گیاه زعفران که از چند سال به این سو برای دهاقین افغان پردرآمد بوده و وزارت زراعت، آب‌یاری و مال‌داری افغانستان را وادار به اختصاص بخشی از پروژه‌های انکشافی – زراعتی‌ خود به این گیاه پر ارزش کرده است. این موضوع سبب شده تا آن عده از کشاورزان که قبلا کوکنار (خشخاش) می‌کاشتند از کشت آن دست برداشته و به کشت زعفران رو آورند.

به گزارش زیست آنلاین، گفته می‌شود که زعفران افغانستان از کیفیت خوبی برخوردار است و همین موضوع باعث شده تا اشرف غنی، رئیس جمهوری این کشور واردات زعفران و پیاز آن را از دیگر کشورها در افغانستان جهت حفظ جایگاه جهانی و گسترش تولید این گیاه ممنوع کند.

زارعین گیاه زعفران شهر مزارشریف در ولایت بلخ که بیشتر آن‌ها را خانم‌ها تشکیل می‌دهند از کشت زعفران اظهار خشنودی کرده و می‌گویند به کمک اداره زراعت این ولایت توانسته‌اند به کاشت زعفران روی آورند و تجارت‌شان را رونق دهند.

صفورا یکی از باشنده‌های شهر مزارشریف و از زارعین زعفران که شش ماه می‌شود برای یکی از شرکت‌های تولید زعفران افغان کار می‌کند به یورونیوز فارسی گفت: «شش ماه‌ می‌شود که زعفران کار می‌کنیم، در بخش پروسس، بسته‌بندی و جمع‌آوری بعضی هم‌کاری‌ها را داریم». بانو صفورا که در شهر مزارشریف افغانستان زندگی می‌کند هم‌چنان افزود: «خوش‌بختانه در سال‌های اخیر حاصلات بسیار خوب بوده و خوب هم است و ما مربوط به یک شرکت خصوصی (کشت و تولید زعفران) می‌شویم. ما بعد از این که زعفران را جمع نمودیم، در خانه آن‌را خشک می‌کنیم، اگر در خانه خشک نتوانستیم به شرکت می‌دهیم آن‌ها برای ما خشک کرده دوباره به ما می‌دهند، اگر در قسمت فروش زعفران با شرکت موافقت نمودیم می‌فروشیم در غیر آن، آن‌را در بازار به فروش می‌رسانیم».



شهر مزارشریف در شمال افغانستان موقعیت دارد. و از ولایات مرفه و امن این کشور محسوب می‌شود. در این شهر زمینه کار برای دختر خانم‌ها نسبت به دیگر ولایات افغانستان بیشتر مساعد است.

انجنیر محمد سالم ساعی رئیس زراعت، آب‌یاری و مال‌داری ولایت بلخ در مصاحبه‌ای به خبرنگار یورونیوز گفت: «ما ۹۰ خانم را من حیث خانم‌های پیش قدم و مبتکر در عرصه انکشاف کشت زعفران با خود داریم که آن‌ها صد جریب زمین را تحت پوشش خود دارند که عملا در مزرعه کار می‌کنند».

زعفران که برای بانوان در شهر مزارشریف افغانستان درآمد خوبی داشته و وزارت زراعت آب‌یاری و مال‌داری افغانستان بخشی از پروژه خود را به کشت زعفران اختصاص داده، بانوان زراعت پیشه دیگر را نیز واداشته تا به کشت زعفران رو بیاورند. بانو صفورا می‌گوید: «ریاست زراعت هم‌کاری خوبی با ما می‌کند در فروشات هم با ما هم‌کاری کرده اگر خودشان خریداری نکرده، به شرکت‌ها ما را معرفی کرده و ما توانستیم که از طریق ریاست زراعت حاصلات خود را به فروش برسانیم».



رشد چشمگیر فروش زعفران در افغانستانگفته می‌شود زعفران و پیاز آن قبلا از ایران وارد افغانستان می‌شد اما فعلا از این‌که کشت و فروش زعفران در افغانستان رشد چشم‌گیری داشته و از کیفیت خوبی بردار است، تولید آن در این کشور افزایش یافته که بیشترین تولید زعفران در هرات ولایت بلخ است که بیشترین زعفران در این دو ولایت کشت می‌شود.

