پیشرفت علم و فناوریهای نوین، در سالهای اخیر در راستای کمک به حفظ محیط زیست بوده اند. آنها با الهام از طبیعت، سعی می کنند تا سازگاری با محیط زیست را افزایش دهند. اصطلاح علوم فرا طبیعی، عبارتی است که به‌تازگی از سوی گروهی از دانشمندان برای توصیف موضوعاتی جدید مانند ویرایش ژنتیکی، تغییرات اقلیمی و ... به‌کار رفته و نیازمند وضع قوانین جدیدی است.

به گزارش زیست آنلاین، بر اساس گزارش جدیدی که باهدف ایجاد گفتمانی فرا طبیعی در حوزه علم و فناوری ارائه‌شده است، پیشنهادات ارائه‌شده برای مبارزه با مالاریا به‌واسطه هدایت ژن‌هایی که سرعت گسترش این بیماری را از طریق پشه‌ها کاهش می‌دهد، یک فناوری با ریسک بسیار زیاد و البته احتمال موفقیت بالایی ارزیابی می شود که روزنامه‌نگاران علمی را به چالش می‌کشد.

علوم فرا طبیعی در دسته‌بندی‌های نامشروع و غیرقانونی، موردتوجه قرار نگرفته، اثبات نشده، مشکوک، غیرضروری و البته شاید نوعی پیشگویی از آینده، تقسیم‌شده و بررسی این علوم نیاز به مجموعه‌ای ترکیبی از مقررات مؤثر و هوشمند درزمینهٔ علوم فرا طبیعی و تلفیقی از دیدگاه‌های علمی، اجتماعی، مذهبی، اخلاقی و محیطی دارد.

علوم فرا طبیعی یا Post-normal science، اصطلاح جدیدی است که برای فن‌آوری‌هایی که تخصص معمول برای ارزیابی هزینه‌ها، مزایا و ایمنی آن‌ها کافی نیست، به کار می رود. برای نمونه بحث در مورد تکنیک‌های کنترل بیماری مالاریا از طریق دست‌کاری ژنتیکی می‌تواند چندین دهه پس از معرفی ذرت، سویا و پنبه اصلاح‌شده، نوعی استدلال قطبی و بحث‌های جدید در حوزه دانش را ایجاد کند. مهار بیماری مالاریا می‌تواند تلفات مرگ‌ومیر را در بسیاری از مناطق دنیا کاهش دهد. سازمان بهداشت جهانی برآورد کرده است که انگل ناشی از پشه مالاریا عامل ۴۲۲ هزار مورد مرگ از مجموع ۲۱۲ میلیون مرگ ثبت‌شده در سال ۲۰۱۵ بوده است.

دومینیک بروسارد (Dominique Brossard)، رئیس بخش ارتباطات علمی در دانشگاه ویسکانسین-مدیسون و نویسنده مقاله انتظارات و مخاطرات ویرایش ژنتیکی (Promises and Perils of Gene Drives) که این هفته در مجله Proceedings of the National Academy of Sciences. منتشرشده است در این رابطه می‌گوید: فناوری جدید ویرایش ژنتیکی برای استفاده در موجودات زنده با رشد زیادی روبه‌رو بوده است.

طرفداران ویرایش ژنتیکی پیشنهاد می‌کنند که برای مبارزه با مالاریا از طریق ایجاد و توزیع پشه‌های مهندسی ژنتیکی شده اقدام شود که به‌این‌ترتیب آن‌ها و فرزندانشان قادر به انتقال مالاریا نخواهند بود. این تاکتیک می‌تواند روی ژن‌هایی که سیستم ایمنی حشرات را برای کشتن انگل مالاریا تحریک می‌کند، تکیه کند. ممکن است این فنّاوری به‌جز بیماری‌های خاص، برای کاهش جمعیت گونه‌های مهاجم استفاده شود.

ازجمله دیگر نمونه‌های علوم فرا طبیعی می‌توان به بحث‌هایی همچون تغییرات اقلیمی و ویرایش ژن انسان اشاره کرد. دومینیک بروسارد در این رابطه می‌گوید: اخبار مربوط به تولد دو نوزاد از یک جنین که ظاهراً با ویرایش ژنتیکی صورت گرفته، نشان‌دهنده نیاز به بحث در مورد فناوری‌ها و علوم فرا طبیعی است. من این موارد را در دسته‌بندی‌های نامشروع و غیرقانونی، موردتوجه قرار نگرفته، اثبات نشده، مشکوک، غیرضروری و البته شاید نوعی پیشگویی از آینده، تقسیم می‌کنم.

