اپلیکیشن‌های تفکیک پسماند از مبدا
اپلیکیشن‌هایی که به حفاظت از زمین کمک می کنند
26 دی 1397 ساعت 10:30
در تهران روزانه نزدیک به ۸۵۰۰ تن پسماند تولید می‌شود اما متاسفانه تفکیک از مبدأ پسماندها در تهران کمتر از ۱۰ درصد است. در این شرایط می‌توان با نصب اپلیکیشن‌هایی - که به کمک تفکیک پسماند آمده‌اند - آسیب‌های دفع پسماندهای شهری و هزینه‌های اقتصادی آن را کاهش داد.
به گزارش زیست آنلاین، هر تهرانی سالانه بیش از ۳۱۰ کیلوگرم پسماند شهری تولید می‌کند که از این میزان حدود ۶۵ درصد زباله‌ها، زباله‌های‌تر و ۳۵ درصد آن پسماندهای خشک هستند. هر کیلوگرم پسماند شهری قابلیت تولید ۲۰۰ سی‌سی شیرابه را دارد که ۲۰۰ سی سی شیرابه می‌تواند ۶ متر مکعب زمین رودخانه‌ای را مسموم کند و مسمومیت ۶ متر مکعب آب منجر به مسمومیت ۲۰۰ رأس دام و ۱۰۰۰ نفر انسان می‌شود بنابراین کاهش تولید پسماندها در مرحله اول و کاهش میزان رطوبت در پسماند تولیدی به کاهش این موضوع کمک موثری خواهد کرد.
تفکیک پسماندها نه تنها خطرات ناشی از دفن آنها را کاهش می‌دهد بلکه سبب جلوگیری از هدر رفت ثروت‌های ملی و منابع کشور و جلوگیری از اختصاص اراضی برای دفن پسماندها و کاهش وسعت این اراضی می‌شود. از دیگر مزایای تفکیک پسماندها می‌توان به کاهش هزینه‌های جمع‌آوری و حمل و نقل پسماندها، منافع اقتصادی قابل کسب از مواد تفکیک شده، اشتغال و کار آفرینی و توسعه صنعت بازیافت و اقتصاد سبز اشاره کرد.
خوشبختانه زندگی اینترنتی و دیجیتالی امروز ما انجام هر کاری را برایمان آسان‌تر از گذشته کرده است. به عنوان نمونه می‌توان به اپلیکیشن‌های تفکیک پسماند از مبدا اشاره کرد. این اپلیکیشن‌ها که بیشتر از سوی بخش خصوصی راه‌اندازی شده‌اند در هر نقطه از شهر، پسماندهای تفکیک شده را دریافت می‌کنند و حتی مبلغ آن را می‌پردازند. از جمله این اپلیکیشن‌ها می‌توان به «بازیار»، «زیست‌اَپ»، «بهماند» و «پاکزی» اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: ویژگی‌های اصلی فناوری‌های سبز
کارکرد این اپلیکیشن‌هابسیار ساده و در واقع شبیه برنامه‌های تاکسی اینترنتی است. تنها شرط استفاده از برنامه‌های بازیافت و تحویل پسماندها به ماموران آن، تفکیک از مبداست.
در کشورهای پیشرفته مانند آلمان، دانمارک، سوئیس و ... موضوع تفکیک از مبدأ پسماندها نهادینه شده است به‌طوری که که مردم با علاقه شخصی این کار را انجام می‌دهند همچنین در این کشورها جرایمی برای کسانی که این کار را انجام نمی‌دهند در نظر گرفته شده است و اعمال می‌شود.
برای آگاهی از اهمیت تفکیک پسماند کافی است چند نکته کوچک را بدانیم. بازیافت هر تن کاغذ از قطع ۱۷ درخت، مصرف ۱۴۵۰ لیتر نفت، ۷۰۰۰ کیلوژول انرژی، ۲۷متر مکعب آب و اشغال دو متر مکعب زمین برای دفن زباله جلوگیری می‌کند و این یعنی بازیافت کاغذ ۲۸ درصد صرفه‌جویی در انرژی و ۵۸ درصد صرفه‌جویی در مصرف آب را به همراه دارد.
