اگرچه میزان بارش‌ها در فصل پاییز در پایتخت مناسب بوده اما هم‌چنان نگرانی‌هایی برای وضعیت منابع آبی تهران وجود دارد چراکه تنها یک‌سوم از سال آبی سپری شده و بارش برف است که می‌تواند سرنوشت منابع آبی پایتخت را مشخص کند.

به‌گزارش زیست آنلاین، در حال حاضر وضعیت منابع آبی تهران نسبت‌ به سال آبی گذشته با ۱۲ درصد کاهش روبروست، به‌گونه‌ای که براساس آمار موجود از وضعیت مخازن سدها در پایان فصل پاییز، مجموع حجم کنونی پنج سد بزرگ مخزنی استان تهران، ۵۴۹ میلیون مترمکعب بوده و این در حالی است که سال گذشته  این عدد معادل با  ۶۲۵ میلیون مترمکعب بوده است.

داریوش مختاری - کارشناس حوزه آب - در این باره گفت: لازم است تدابیری برای مدیریت مصرف آب اندیشیده شود چراکه بحران آب تمام استان‌ها را دربرگرفته و باید نگاه ویژه‌ای به این موضوع وجود داشته باشد.

وی با بیان این‌که مصرف متوسط یک خانوار تهرانی، حدود ۲۰ مترمکعب در ماه است که با کاهش ۱۰ درصدی مصرف آب، معادل ۱۲۰ میلیون مترمکعب که مصرف سالانه‌ی دو استان است، صرفه‌جویی خواهد شد، اظهار کرد: می‌توان با انجام اقداماتی ساده از هدررفت آب جلوگیری کرد.

این در شرایطی است که بر اساس گفته‌های مسوولان، متوسط نیاز آب شرب شهر تهران، یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون مترمکعب برنامه‌ریزی می‌شود که با توجه به وضعیت آب و هوا، بارش، ذخیره برفی و منابع آب زیرزمینی، بخشی از این نیاز از منابع آبی سطحی (سدهای پنجگانه تهران) و بخشی دیگر از منابع آب زیرزمینی تأمین می‌شود.

علاوه بر این، در حال حاضر، ۲۲ درصد از آب مصرفی استان تهران از سدها، ۲۰ درصد از روان‌آب‌ها و ۵۸ درصد از آب‌های زیرزمینی تامین می‌شود و براساس آمار سالانه، با ۱۵۰ میلیون متر مکعب کسری مخازن زیرزمینی مواجهیم و طی ۱۱ سال سطح آب آبخوان تهران با افت ۱.۹ متری روبرو بوده است.

ازسوی دیگر،  باید به این مساله نیز توجه کرد که از ۴۰۰ میلیارد مترمکعب منابع آبی در سال، ۳۰۰ میلیارد مترمکعب، تبخیر و از ۱۰۰ میلیارد مترمکعب باقیمانده، ۹۰ میلیارد در حوزه کشاورزی و ۱۰ میلیارد مترمکعب در حوزه آب شرب مصرف می‌شود و این در شرایطی است که در روزهای گرم سال و در اوج مصرف،  چهار و نیم میلیون مترمکعب آب در استان تهران مصرف می‌شود که این رقم معادل ۵۲ هزار لیتر بر ثانیه، یعنی معادل ۵۲ هزار بطری یک لیتری در هر ثانیه است که از این میزان، مصرف شهر تهران، سه میلیون و ۳۰۰ هزار مترمکعب بر ثانیه تخمین زده شده، به‌عبارتی معادل ۳۸ هزار بطری یک لیتری در ثانیه در شهر تهران آب مصرف می‌شود.

بیشتر بخوانید: رابطه متقابل عدم مدیریت بحران آب کشور با ورشکستگی آبیدر این میان، بر اساس آخرین آمار منتشره از سوی وزارت نیرو، از ابتدای سال آبی ۹۸_۹۷ تا پایان آذرماه، حجم آب ورودی به سدهای "لار"، "طالقان"، "کرج"، "لتیان" و "ماملو" ۱۷۵ میلیون مترمکعب گزارش شده و خروجی آب از این سدها، در مقایسه با سال آبی ۹۷_۹۶ از ۲۵ درصد کاهش برخوردار بوده است.

هم‌چنین حجم مخزن سد لار در مقایسه با سال گذشته، از کاهش ۵۲ درصدی، سد ماملو ۳۲ درصد و سد لتیان از کاهش ۱۰ درصدی برخوردار بوده و سدهای طالقان و کرج به ترتیب از ۲ و ۴ درصد رشد برخوردار هستند.

برنامه مدیریت تنش آب شرب با فرض بارندگی مشابه سال آبی گذشته و کمبود آب در تابستان سال ۱۴۰۰، در وزارت نیرو پیش‌بینی شده و برای  مدیریت تنش آبی شهرها و روستاهای کشور، راهکارهایی در قالب افزایش تأمین و تولید آب، ارتقای کیفی آب، افزایش توان ذخیره‌سازی آب، ارتقای مدیریت و بهره‌وری منابع تأمین، ‌تاسیسات و شبکه‌ها و نیز مدیریت مصرف در نظر گرفته شده است که از این طریق بتوان تا حد زیادی تنش آبی در کشور را مدیریت کرد.

