مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری با تاکید بر اینکه به هیچ عنوان قصد نداریم با مالچ‌پاشی محیط طبیعی را از بین ببریم، گفت:: نقاطی که در آن سازمان جنگل‌ها اقدام به مالچ‌پاشی کرده است عاری از پوشش گیاهی بوده و بعد از مالچ‌پاشی سعی کرده‌ایم تا با کاشت درخت تنوع زیستی ایجاد کنیم. در اختیار ما قرار دهند تا آن مناطق را از اجرای عملیات حذف کنیم.

به گزارش زیست آنلاین، هفته گذشته حمید ظهرابی - معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست - از مسئولان سازمان جنگل‌ها و مراتع درخواست کرده بود تا برای اجرای طرح‌های مقابله با گرد و غبار، از مالچ‌پاشی نفتی در زیستگاه‌های حیات وحش خودداری کنند.

به گفته وی اخیراً گزارش‌های زیادی درباره نحوه مالچ‌پاشی در استان خوزستان به دست سازمان حفاظت محیط زیست رسیده است که حکایت از کم‌دقتی در عملیات مالچ‌پاشی، خصوصاً در انتخاب محل‌های تثبیت چشمه‌های گرد و غبار دارد. بر اساس این گزارش‌ها، برخی شن‌زارها که زیستگاه‌های گونه‌های جانوری هستند و فاصله زیادی با سکونتگاه‌های انسانی و زمین‌های کشاورزی دارند، مالچ‌پاشی شده‌اند. از طرفی برخی مناطق دیگر که به‌طور طبیعی شن‌زار هستند و دارای پوشش‌گیاهی مناسبی بوده‌اند نیز تحت عملیات مالچ‌پاشی قرار گرفته‌اند.

در این راستا فرهاد سرداری - مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری- در ادامه توضیح داد: برای مالچ‌پاشی در عرصه‌های مختلف استانداردها و شاخص‌های معین وجود دارد و نقاطی که باید مالچ‌پاشی شوند بر اساس همین استانداردها مشخص می‌شوند.

وی با اشاره به اینکه از سال ۷۷ در نقاط مشخصی از خوزستان برای تثبیت کانون‌های گرد و غبار عملیات مالچ‌پاشی انجام می‌شود، تصریح کرد: حدود ۱۰ سال بود که عملیات مالچ‌پاشی در کشور متوقف شده بود اما در برنامه بودجه سال‌های ۹۶ و ۹۷ به دلیل درخواست‌های مردمی از نمایندگان مجلس، بودجه‌ای برای تثبیت خاک در استان‌های بیابانی کشور تخصیص داده شد.

سرداری با بیان اینکه سازمان حفاظت محیط زیست از سال ۷۷ و به مدت ۱۰ سالی که عملیات مالچ‌پاشی در برخی نقاط خوزستان انجام شد، هیچ‌گونه اعتراض به مکان‌های مالچ‌پاشی نداشت، گفت: سازمان جنگل‌ها نقشه‌ای برای اجرای عملیات مالچ‌پاشی تهیه کرده است که در آن محدوده‌های سازمان حفاظت محیط زیست و نقاطی که نباید در آن‌ها این عملیات اجرا شود مشخص شده است.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ادامه داد: ما از سازمان حفاظت محیط زیست خواسته‌ایم تا نقشه جدیدی از اراضی تحت مدیریت خود و نقاطی که نباید در آن‌ها عملیات مالچ‌پاشی انجام شود در اختیار ما قرار دهند تا آن مناطق را از اجرای عملیات حذف کنیم.

وی با تاکید بر اینکه به هیچ عنوان قصد نداریم تا با مالچ‌پاشی محیط طبیعی را از بین ببریم، تصریح کرد: نقاطی که در آن سازمان جنگل‌ها اقدام به مالچ‌پاشی کرده است عاری از پوشش گیاهی بوده و بعد از مالچ‌پاشی سعی کرده‌ایم تا با کاشت درخت تنوع زیستی ایجاد کنیم.

