در این مطلب به لزوم نصب فیلتر دوده خودروهای دیزلی جهت رهایی از شر آلودگی هوا پرداخته شده است.
دریافت صفحه با کد QR
فیلتر دوده؛ تنها راه رام کردن غول‌های دیزلی
10 دی 1397 ساعت 9:30
در این مطلب به لزوم نصب فیلتر دوده خودروهای دیزلی جهت رهایی از شر آلودگی هوا پرداخته شده است.
به گزارش زیست آنلاین،اگر با ذرات معلق آشنا نیستید باید بدانید که این ذره‌های کمتر از ۲.۵میکرونی آلاینده، بلای جان تهرانی‌ها هستند و با هر بار تنفس به عمق ریه می‌روند و در آنجا آنقدر رسوب می‌کنند تا دست‌کم بیماری‌های قلبی و ریوی برای ما شهروندان پایتخت ایجاد کنند.
در سال‌های دهه ۹۰، تحقیقات گسترده‌ای برای چگونگی رفع معضل ذرات معلق دیزلی‌ها صورت گرفته و همه راه‌حل‌ها به «لزوم نصب فیلتر دوده» منتهی شده است.
آنگونه که در مجلد سیاهه انتشار آلودگی هوای تهران آمده، ۳۲درصد ذرات معلق تهران را کامیون‌ها تولید می‌کنند.
۲۶درصد هم حاصل تردد سرویس ادارات است و ۱۸درصد آن را اتوبوس‌های شهری در شهر منتشر می‌کنند.
بدین‌ترتیب ۷۶درصد ذرات معلق هوای تهران را این ۳گروه تولید می‌کنند و برای رهایی از شر آلودگی آنها، فیلتر دوده تنها راه‌حل ممکن و موجود است.
فیلتر دوده، نیاز فوری تهراننصب فیلتر دوده روی اتوبوس‌ها توسط شهرداری تهران یکی از تکالیف مهم برای کاهش آلودگی هواست که طی سال‌های گذشته، مدیریت شهری عزم خود را برای نصب آن جزم کرد اما به‌دلیل برخی مشکلات نتوانست بیش از ۵۰اتوبوس را به این فیلترها مجهز کن پیمان سنندجی مدیرعامل شرکت اتوبوسرانی تهران در این‌باره به همشهری می‌گوید: هم‌اکنون در کلانشهر تهران روزانه بیش از ۲میلیون خودرو در حالت تردد هستند، که عمدتاً خودروهای تک‌سرنشین بوده و هر ساله بر تعداد این خودروها نیز افزوده می‌شود.
در چنین شرایطی بیشترین سهم تولید آلایندگی نیز به‌خودروها اختصاص داده می‌شود.
این درحالی است که درکلانشهرتهران به‌منظور جابه‌جایی بیش از ۴میلیون مسافردرروز بیش از۶۲۰۰دستگاه اتوبوس درحال خدمات‌رسانی هستند که برابر آمارهای موجود میزان آلودگی ایجاد شده توسط اتوبوسرانی کمتر از یک‌درصد است که این شرکت برای کاهش آن یک‌درصد نیز برنامه‌هایی نظیر تجهیز اتوبوس‌های خود به فیلتر جذب دوده و بهبود وضعیت سوخت و انجام سرویس‌های دوره‌ای را در دستور کار قرار داده است.
به گفته وی از محل قرارداد خرید ۱۵۰ فیلتر جاذب دوده تاکنون بودجه خرید ۵۰عدد آن تأمین که تاکنون ۷عدد از آنها روی اتوبوس‌های ۴۵۷نصب شده‌اند، ضمن اینکه در طول دوره ارزیابی و تعیین مشخصات فنی فیلتر مناسب جهت ناوگان نیز ۹عدد فیلتر روی اتوبوس‌های کینگ‌لانگ نصب شده است.
