پسماندهای الکترونیکی در عصر فناوری ارتباطات و اطلاعات پدیده ای نسبتا جدید در دنیای امروز است که با خود آلایندگی های زیست محیطی زیاد و گاه خطرناکی را نیز به همراه دارد، اما در صورت پردازش و بازیافت اصولی از آلودگی زیست محیطی جلوگیری کرده و حتی می توانند موجب خلق ثروت شوند.

به گزارش زیست آنلاین، این نوع زباله ها گاهی اوقات به دلیل انتشار فلزات سنگین از خود دارای خاصیت آلایندگی و بیماری زایی می شوند اما از سوی دیگر در صورت پردازش و بازیافت اصولی از آلودگی زیست محیطی جلوگیری کرده و حتی می توانند موجب خلق ثروت شوند. 

مدیریت بازیافت این مواد به دلیل سختی پیچیدگی ساختار، تنوع مواد به کار رفته و تحقیقات کم صورت گرفته در زمینه فرایند بازیافت با چالش هایی روبروست با این با وجود با توجه به ضرورت جلوگیری از روش های غیرعلمی از بین بردن این نوع پسماند نظیر سوزاندن مدتی است که یک شرکت مستقر در مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) در قزوین با به کارگیری شیوه های علمی و دانش بنیان اقدام به بازیافت این نوع زباله ها کرده است. 

بازیافت زباله های الکترونیکی، کمک به محیط زیست مدیرکل حفاظت محیط زیست قزوین نیز گفت: بازیافت زباله های الکترونیکی که حاوی فلزات سنگین هستند به حفاظت محیط زیست کمک می کند. 

حسن پسندیده با بیان اینکه بخش قابل توجهی از آلودگی های زیست محیطی به پسماندها بازمی گردد، افزود: بازیافت اصولی به روش های علمی تایید شده و یا دفن بهداشتی و بی خطرسازی این مواد محیط زیست را از آلودگی و تهدید مصون نگه می دارد. 

وی اظهار داشت: باید از محققان و شرکت های دانش بنیان که در زمینه بازیافت پسماند فعالیت می کنند حمایت های لازم به عمل آورده شود چرا که این شرکت ها با کار خود ضمن خلق ثروت از طبیعت حفاظت کرده و جلوی آلودگی محیط زیست را می گیرند. 

بیشتر بخوانید: سرنوشت زباله های الکترونیک

تولید سالانه هفت تا هشت کیلوگرم زباله الکترونیکی توسط هر ایرانی مدیرعامل شرکت رینو که به بازیافت پسماندهای الکترونیکی می پردازد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: مطالعات ما بر روی جداسازی و زباله های شهری از حدود ۱۲ سال پیش در تهران و قزوین آغاز شده بود اما از سه سال گذشته به طور ویژه در خصوص زباله های الکترونیکی ورود پیدا کردیم. 

حامد مازندرانی زاده افزود: روزانه ۶۰ هزار تن زباله شهری در کشور تولید می شود اما همه اینها به یک اندازه آلایندگی ندارند. 

وی اضافه کرد: زباله های الکترونیکی اگرچه ۲ درصد کل زباله ها را تشکیل می دهند اما ۷۰ درصد آلودگی های مربوط به پسماندها از همین نوع زباله است. 

این عضو هیات علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، تلفن همراه، رایانه، رادیو و تلویزیون ، ضبط صوت و دستگاه فکس را از جمله مصادیق زباله های الکترونیکی عنوان کرد و گفت: هر ایرانی سالانه هفت تا هشت کیلوگرم پسماند الکترونیکی تولید می کند. 

وی همچنین گفت: هم اکنون در بسیاری کارگاههای غیر مجاز، به منظور بازیافت پسماندهای الکترونیکی اقدام به سوزاندن آنها نموده و در نتیجه باعث آلودگی محیط زیست می شوند. 

مازندرانی زاده ادامه داد: فناوری شرکت رینو در بازیافت این زباله ها کاملا منطبق با اصول محیط زیست بوده و مورد تایید سازمان حفاظت محیط زیست و کمیته پسماند استانداری است. 

وی همچنین گفت: تولیدکننده عمده زباله های الکترونیک در کشور، دولت است و متاسفانه تاکنون اقدام خاص و قابل توجهی در این زمینه از سوی دولت شاهد نبوده ایم. 

مدیرعامل شرکت رینو گفت: استانداری قزوین با تایید روش های این شرکت، به تمام دستگاه های دولتی نیز ابلاغ کرده که ضمن پرهیز از واگذاری پسماندهای الکترونیک خود به افراد غیر و دوره گرد، آن را به این شرکت بسپارند. 

این استاد دانشگاه اظهار داشت: با ابلاغ استانداری از ابتدای سال جاری تمام دستگاه های استان قزوین به جز شهرداری ها در این خصوص با ما همکاری دارند. 

