌شد قطعا امروزه جایگاه بهتری داشتیم.

کیخا با اشاره به اینکه در مجموع هنوز نتوانسته‌ایم کار تولید در روستاهای خودمان را به طور کامل اقتصادی کنیم چنانچه این مهم رخ داده بود ماندگاری در روستاها نیز بیشتر می‌شد، گفت: در روستاها به معنای درست و کامل توسعه کشاورزی و افزایش درآمد روستاییان تحقق پیدا نکرده و این سبب مهاجرت اهالی روستاها به شهرها شده است.

بیشتر بخوانید: کلید حل چالش های کشاورزی اجرای الگوی کشت در مناطق مختلف است

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با تاکید براینکه  این نقیصه وجود دارد که باید تلاش کنیم و با همکاری دستگاه‌های مرتبط با کمیسیون و سازمان برنامه و بودجه در سال آینده سهم بخش کشاورزی و محیط زیست افزایش یابد، ادامه داد: خارج از اعتبارات بودجه‌ای سالیانه طی چند سال اخیر بین ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار در بخش آب و خاک کشور هزینه شده و این رقم قابل توجهی در طول تاریخ کشور بوده است.

وی لرستان را یکی از استان‌های پر آب کشور دانست و با بیان اینکه منشا تامین بخش قابل توجهی از آب شیرین کشور از این استان تامین می‌شود، تصریح کرد: در حوزه مدیریت منابع آب نه در لرستان بلکه در خوزستان، یزد، گیلان و سیستان در بخش کشاورزی و شرب و تالاب‌ها مشکل داریم.

کیخا یادآور شد: مشکلی که در رویکردهای مدیریت منابع آب کشور وجود دارد این است که به صورت بخشی‌نگری دیده شده نه جامع؛ پایبندی به اصول علمی نبوده به ویژه در حوزه سدسازی‌.

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: طبیعت، کشاورزی، منابع آب و خاک از جمله ظرفیت‌های توسعه لرستان است و منطقی است که مردم این دیار باید از وضعیت اشتغال خوبی برخوردار باشند، نباید همه اشتغال این استان را در دل مزارع و عرصه‌های طبیعی ببینیم بلکه در حوزه فراوری محصولات کشاورزی، بسته‌بندی و صنایع پس از تولید می‌توانیم ظرفیت‌های بسیار خوبی را برای اشتغال مردم اینجا ایجاد کنیم.

کیخا بیان کرد: گردشگری یکی از ظرفیت‌های خوب مردم استان است و در حوزه رویکردهای توسعه در این استان نیاز است به این مهم نگریسته شود.



الگوی کشت به کشاورزان تحمیل شدنی نیستعضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در مورد کشت برنج  گفت: الگوی کشت موضوعی نیست که به کشاورزان تحمیل شود، بلکه سیستم بازار الگوی کشت را دیکته می‌کند و کشاورزان با توجه به هزینه تولید محصولات و قیمت فروش آن تصمیم به کشت می‌گیرند.

وی با بیان اینکه اگر قیمت‌ها در بازار منعکس کننده نیاز واقعی باشد کشاورز را به سمت کاشت درست سوق می‌دهد، بیان کرد: دولت‌ها باید حمایت‌ها را جهت‌دار و هدفمند کنند؛ اگر کشت برنج در استان به‌صرفه نیست دولت نباید حمایت‌های خود را جهت تقویت این محصول به کار گیرد؛ برعکس ظرفیت گیاهان دارویی در این استان باید مورد حمایت قرار گیرد.

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: طرح‌هایی که در کمیسیون کشاورزی مطرح است شامل لایحه خاک که در شورای نگهبان بررسی نهایی شده و باید ایرادات آن را برطرف کنیم، دهکده رضوی در خراسان شمالی که لایحه آن از طرف دولت به کمیسیون کشاورزی آمده و دیگری طرح اصلاح قانون نظام مهندسی بوده که در حال بررسی است.

نقش کشاورزی در توسعه اقتصادیبررسی روند توسعه اقتصادی در نقاط مختلف جهان در طول زمان حاکی از آن است که کشورهای توسعه یافته، با تکیه بر مزیت‌های نسبی توانسته‎اند از ظرفیت‎های داخلی اقتصادی و نیز فرصت‎های موجود در عرصه بین‎المللی به بهترین شکل استفاده کرده و مسیر رشد، توسعه، افزایش درآمد سرانه و بهبود سایر شاخص‎های توسعه‎یافتگی را به طور همزمان دنبال کنند. بررسی روند تاریخی توسعه اقتصادی کشورها نشان می‎دهد که عمده کشورهای توسعه یافته دنیای امروز، کشاورزی را به عنوان بخش زیربنایی توسعه اقتصادی خود انتخاب کرده و با استفاده از ظرفیت‎های فراوان این بخش توانسته‎اند علاوه بر تامین نهاده‎های مناسب برای رشد سایر بخش‌ها، به توسعه سایر بخش‎ها نیز دست یابند؛ بخش کشاورزی در روند رشد و توسعه اقتصادی کشورهای مختلف نقش‎های متعددی بر عهده دارد که از جمله مهم‎ترین آن‎ها می‎توان تامین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تامین نهاده‎هایی مانند نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخش‏های صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشین‌آلات کشاورزی، ارزآوری برای کشور و تامین مالی سایر بخش‎های زیربنایی را یاد کرد.