بیشتر بخوانید: راهکارهای نجات کشور از بحران کم آبی

مردم با درایت و حساسیت آب مصرف کنندباوجودی‌که پاییز امسال شاهد افزایش بارندگی‌ها نسبت به سال گذشته بوده ایم اما هم‌چنان وضعیت سدهای ایران تعریفی ندارد و هنوز در برخی از استان‌ها هم‌چون یزد، اردبیل و سیستان و بلوچستان با بارش‌هایی کمتر از حد نرمال مواجهیم.

به‌گزارش ایسنا، در پاییز پر باران امسال، حدود ۹۲ میلی‌متر بارندگی در کشور ثبت شد که این حجم از بارش نسبت به میانگین ۵۰ سال اخیر حدود ۴۶ درصد افزایش نشان می‌دهد؛ این رقم‌ها به طور خاص در مقایسه با پاییز کم‌بارش و خشک سال گذشته که در همین زمان حدود ۳۰ میلی‌متر بود، رشدی برابر ۲۱۳ درصد داشته است.

با این وجود، وزارت نیرو بیانیه‌ای را منتشر و تاکید کرده است که به‌دلیل خشکسالی طولانی مدت گذشته و خشک بودن اراضی، بارندگی کم‌تر به روان‌آب تبدیل شده است. همین امر باعث شده که تغییرات چندانی در موجودی مخازن سدهای کشور اتفاق نیفتد و کماکان حجم برخی از سدها هم‌چون دوستی، کوثر و زاینده‌رود که تامین کننده آب شرب شهرها هستند، نسبت به سال گذشته کاهش داشته باشد.

به‌طور کلی باید گفت که تعداد ۱۷۸ سد بزرگ در کشور وجود دارد که براساس اعلام شرکت مدیریت منابع آب ایران، از ابتدای مهرماه تا ششم آذرماه امسال، هنوز تعداد ۹۶ سد )معادل ۵۴ درصد) کمتر از ۴۰ درصد آب ذخیره شده دارند.

براساس ارزیابی صورت گرفته، از میزان ورود روان‌آب‌ها به سدهای کشور در آذرماه سال جاری، ۵.۶۱ میلیارد متر مکعب میزان ورودی به مخزن سدهای کشور در سال آبی ۹۸-۹۷ بوده که نسبت به سال آبی ۹۷-۹۶ از رشد ۱۰۵ درصدی برخوردار بوده است. بر همین اساس، حجم ذخیره مخازن سدها در سال آبی ۹۸-۹۷ به میزان ۲۱.۹۴ میلیارد مترمکعب گزارش شده که در مقایسه با سال قبل پنج درصد افزایش یافته است.

بیشتر بخوانید: بحران آب در جهاندر همین راستا رضا اردکانیان - وزیر نیرو - معتقد است اگرچه بارش‌های اخیر مناسب بوده است، ولی با توجه به خشکسالی‌های اخیر باید استفاده صحیح از منابع آبی مورد توجه مردم و مسئولان باشد چراکه درصورت خروج از چرخه خشکسالی، چندین سال طول می‌کشد تا منابع آبی مناسب را به دست بیاوریم و با وجود افزایش بارندگی‌های اخیر کشور، در بخش تنظیم آب کشاورزی و آشامیدنی از سدها با کاهش روبرو هستیم.

هم‌چنین هدایت فهمی - معاون دفتر برنامه‌ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو - در این باره به ایسنا گفت: علی‌رغم این‌که پاییز امسال شاهد افزایش بارندگی‌ها در ایران هستیم، اما به‌دلیل این‌که خشکسالی ایران از ۱۵ سال پیش نهادینه شده، نمی‌توان به بهبود وضعیت خشکسالی امید داشت و باید گفت که افزایش بارندگی در پاییز یک سال، به‌معنای سال آبی پربار نیست، ممکن است در زمستان و بهار شاهد کمبود بارندگی‌ها در ایران باشیم.

در چنین شرایطی، وزارت نیرو بر اساس پیش بینی‌ها درباره استمرار شرایط کم‌آبی از سال‌های گذشته و شرایط بارش در سال آبی جاری، اقدام‌های خود را برای رفع تنش آبی در مصارف مختلف و به‌خصوص در بخش آب شرب، برنامه‌ریزی و اجرا کرده است.

طبق اعلام مراجع رسمی، برخلاف بارش‌های مناسب و گاهی سیل‌آسا در دو ماه ابتدایی فصل پاییز، وضعیت بارش در فصل زمستان در محدوده نرمال تا کمتر از نرمال پیش‌بینی شده که این موضوع نیازمند توجه و دقت ویژه در سال آتی، مدیریت مصرف در حوزه های مختلف شرب، کشاورزی و صنعت و اساسا همراهی همه ارکان دولتی و آحاد مردم است. لذا از تمامی هم‌وطنان ارجمند تقاضا شده برای بهره‌مندی همگان از نعمت ارزشمند آب، درایت و حساسیت لازم را در مصرف به‌کار گیرند.