وی با بیان اینکه بعضی دانشگاه های استان نیز تاکنون در این خصوص با ما همکاری نداشته اند، گفت: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری این طرح را کاملا تایید و به تمام دانشگاه های کشور نیز معرفی نموده است. 

مازندرانی زاده همچنین با توجه به اینکه صدا و سیما یکی از تولید کننده های بزرگ پسماندهای الکترونیکی است، گفت: این سازمان نیزطبق قوانین داخلی موظف است پسماندهای خود را به طور متمرکز به تهران انتقال دهد و شرکت ما امکان دریافت آن را ندارد. 

وی با بیان اینکه به دنبال توسعه فعالیت در خارج از استان قزوین هستیم تا سطح بیشتری از زباله های الکترونیکی را بی خطرسازی کرده و بازیافت کنیم، گفت: در این خصوص به حمایت دستگاه های اجرایی مختلف نیازمندیم. 

مازندرانی زاده با بیان اینکه فناوری بازیافت زباله های الکترونیکی جزو صنایع با فناوری بالا به شمار می رود، گفت: در کشورهای پیشرفته برای برای بازیافت اصولی چنین پسماندهایی به شرکت ها حق الزحمه بازیافت پرداخت می شود چرا که بازیافت زباله الکترونیک به شیوه دانش بنیان کاری پر هزینه است. 

بیشتر بخوانید: بررسی انواع زباله و ماهیت آنها

تفکیک پلاستیک و فلز از زباله های الکترونیکی به شیوه ای علمی این استاد دانشگاه یادآور شد: در روش های غیر اصولی که توسط افراد دوره گرد انجام می شود کل محصول را می سوزانند تا به فلز برسند که این روش آلودگی هایی را برای محیط زیست به همراه دارد اما در روش دانش بنیان این شرکت طی چند مرحله پلاستیک و فلز جدا سازی شده و قطعاتی از آن دوباره به چرخه حیات بر می گردد. 

مازندرانی زاده خاطرنشان کرد: در حال حاضر دستگاه های استان قزوین هزینه ای برای بازیافت زباله پرداخت نمی کنند اما شرکت ما با صندوق ملی محیط زیست در حال مذاکرات است تا این صندوق به جای دستگاه های اجرایی از ما حمایت کند. 

مدیرعامل شرکت رینو گفت: یکی دیگر از تفاوت های کار ما با کشورهای اروپایی تولید کننده این روش آن است که آنها دنبال تعمیر نیستند اما در شرکت ما، بازیافت، مرحله آخر کار است و در ابتدای این فرایند با آزمون محصول در صورتی که امکان استفاده دوباره داشته باشد به چرخه مصرف بازگردانده می شود. 

وی اظهار داشت: از این طریق اگر محصولی قابل استفاده باشد از سایر قطعات آن مجدد استفاده می شود تا ضمن اشتغالزایی از خروج ارز جلوگیری شود. 

این استاد دانشگاه با بیان اینکه اشتغال زایی در این کار به مقدار مواد ورودی مربوط است؛ گفت: در هفت ماه گذشته شرکت ما به طور میانگین برای پنج نفر اشتغال زایی کرده و در مجموع حدود ۴۰ تن پسماند الکترونیک را بازیافت کرده ایم. 

تنها هفت درصد زباله های قزوین بازیافت می شوند رییس کمیسیون محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر قزوین در این خصوص گفت: با توجه به اهمیت مدیریت پسماند و بازیافت صحیح و اصولی زباله های الکترونیکی، طرح شرکت رینو در نشست مشترکی با هیات مدیره آن و همچنین مسئولان سازمان مدیریت پسماند مورد بررسی قرار گرفت. 

سیده منیره قوامی با بیان اینکه میزان پسماندهای الکترونیکی شهرداری نسبت به سایر زباله ها محدودتر است، افزود: علت عدم واگذاری این زباله ها به شرکت رینو نیز این است که شهرداری آن را از طریق مزایده به فروش می رساند و در واقع برای آن منبع درآمدی است. 

وی در ادامه میزان تولید انواع زباله در شهر قزوین را ۲۸۰ تن در روز عنوان کرد که ۱۸ درصد از آن قابل بازیافت است و فقط هفت درصد از این مقدار، فرآیند بازیافت را طی می‌کنند. 

قوامی افزود: یکی از مهم ترین سیاست ها و اهداف کمیسیون محیط زیست و خدمات شهری فرهنگ سازی کاهش تولید زباله است، چراکه درحال حاضر ۳۰ درصد از هزینه های شهرداری صرف جمع آوری زباله می شود در حالی که برای مدیریت شهری سود آوری هم ندارد و بنابراین برای کاهش این گونه هزینه ها راهی جز کم تر کردن مقدار تولید زباله باقی نمی ماند.