۱۲۰میلیارد تومان بودجه نیاز استبه گزارش همشهری در دی ماه سال گذشته، قیمت بالای این فیلترها که هر عدد رقمی حدود ۴۰میلیون تومان هزینه دربر دارند، سدی در راه اجرای مصوبه‌های قانونی است.
در ناوگان اتوبوسرانی نصب فیلتر دوده روی ۳۰۰۰ دستگاه اتوبوس یک نیاز فوری است.
در این زمینه مقرر شد که شهرداری تهران نصب فیلتر دوده اتوبوس‌ها را انجام دهد و گزارش آن را به استاندار تهران ارائه کند.
در عین حال قانون تکلیف کرده که با اختصاص ۲۰ درصد از عوارض آلایندگی که توسط شهرداری‌ها دریافت می‌شود، شهرداری‌ها باید در کوتاه‌ترین زمان کار نصب فیلتر دوده را انجام دهند.
حال با توجه به قیمت و تعداد مورد نیاز، مشخص می‌شود که ۱۲۰میلیارد تومان بودجه برای تجهیز ناوگان به فیلتر دوده نیاز است.
آیا با ۳هزار فیلتر کار تمام می‌شود؟تهران هم‌اکنون ۳هزار اتوبوس در نوبت نصب فیلتر دوده دارد اما بدون تجهیز سایر ناوگان دیزلی به فیلتر دوده، کار آلودگی هوای تهران، تمام نمی‌شود.
هم‌اکنون حدود ۵هزار دستگاه سرویس ادارات دیزلی و ۱۰۰هزار کامیون در تهران تردد دارند که نسبت عددی آنها با تعداد اتوبوس‌های حمل ونقل عمومی شهری قابل قیاس نیست.
وسایل نقلیه مذکور، عاملی مهم در آلوده کردن هوا هستند و از اگزوز آنها بیش از ۲۰۰نوع ماده سمی خارج می‌شود.
بدترین نوع و فراگیرترین ماده خروجی آنها، کربن سیاه است که طی تحقیقات بیمارستان مسیح دانشوری، عامل اصلی بیماری سیاه‌ششی است.
براساس مطالعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، آلودگی هوای تولیدی روزانه اتوبوس سرویس ادارات ۳۴۰تن و آلودگی هوای کامیون‌ها ۱۴۰تن است که این عدد در سال برای همه آنها به ۱۷۵هزار تن می‌رسد.
بیشتر بخوانید: دستاوردهای کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا
اولویت محیط زیست به جای فیلتر دوده پیگیری اتوبوس‌های نو برای تهران باشدعلی عطا، سخنگوی شورای شهر تهران با تاکید بر این نکته که نصب فیلتر دوده روی اتوبوس‌های فرسوده یک انتخاب ایده آل نیست، گفت: روشن است که نصب فیلتر دوده روی اتوبوس‌های فرسوده برای رفع عارضه است و راه حل قطعی نیست، اتوبوسی که از کارخانه خارج می‌شود باید دارای فیلتر دوده باشد و اتوبوس‌های فاقد فیلتر دوده نباید شماره‌گذاری شوند.حالا ایراد می‌گیرند چرا شورا خرید فیلتر دوده را لغو کرده، در صورتی که این حرف هم صحیح نیست و اینگونه نبوده است.
اعطا با بیان اینکه شورا با خرید فیلتر دوده مخالفت اساسی ندارد و رعایت استانداردهای محیط زیستی برای اعضای شورا اهمیت ویژه‌ای دارد، گفت: مُدهای مختلف حمل و نقل مکمل یکدیگرند و شورا بودجه بیشتری را به توسعه حمل و نقل ریلی اختصاص داده است و انتظار می‌رود مساله نوسازی ناوگان اتوبوسرانی از طریق دولت حل شود و نه نصب فیلتر جاذب دوده روی اتوبوس‌های فرسوده که قاعدتا باید برای جلوگیری از آلودگی هوا و ایمنی بیشتر شهروندان تاکنون از رده خارج می‌شدند.