علاوه بر نقش‎های ذکر شده، سلامت و امنیت غذایی یک کشور مستقیما به تولیدات بخش کشاورزی وابسته است و هر گونه اختلالی در روند تولید این بخش می‎تواند به طور مستقیم امنیت غذایی و حتی سیاسی آن کشور را تهدید کند؛ حساسیت‌های اخیر کشورهای توسعه یافته در مورد مصرف محصولات کشاورزی و مواد غذایی سالم و ارگانیک حاکی از توجه زیاد سیاستگذاران و مصرف‌کنندگان در این کشورها به بحث تولیدات سالم در بخش کشاورزی است. از این رو توجه به تولید سالم و اقتصادی در بخش کشاورزی و توسعه زیرساخت‎های این بخش جهت تولید بیشتر و سالم‌تر، بر اساس مزیت‎های نسبی یک کشور موضوعی است که نمی‎توان به سادگی از کنار آن گذشت و باید با یک برنامه‌ریزی اصولی و هماهنگ به سمت آن حرکت کرد.

اهمیت بخش کشاورزی در اقتصاد کشور تا آنجاست که هفت قلم از ۱۰ قلم عمده محصولات وارداتی به کشور با ارزشی در حدود ۱۵ میلیارد دلار را در سال‎‌های اخیر محصولات کشاورزی نظیر گندم، ذرت، برنج، کنجاله سویا و نظایر آن تشکیل داده است و اگر بخشی اندک از همین مبالغ در طول زمان صرف بهسازی و اصلاح روش‌های تولید، بهبود راندمان و کارایی مصرف آب، اصلاح بذرها و در کل تحقیقات در بخش کشاورزی و صنایع وابسته می‎شد، می‎توانست کشاورزی کشور را دگرگون کند و علاوه بر ایجاد اشتغالی پایدار و مولد، از ظرفیت‎های خدادادی کشور به نحو بهتری استفاده شود؛ برای مقایسه بد نیست به این موضوع اشاره شود که در کشوری مانند آمریکا حدود ۲۵ درصد از ارزش صادرات مربوط به محصولات بخش کشاورزی است و در عین حال بودجه تحقیقات بخش کشاورزی در این کشور رقمی بالغ بر ۳۰۰ میلیارد دلار برآورد می‎شود.



از این رو بخش کشاورزی می‌تواند در فرایند توسعه اقتصادی ایران نیز نقش بی‎نظیری داشته باشد؛ موقعیت ممتاز جغرافیایی و تنوع آب و هوایی ایران برای کاشت محصولات مختلف بخش کشاورزی، وجود نیروی کار مناسب در روستاها و مراکز تولید، وجود نیروی تحصیل کرده کافی در رشته‎های مرتبط با کشاورزی، وجود مزیت‎های نسبی خدادادی در زمینه محصولات با ارزشی از قبیل زعفران، پسته، گیاهان دارویی، محصولات صنایع غذایی و صنایع دستی مرتبط با بخش کشاورزی و نظایر آن از جمله مزیت‎های موجود بخش کشاورزی ایران است و مشکلاتی نظیر کمبود آب، مصرف بیش از حد نهاده‎های شیمیایی و تولیدات غیرارگانیک از جمله مشکلات و محدودیت‎های این بخش به شمار می‎آیند.

به گفته کارشناسان و فعالان بخش کشاورزی، مشکلات پس از تولید از جمله مسائل مربوط به بازار و بازاریابی از مهم‎ترین عوامل موجود بر سر راه رشد و توسعه بخش کشاورزی در ایران است که در برنامه‎های توسعه و برنامه‎ریزی‌های ملی و منطقه‎ای خیلی به آن توجه نشده است؛ به عنوان مثال در اسناد و گزارشات مرتبط با بحث اقتصاد مقاومتی در بخش کشاورزی به تنها مواردی که توجه نشده، مسائل بازار و بازاریابی در بخش کشاورزی است در حالی که اگر این مسائل حل شود، مشکلات مربوط به تولید و سایر مسائل نیز به طور موازی حل خواهد شد؛ توسعه صادرات محصولات کشاورزی نیز مستلزم توجه بیشتر به مسائل بازار و بازاریابی بین‏المللی محصولات کشاورزی است که کمبود متخصصان این رشته در دستگاه‎های اجرایی موجب شده است برنامه‏ریزی‎های چندانی در این خصوص برای توسعه صادرات و استفاده از مزیت‎های نسبی کشور صورت نگیرد.

بیشتر بخوانید: اصلاح الگوی کشت راهکار خروج از چالش‌ های کشاورزی

واقعیت امر آن است که عدم هماهنگی بین تولیدکنندگان و صادرکنندگان، نبود نهادهای نظارتی و کنترلی قوی در حوزه صادرات محصولات کشاورزی، نبود استانداردهای لازم سلامتی و محیط زیستی در محصولات تولید شده، عدم توجه به مسائل بازاریابی بین‎المللی برای صادرات محصولات، نبود کارشناسان قوی در حوزه بازاریابی بین‎الملل محصولات کشاورزی، نبود یا کمبود تحقیقات کاربردی در حوزه صادرات و بازاریابی محصولات کشاورزی از مهمترین مشکلاتی هستند که توسعه صادرات بخش کشاورزی ایران را با محدودیت‎های جدی مواجه کرده و توسعه این بخش را به تاخیر انداخته است‌. صادرات محصولات کشاورزی سابقا بیشتر بر مبنای آزمون و خطا انجام گرفته اما در دنیای امروز روش‎های علمی و کاربردی شناخته‎شده‏ای برای توسعه صادرات و توسعه بخش وجود دارد که می‎توان از آنها برای تبدیل مزیت‎های کشور به فرصت‌های رشد و توسعه بهتر استفاده کرد.