آقای ساعی در مورد کشت زعفران و حمایت خانوده‌های زعفران کار در ولایت بلخ گفت: «در سال جاری به‌منظور این‌که نقش خانم‌ها در انکشاف و گسترش ساحه تحت پوشش زعفران در ولایت بلخ خیلی بارز است ما بیش از ۷۰ خانواده را تحت پوشش قرار دادیم و ۱۲ هزار و ۵۰۰ کیلو زعفران را همراه با وسایل ضروری و نیازمندی که یک دهقان زعفران کار به او نیازمند است فراهم کردیم.» او هم‌چنان یادآور شد: «وزارت زراعت، آب‌یاری و مال‌داری مصمم است و پلان‌گذاری‌های ما فعلا جریان دارد که در سال پیش‌رو ما بتوانیم بیشتر از خانم‌های که مشتاق هستند و ساحه زمین‌داری کم دارند می‌توانند که مهارت‌های خود را در این عرصه داشته باشند آن‌ها را تحت پوشش قرار دهیم و ساحه تولید زعفران ما انشاءالله بیشتر خواهد بود».

آقای ساعی از حاصلات زعفران سال قبل (۱۳۹۶) یادآوری نموده هم‌چنان افزود: «حاصلاتی را که ما در سال ۱۳۹۶ از مزارع خود برداشت کرده بودیم، برعلاوه که فروش در مزارع داشت، بعد از پروسس اولی که شرکت‌های پروسس‌ کننده تحت نظر وزارت زراعت و ریاست زراعت فعالیت می‌کنند بیشتر از ۱۴۰ کیلو زعفران در این‌جا پروسس شده بود، که این زعفران پروسس شده هم در مارکیت داخلی ولایت بلخ، ولایات هم‌جوار و کشورهای آسیای میانه و هندوستان بیشتر صادر گردیده».



بیشتر بخوانید: درآمدزایی با تولید گیاهان دارویی سابقه کشت زعفران در افغانستانرئیس ریاست زراعت، آب‌یاری و مال‌داری ولایت بلخ در مورد سابقه کشت زعفران در این ولایت می‌گوید که زعفران سابقه طولانی در این ولایت ندارد، او افزود: «زعفران سابقه طولانی ندارد در ولایت بلخ. ما هنوز هم در این سکتور نوپا هستیم. در سال ۹۶ اگر ما بیست و یا سی خانم را تحت پوشش داشتیم در سال ۹۷ ما هفتاد خانم را تحت پوشش قرار دادیم؛ که این تعداد نشان می‌دهد ما در حدود کم از کم ۵۰ درصد عرضه خدمات ما بیشتر شده».

پس از هرات ولایت بلخ افغانستان دومین شهریست که بیشترین زعفران در آن کشت می‌شود. این در حالیست که پیش از این کوکنار در سال قبل در این ولایت افزایش چشم‌گیری داشت.

آقای ساعی می‌گوید در قراردادی که رئیس جمهورر غنی با کشور چین بسته‌است، دهاقین و بازرگانان افغانستان می‌توانند زعفران تولید شده‌شان را در چین به فروش رسانند. ساعی: «ما قرار داد بزرگی را که شخص رئیس جمهور با کشور چین بسته تمام تولیدات زعفران افغانستان بازارش در چین است که دهقان دلهره از این نمی‌داشته باشد که مواد تولید شده در مزرعه دهقان بدون فروش باقی بماند».



پیش از این در افغانستان کوکنار از پُردرآمدترین محصول زراعتی برای زارعین پنداشته می‌شد که آن‌ها با کشت کوکنار در بخش‌های مختلف افغانستان درآمد زیادی دریافت می‌کردند اما در چند سال اخیر روند کشت کوکنار در افغانستان پایین آمده و زعفران تقریبا جای آن را به خود اختصاص داده است.

زعفران در ولسوالی‌های دهدادی، نهرشاهی، بلخ، چمتال، زارع، کشنده و دیگر شهرستان‌های ولایت بلخ افغانستان کشت می‌شود که نسبت به سال قبل کشت زعفران در این ولایت ۵۰ درصد افزایش یافته است.

گزارش و عکس‌ها از محمد عاطف آرین