وی با بیان اینکه در ابتدای سال جاری جلسه‌ای از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت با تولیدکنندگان اتوبوس برگزار شد، اضافه کرد: بر همین اساس مقرر شد ۵۰۰۰ اتوبوس جدید به شهرداری‌های کلانشهرها اختصاص داده شود و از این تعداد ۳۰۰۰ دستگاه اتوبوس سهم تهران بوده ولی تا به حال یک مورد از آن هم به شهرداری داده نشده است.
فیلتر دوده جاذب ذرات معلق و هیدروکربن‌هارشیدی، عضو هیات علمی دانشگاه بهشتی نیز با انتقاد از این موضوع که در حال حاضر خروجی خودروهای دیزل بدون هیچ گونه پالایشی وارد حلق و ریه مردم می‌شود، در مورد کارکرد فیلتر دوده در کاهش آلاینده‌ها تصریح کرد: فیلتر، ذرات آلاینده را که عمدتا دوده ناشی از موتورهای دیزلی هستند، جذب می‌کند و در کاهش جرم و تعداد ذرات اثرگذار است همچنین این قطعه هیدروکربن‌های نسوخته را جذب می کند و حتی در جذب مونواکسیدکربن تا حد قابل توجهی اثرگذار است.
وی با تاکید بر اینکه نکته که «فیلتر دوده یک قطعه لوکس و فانتزی نیست» گفت: فیلتر یک قطعه کاملا شناخته شده و اثبات شده است و تا بیش از ۹۵ درصد بر کاهش ذرات تاثیرگذار است. به همین علت در آینده قطعه کاتالیست - که روی خودروهای سواری نصب می‌شود- به لحاظ ساختاری به سمت تکنولوژی مشابه فیلتر دوده سوق پیدا می‌کند.
فیلتر دوده به عنوان یک فناوری رایج و اثبات‌شدهاین عضو هیات علمی دانشگاه بهشتی با اشاره به فراگیر شدن استفاده از فیلتر دوده برای خودروهای دیزلی در جهان اظهارکرد: گاهی یک فناوری نوظهور است و کارشناسان در مورد اثرگذاری آن بحث و بررسی می‌کنند و اختلاف نظر دارند و لازم است که آن قطعه مورد آزمایش قرار گیرد اما فیلتر دوده به عنوان یک فناوری رایج و اثبات‌شده شناخته می‌شود و حتی برای نصب آن روی خودروهای دست دوم، استاندارد و دستورالعمل‌هایی در دنیا وجود دارد.
رشیدی در مورد اظهار نظر شورای شهر تهران مبنی بر اینکه اولویت ما نوسازی ناوگان اتوبوسرانی تهران است نه خرید و نصب فیلتر دوده، گفت: اگر شورای شهر تهران اعلام کند که همه خودروهای فرسوده جمع‌آوری و خودروهای نو جایگزین آن می‌شود، اتفاق خوبی است و به‌طور قطع بهترین و ایده‌آل‌ترین حالت این است که «اتوبوس‌های نو» مجهز به فیلتر دوده وارد کنیم اما باید با نگاه منطقی و واقع‌بینانه این سئوال را بپرسیم که تا چد حد توان مالی برای نوسازی ناوگان اتوبوسرانی وجود دارد؟
بیشتر بخوانید: کاهش ۹۰ درصدی انتشار کربن سیاه با نصب فیلتر دوده
نصب فیلتر دوده روی اگزوزها دود می‌خورد!با وجود مرگ سالانه چند ده هزار ایرانی به دلیل آلودگی هوا، سازمان‌های محیط‌زیست و استاندارد از اجرای کامل قانون نصب فیلتر دوده روی خودروهای دیزلی شانه خالی می‌کنند.