به باور پژوهشگران و نویسندگان PNAS، بررسی این علوم نیاز به مجموعه‌ای ترکیبی از مقررات مؤثر و هوشمند درزمینهٔ علوم فرا طبیعی و تلفیقی از دیدگاه‌های علمی، اجتماعی، مذهبی، اخلاقی و محیطی دارد. این پژوهشگر به‌تازگی در سومین اجلاس مربوط به پژوهش‌های آکادمیک خود به بررسی دقیق این موضوع پرداخته است. وی در این رابطه می‌گوید: هدف ما این است که از تجربیات و دانش جمعی خود برای نشان دادن نحوه بحث در مورد ویرایش ژنتیکی استفاده کرده و از درس‌های آموخته‌شده و تجربیات کسب‌شده در سایر حوزه‌ها بهره ببریم. از سوی دیگر گروهی از پژوهشگران باور دارند باوجودی که مهندسی ژنتیک در حال حاضر درکشت ذرت، سویا و پنبه استفاده‌شده و صدها میلیون هکتار محصولاتی که ژن آن‌ها ویرایش شده، کاشته شده است، این دانه‌های زراعی نباید پرورش داده‌شده و کشت آن‌ها باید متوقف شود. بر این اساس احتمال داده می‌شود تبعات ویرایش ژنتیکی غیرقابل‌پیش‌بینی بوده و مطابق با پیش‌بینی‌های دانشمندان صورت نپذیرد.

به نقل از سیناپرس، نویسنده این مقاله تحقیقاتی، افزود: امروزه بحث ویرایش ژنتیکی با ظهور یک ابزار سریع و دقیق «ویرایش ژن» به نام CRISPR واقعی‌تر شده و ما دریافتیم که تلاش برای دست‌کاری ژن پشه‌های وحشی و یا سایر موجودات، امکان‌پذیر ولی درعین‌حال هیجان‌انگیز و ترسناک است.

بروسارد در این رابطه می‌گوید: بخشی از مشکل پیش رو در این حوزه ناشی از سرعت بسیار زیاد پیشرفت علم در حوزه ژنتیک است. اگر موضوعی برای مدت طولانی در آزمایشگاه باقی بماند، ممکن است زمان برای بحث در مورد جنبه‌های مختلف آن وجود داشته باشد، اما اکنون علم بسیار سریع پیشرفت می‌کند به‌گونه‌ای که ظرفیت جامعه برای مقابله با آن ممکن بسیار کندتر بوده و درواقع سرعت علم از جامعه بیشتر شده است و از سوی دیگر ما در دوران رسانه‌های اجتماعی به سر می‌بریم که عناوین خبری ترسناک یا امیدوارکننده، دقیق یا غیرقابل‌پیش‌بینی، بلافاصله و با سرعت بسیار زیادی در سراسر جهان منتشر می‌شوند.

استفاده از دی کسید کربن در صنایع و مواد خوراکیمحققان کشور به منظور حفاظت از محیط زیست موفق به ابداع روشی شدند که می تواند دی اکسید کربن را جذب کند و در اختیار شرکت های تولیدکننده مواد اولیه صنعتی و خوراکی قرار دهد.

دکتر مهدی نکومنش رئیس پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران در گفتگو با خبرگزاری مهر گفت: در این پژوهشگاه موفق شدیم قراردادی در راستای حفاظت از محیط زیست منعقد کنیم و دی اکسید کربن را به خط تولید محصولات ببریم.

وی افزود: در حال حاضر برای جذب دی اکسید کربن راه های شیمیایی وجود دارد که علاوه بر این مشکل نیاز به آب فراوانی دارد؛ اگر بخواهیم براساس معاهده پاریس عمل کنیم باید تا سال ۱۴۰۹ ، ۴ درصد از تصاعد دی اکسید کربن به هوا جلوگیری کنیم و برای این میزان اگر از این روش شیمیایی بهره ببریم مصرف آب حتی از میزان آب کشاورزی هم بیشتر می شود.



نکومنش افزود: از این رو محققان پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی توانستند روشی را به شرکت گاز در شهر کرد معرفی کنند که آنها بعد از ۳ سال تحقیق و مفید بودن روش، قبول کردند که برای جذب دی اکسید کربن از این روش بهره ببرند.

وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر دی اکسید کربن، به محیط زیست وارد می شود و جو را آلوده می کند، گفت: از این رو دی اکسید کربن ماده ای است که ارزش اقتصادی دارد که در این قرارداد از آن استفاده می شود.