بازیافت آلومینیوم نیز در مقایسه با فرآیند تولید خطی علاوه بر جلوگیری از دفع پسماند در محیط زیست و برداشت از معادن بوکسیت با ۹۴درصد صرفه‌جویی انرژی همراه است و در نتیجه آن تولید آلومینیوم با روشی به مراتب ارزان‌تر و بهره‌وری به مراتب بالاتر سبب جلوگیری از انتشار میلیون‌ها تن گاز گلخانه‌ای می‌شود.
در چرخه بازیافت لاستیک نیز به همین ترتیب در مقایسه با فرآیند تولید خطی علاوه بر جلوگیری از دفع پسماند در محیط زیست، مسموم‌شدن خاک و مصرف محصولات پتروشیمی با ۴۴درصد صرفه‌جویی انرژی همراه است که موجب می‌شود تولید لاستیک با روشی به مراتب ارزان‌تر و بهره‌وری به مراتب بالاتر انجام شود و از انتشار میلیون‌ها تن گاز گلخانه‌ای جلوگیری شود.
تنها با در نظر گرفتن پلاستیک‌های جدا برای زباله‌های خشک و تر و تحویل آنها به ماموران بازیافت می‌توانیم از به هدر رفتن منابع طبیعی کشور، قطع درختان، مصرف آب و اشغال اراضی و... جلوگیری کنیم.
تکنولوژی چگونه می‌تواند در خدمت محیط زیست ایران باشد؟معضلات زیست محیطی جدا از مساله آلودگی هوا در کشور ما کم نیست و سازمانی به نام حفاظت از محیط زیست سالهاست که در تکاپوی حل آنها است. موضوع حفاظت محیط زیست مثل بسیاری از موضوعات دیگر می‌تواند با کمک تکنولوژی پیشرفت کند و خود سازمان هم این مساله را به تازگی جدی گرفته است. رییس سازمان حفاظت محیط زیست، «عیسی کلانتری» درباره لزوم استفاده از علم روز در مساله محیط زیست می‌گوید: «نیاز امروز محیط زیست ایران، بهره مندی از دانش روز و برگزاری دوره های مختلف آموزشی داخل و خارج کشور برای کارشناسان محیط زیست است.»
از نظر کلانتری کشور باید به صورت جهانی دراین‌باره تفکر و اقدام کند تا بتوانیم برخی از مشکلات را رفع کنیم. او باور دارد ایران با مشکلات زیادی همچون احیای دریاچه ارومیه، پیدا کردن راه حل برای هامون یا شادگان خشک شده،نجات یوزپلنگ،بازگردانی اثرات بیابان زایی، از میان رفتن جنگل ها و یافتن راه حل برای چالش های کمبود آب دست و پنجه نرم می‌کند.
از نظر بسیاری از کارشناسان محیط زیست از جمله «زهرا نوری» تغییرات اقلیم در ایران مسئله آب، تنوع زیستی، آلودگی، فرسایش خاک را در کشور تشدید می کند. وی که خود از فعالان محیط زیست نیز به شمار می‌رود استفاده از علوم رایانه‌ای را از دیرباز کمک‌حال بحران محیط زیست در کشور عنوان می‌کند:
«امروزه تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در توسعه فضای سبز به خوبی دیده می‌شود. ایجاد کشوری سبز با کاستن از سفرهای زاید درون شهری و همچنین حفاظت از مراتع امکان پذیر است و با استفاده از فضای وب می‌توان به کاهش مصرف کاغذ روی آورد. این از اساسی‌ترین و پیش‌پاافتاده‌ترین تاثیرات وب در حفظ محیط زیست است و در دوران حاضر به مسائل بسیار پیشرفته‌تری می‌توان فکر کرد.»
او معتقد است اداره پژوهش و فن آوری سازمان حفاظت از محیط زیست در این زمینه کم‌کاری می‌کند و اولویت‌های پژوهشی در این سازمان به دور از استاندارهای منطقی تدوین می‌شوند:
«بررسی مواد موجود گوناگون درسدها و دریاچه ها و حتی خاک برخی مناطق می‌تواند کمک شایانی به حفاظت و پیشگیری از آن مکان‌ها به همراه داشته باشد. در علم محیط زیست پیش‌بینی بیشتر از درمان بعد از بیماری کاربرد دارد و در مواقعی پیش می‌آید که واقعا دیگر کاری از دست علم بر نمی‌آید. البته این از محدودیت‌های تکنولوژی امروزیست و چه بسا در آینده ما شاهد حضور نسل‌های منقرض شده حیوانات هم باشیم.»