به گزارش مشرق، قانون «نصب الزامی فیلتر دوده روی دیزل‌ها»، توسط دولت یازدهم با هدف کاهش آلودگی هوای کلانشهرها تصویب و مهرماه سال ۹۵ ابلاغ شد. تصویب قانونی که گام ابتدایی برای بهبود کیفیت هوا و تضمین سلامت شهروندان به حساب آمد. در مقابل گام مهم‌تر اجرای دقیق مصوبات موجود بود که به طور خاص سازمان محیط‌زیست و سازمان ملی استاندارد وظایف خطیری در این حوزه برعهده داشته و دارند، اما گفته می‌شود به‌رغم گذشت یکسال از این ابلاغ ضعف سازمان محیط‌زیست و سازمان استاندارد محرز شده است و کارشناسان کمبودهای نظارتی سازمان محیط‌زیست، شفاف نبودن جزئیات قانون فیلتر دوده و ضعف سازمان استاندارد در انجام تست تطابق تولید انبوه و تست دوام در خودروها را از جمله موارد موجود در زمینه اجرایی نشدن قانون فوق توصیف می‌کنند.
قرار بود از پاییز ۹۴ نصب فیلتر دوده روی خودروهای دیزل نو اجباری شود، اما خودروسازان یکسال وقت گرفتند تا کارهای تحقیق و توسعه‌ای لازم را انجام دهند؛ چراکه طبق این مصوبه همه خودروسازان مکلف شدند روی خودروهای دیزلی تولیدی فیلتر نصب کنند. همچنین قرار بود طبق اعلام آمادگی پلیس راهور نیز پلاک‌گذاری خودروهای دیزلی فاقد فیلتر دوده از زمان مقرر متوقف شود، اما ظاهراً مثل بسیاری از قرارها که تحقق پیدا نمی‌کند، این موضوع هم به حاشیه رانده شده است.
طبق گفته محمدعلی احترام، عضو هیئت علمی دانشکده انرژی و مکانیک دانشگاه بهشتی با وجود گذشت یکسال از تصویب این قانون، نظارت منسجمی روی عملکرد سیستم‌های پس پالایش خودروها مثل فیلتر دوده خودروهای دیزلی در کشور وجود ندارد.
وی با ابراز تأسف از اینکه سازمان حفاظت محیط‌زیست هنوز آزمایشگاه مرجع برای خودروهای دیزل که مورد اعتماد باشد، ندارد، می‌گوید: اکثر خودروسازان از شرکت‌های خارجی تأییدیه تولید می‌گیرند، ولی هیچ تضمینی برای اینکه بعداً در تولید انبوه، تمامی موارد را رعایت کنند، وجود ندارد. برای مثال ممکن است خودروساز برای اخذ تأییدیه روی نمونه اولیه محصول فیلتر دوده با فناوری مناسب نصب کند، ولی بعد در تولید انبوه فیلتر دوده دیگری نصب کند یا اصلاً هیچ فیلتر دوده‌ای نصب نکند.
این عضو هیئت علمی دانشکده انرژی و مکانیک دانشگاه بهشتی در پایان تأکید می‌کند: از آنجا که سرطان‌زا بودن دوده دیزل اثبات شده است، نظارت کافی بر کیفیت مناسب خودروهای دیزلی و نوع فناوری به کارگرفته شده برای کاهش آلاینده‌ها در خودروهای دیزلی، نقش حیاتی در سلامت شهروندان دارد. نباید فراموش کنیم که ذرات ریزآلاینده بیشترین آسیب را برای سرنشینان آن دارد.
نصب فیلتر اطمینان بخش، چرا و چگونه؟براساس تحقیقات به‌عمل آمده در شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با عنوان «سیاهه انتشار آلودگی هوای تهران بر مبنای سال ۱۳۹۲»، ذرات معلق کمتر از ۵/۲ میکرون مهم‌ترین آلاینده شهر تهران هستند که کامیون‌ها و اتوبوس‌های در حال تردد در تهران سهم ۷۸ درصدی دارند، اما فیلتر دوده استاندارد، قابلیت حذف دود سیاه، ذرات معلق بسیار ریز، اکسیدهای فلزی خطرناک ناشی از سایش موتور و هیدروکربن‌ها را از داخل اگزوز دیزل دارد. بدین ترتیب با نصب فیلتر دوده بر یک خودروی دیزل نو، این اطمینان حاصل می‌شود که تا پایان عمر یک اتوبوس و کامیون، این وسایل در جاده یا شهر آلودگی هوا نداشته باشند.