رئیس پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران خاطرنشان کرد: روش کار به این صورت است که شرکت گاز در شهر کرد، ۲co  را از خروجی اگزوز خودروها جذب می کند و در پروسه تغلیظ به خلوص نزدیک صد می رساند؛ در همین پروسه به شرکت بهره بردار فرستاده می شود تا برای مصارف خوراکی، نوشابه های گاز دار، مواد اولیه صنعت استفاده شود.

وی با بیان اینکه دی اکسید کربن به واسطه تکنولوژی جذبی، جذب غشا می شود، گفت: این طرح در دنیا اول نیست ولی دستیابی به این تکنولوژی یک اتفاق مهم است.

نکومنش با تاکید بر کاهش گازهای گلخانه ای در کشور گفت: ما طبق معاهده پاریس ملزم هستیم انتشار گازهای گلخانه ای را کمتر کنیم؛ از این رو استفاده از کربن دی اکسید می تواند به این امر کمک کند.

وی با بیان اینکه این تکنولوژی در اختیار آمریکا است و به ما داده نمی شود، تاکید کرد: اهمیت دیگر این تکنولوژی این است که این پروژه از همه طرف در خدمت محیط زیست است و کشور می تواند  از لحاظ تکنولوژی در این زمینه پیشرفت کند.

رئیس پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران افزود: ظرفیتی که در راستای این قرارداد تعیین شده ۸۰۰ کیلو دی اکسید کربن در ساعت است یعنی در هر ساعت هشتصد کیلو دی اکسید کربن را جذب کند و در اختیار بهره بردار قرار دهد.

وی با بیان اینکه این قرار داد بین یک شرکت گاز در شهر کرد و یک بهره بردار منعقد شده است، گفت: این شرکت بلافاصله با تکنولوژی که در پژوهشگاه به نتیجه رسیده دی اکسید کربن را در اختیار شرکت بهره بردار قرار می دهد که از آن به عنوان مواد اولیه صنعت و نوشابه های گاز دار و ... استفاده کنند.

 این قرارداد مابین پژوهشگاه پلیمر و شرکتی در شهر کرد و یک شرکت بهره بردار در هفته پژوهش منعقد شد.

بیشتر بخوانید: انتشار دی اکسیدکربن تهدیدی جدی برای کیفیت غذاحفظ محیط زیست و کاهش بیماری با حذف رسید کاغذی خریدیک قانونگذار در مجلس کالیفرنیا لایحه حذف رسید کاغذی خرید را ارائه کرد و با تصویب این لایحه، خرده‌فروشان مجبور به پرداخت قبض دیجیتال به جای قبض کاغذی هستند.

به گزارش ایسنا به نقل از اینهبیتت، بر اساس گزارش روزنامه آمریکایی «آمریکای سبز» هر سال ۱۰ میلیون درخت در ایالات متحده برای تهیه رسیدهای کاغذی از بین می‌رود و برای تهیه این مواد حدود۲۱ میلیارد گالن آب لازم است البته این مواد حدود یک تن زباله نیز تولید می‌کنند.

با حذف رسیدهای کاغذی میزان زیادی از دی‌اکسیدکربن (CO۲) در جو کاهش می‌یابد که این میزان  معادل حذف یک میلیون اتومبیل در جاده است.

در سال‌های اخیر، هر روز بر تعداد رسیدهای کاغذی از طرق مختلف افزوده شده و تقریبا ۹۳ درصد رسیدهای کاغذی با بیسفنول آ ( BPA) یا بیسفنول اس ( BPS ) پوشش داده می‌شوند تا قابل خواندن باشند که با لمس این مواد شیمیایی از طریق دست‌ها حتی به مدت چند ثانیه این مواد شیمیایی وارد بدن می‌شوند و تاثیرات این مواد بر بدن،  ایجاد مشکلات مربوط به رشد و اعصاب است.



محققان وزارت بهداشت ایالات متحده آمریکا اظهار کردند:  BPA همچنین بر رشد جنین تاثیر می‌گذارد و با مشکلات مربوط به تولید مثل، دیابت نوع ۲ و تیروئید نیز مرتبط است.

تصویب این لایحه از قطع میلیون‌ها درخت و آلودگی ناشی از این رسیدها پیشگیری خواهد کرد البته در حال حاضر نیز برخی از شرکت‌ها در کاهش تاثیرات زیست‌‎محیطی و کاهش خطرات بهداشتی مرتبط با رسیدهای  کاغذی فعالیت و در حذف رسیدهای کاغذی تلاش می‌کنند.