بیشتر بخوانید: اهداف توسعه پایدار ژاپن تا سال ۲۰۳۰ با برنامه های زیست محیطی
کمک تکنولوژی به حفظ محیط زیستنوری معتقد است فناوری نانو آنطور که باید و شاید در زمینه علوم تکنولوژی در محیط زیست مورد استفاده قرار نگرفته و اقداماتی همچون نانوفیلترها (برای تصفیه‌ی پساب‌های صنعتی)، نانوپودرها (برای تصفیه‌ی گازهای آلاینده‌ی خروجی از خودروها و واحدهای صنعتی) و نانولوله‌ها (برای ذخیره‌سازی سوخت کاملاً تمیز هیدروژن) ابتدایی‌ترین کارهای حاصل شده با فناوری نانو به حساب می‌رود. وی باور دارددورنمای استفاده از این فناوری نوین بسیار گسترده‌تر از این‌گونه کاربردهای جزیی باید باشد:
«ساخت نانوحسگر و یا نانوپوشش‌ها می‌تواند تغییرات شگرفی در دنیای انسان ایجاد کند. انسان‌ها برای سلامتی خود احتیاج به آشامیدن آب سالم دارند که ویژگی‌های آن باید بی‌بو بودن، بی‌مزه بودن و زلالی باشد.هزینه تصفیه آب امروزه بسیار بالاست و با این فناوری‌ها می‌توان آب زلال و سالم را به همه جای کشور رساند. یا به عنوان مثال دیگر مانیتورهای ساخته شده از مواد نانو ساختار بسیار کم‌خطرتر از انواع مشابه ساخته شده را دارند. البته قبول دارم که برخی از این مثال‌ها با فناوری موجود در کشور چندان همخوانی ندارد ولی عملی شدن آنها دور از ذهن هم نیست.»
نوری علومی مانند بیوتکنولوژی و امثال آن را آینده دنیای بشر امروز می‌داند و آن را نامربوط با مساله محیط زیست نمی‌بیند. از دیدگاه او محیط زیست و حفاظت از آن بیشترین موضوعی است که با فناوری به روز می‌تواند به پله‌های بالاتر از حال حاضر برسد:
«تمام دستگاه‌های دولتی و وزارتخانه‌ها باید به این مساله بپردازند و نباید تمام مسائل و مشکلات محیط زیست بر دوش یک سازمان قرار بگیرد. اقدامات وزارت ارتباطات از سال ۹۳ تا کنون از جمله اقدامات درخور توجه برای حفاظت از محیط زیست به شمار می‌رود. اقداماتی چون توجه به انرژی خورشیدی، دفع فاضلاب از طریق شبکه فاضلاب شهری و استفاده از سپتیک تانک برای تصفیه فاضلاب. همچنین شهرداری‌ها نیز در این میان نقش اساسی را بر عهده دارند و اقدامات مطلوبی را برای حفاظت از محیط زیست انجام داده‌اند. خوشبختانه رسانه‌های امروزی می‌توانند تریبون هر فعال محیط زیست باشند و مردم را بیشتر با عمق مشکلات زیستی کشور آشنا سازند.»
گسترش فناوری و تکنولوژی در دنیا باعث کمک‌هایی به مساله محیط زیست شده که در کشور ما تصور برخی از آنها فقط در فیلم های علمی-تخیلی می‌گنجد. نقش ربات‌ها و ماشین‌ها در حال حاضر بیشتر از پیش است و اقدامات در این زمینه در ایران در ابتدایی‌ترین حالات خود قرار دارد. با اینکه محیط زیست سالم آینده نسل بشر به شمار رفته ولی بحث سرمایه‌گذاری و... در آن هنوز هم دیدگاهی خیرخواهانه در ایران دارد و نگاهی تجاری به آن نمی‌شود در نتیجه شرکت‌های خصوصی و یا استارتاپ‌های کمی در این زمینه فعالیت می‌کنند. شاید رسانه‌های جمعی و شبکه‌های اجتماعی بتوانند با نشان دادن اوضاع به مردم و همیاری آنها کمکی به بهبود بخش خصوصی و یا توجه بیشتر دولتی‌ها به این بخش را فراهم سازند.
کد مطلب: 79710