آمار ارائه شده از سوی سازمان بهداشت جهانی نیز نشان می‌دهد نسبت فایده به هزینه نصب فیلتر دوده حداقل ۱۱برابر است. برای نمونه در برزیل در یک برهه ۳۰ساله نصب فیلتر دوده براساس اتخاذ استاندارد P- ۸ همان یورو۶ منجر به فایده سلامتی ۷۴میلیارد دلاری در ازای هزینه ۷میلیارد دلاری شده است. دوره بازگشت این سرمایه نیز عموماً کوتاه‌مدت است؛ مثلاً در هند با جمعیت انبوه بیش از یک میلیارد نفری این فواید سلامتی باعث جبران کامل هزینه‌ها ظرف مدت هفت سال می‌شود. براساس آمار سازمان بهداشت جهانی، هزینه نصب فیلتر دوده روی همه ۲هزار اتوبوس دیزلی تهران رقمی حدود ۴۰میلیارد تومان می‌شود، اما عدم‌نصب آنها ۴۴۰میلیارد تومان برای سلامت شهروندان کشور هزینه در پی دارد. از سویی یک فیلتر دوده به‌طور معمول حدود ۲۰میلیون تومان قیمت دارد، اما بر مبنای اصل بازگشت سرمایه براساس حفظ سلامت شهروندان، می‌تواند در کمتر از ۱۰سال سرمایه اولیه را به هزینه‌کنندگان آن بازگرداند و سلامت شهروندان را در برابر آلودگی هوا طی این مدت تضمین کند.
بیشتر بخوانید: نگاهی بر تصمیم فیلتری شورای شهر
قانون مبهم و غیرشفاف استبه‌رغم چنین ضرورتی اما بشنوید از اظهارات حسین ایزانلو، فعال محیط‌زیست و کارشناس حوزه خودرو که با اشاره به شفاف نبودن قانون فیلتر و جزئیات مبهم مصوبه معتقد است سازمان حفاظت محیط‌زیست دستورالعمل مشخصی برای این قانون ندارد و از همین موضوع سوء‌استفاده‌های بسیاری صورت می‌گیرد.
وی با ادعای عدم شفاف‌سازی قانون نصب فیلتر دوده روی وسایل نقلیه دیزلی، به سوء‌استفاده خودروسازان هم گذری می‌زند و می‌گوید: شرکت‌های بازرسی باید کاملاً مستقل از وزارت صنعت و تولیدکنندگان باشند تا نظارت بدون هیچ شک و شبهه‌ای انجام شود.
ضعف سازمان محیط‌زیست در اجرای قانون فیلتر دوده در حالی مطرح می‌شود که مسعود زندی، سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره اجرای این قانون می‌گوید: مصوبه فیلتر دوده به این شکل است که دیزلی‌های یورو۴ باید فیلتر دوده داشته باشند یا اینکه خودرو دیزلی، دارای استاندارد یورو۵ باشد. در شرایط حاضر که سوخت استاندارد در همه جای کشور توزیع نمی‌شود، استقبال می‌کنیم که خودروهای دیزلی دارای استاندارد یورو۵ وارد کشور شوند.
در کنار اظهارات فوق مسئله مهم این است که فقط فواید سلامتی که با اجرای زودهنگام این استانداردها به دست می‌آیند، می‌تواند باعث نجات هزاران زندگی شود که همچنان با پاسکاری‌های میان نهادها، پشت گوش انداخته می‌شود.
کد مطلب: 79527