سرداری درباره ویدئوهایی که از مالچ‌پاشی در برخی مناطق استان خوزستان منتشر شده که نشان می‌دهد مالچ‌پاشی در مناطق دارای پوشش گیاهی در حال انجام است، توضیح داد: نکته اول این است که هیچ سندی مبنی بر اینکه این فیلم‌ها مربوط به استان خوزستان است، وجود ندارد و نکته دوم اینکه محدوده‌های محیط زیستی زون‌های مختلفی دارند که ممکن است عملیات مالچ‌پاشی در یکی از این زون‌ها انجام شود. برای مثال سازمان جنگل‌ها می‌تواند در زون اصلاح و احیا مالچ‌پاشی کند. شاید لازم باشد که شاخص‌های مالچ‌پاشی بازنگری شود که در این صورت سازمان حفاظت محیط زیست باید اطلاعات و نقشه‌های جدیدی در اختیار ما قرار دهد.

به گفته مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری حدود چهار دهه است که عملیات مالچ‌پاشی در کشور انجام می‌شود و تاکنون تنها ۲۵۰ هزار هکتار از اراضی مناطق بیابانی مالچ‌پاشی شده‌اند این در حالیست که برای مقابله با کانون‌های گرد و غبار در دو میلیون هکتار از اراضی مناطق بیابانی جنگل‌های دست کاشت به وجود آمده است.

بیشتر بخوانید: مالچ پاشی عامل مرگ گیاهان و جانوران یا نجات بخش طبیعت

روش جایگزین مخترع ایرانی برای مالچ پاشی و مبارزه با ریزگرددکتر خلیل نظری، مخترع ایرانی، توانست در جشنواره اختراعات INPEX ۲۰۱۷ آمریکا مقام نخست را کسب کند.
جشنواره‌ی اختراعات INPEX‌ که یک رقابت جهانی است و هرساله در ایالات متحده آمریکا برگزار می‌شود، فرصتی فراهم می‌آورد تا برترین ذهن‌های دنیا بتوانند در فضایی دوستانه، با یکدیگر رقابت کنند و آخرین اختراعات خود را به نمایش بگذارند. INPEX ۲۰۱۷ برای ایرانیان متفاوت‌تر از هر سال است؛ زیرا دکتر خلیل نظری به‌عنوان یک مخترع ایرانی، توانسته است از میان ۸۰۰ شرکت‌کننده از ۴۰ کشور دنیا، مقام ‌نخست را کسب و مدال طلای این جشنواره را دریافت کند.

دکتر خلیل نظری به دلیل اختراع نوعی پوشش گیاهی موسوم به «چسب گیاهی HL» که می‌تواند به‌عنوان جایگزینی برای مالچ نفتی مورد استفاده قرار بگیرد و مشکلات گرد و غبار را حل کند، توانست مدال طلای این مسابقات را به دست آورد.

در جشنواره‌ی INPEX، شرکت‌های بزرگ و مطرح دنیا نیز حضور دارند و روی اختراعات برتر و ایده‌های ناب سرمایه‌گذاری می‌کنند و حاضر هستند که اختراعات را خریداری کنند. در این مسابقات، شرکت‌کنندگان داخلی و بین‌المللی حضور دارند و می‌توانند با یکدیگر رقابت کنند.

دکتر خلیل ناظری در مصاحبه با ایرنا گفت: چسب گیاهی HL، نوعی ماده‌ی گیاهی است که کاملاً دوستدار طبیعت است و می‌تواند به‌عنوان جایگزین مالچ نفتی برای حل مشکل ریزگردها مورد استفاده قرار گیرد. مالچ نفتی در واقع پسماند فرآورده‌های نفتی است و همچون غشایی انعطاف‌پذیر، روی شن‌های روان بیابان‌ها را می‌پوشاند و مانع از حرکت آن‌ها می‌شود. مالچ نفتی ارزشمند است و قیمت بالایی دارد؛ اما از طرفی بوی بسیار بدی می‌دهد و باعث می‌شود گرمای ناحیه افزایش یابد. در نتیجه، ما شاهد وزش بادهای گرمی هستیم که هوای منطقه را بسیار بدبو می‌کنند. مالچ نفتی می‌تواند حیات حیوانی و گیاهی منطقه را نیز از بین ببرد.

این شیمی‌دان تبریزی می‌گوید چسب HL، کاملاً گیاهی، بی‌رنگ و بدون بو است و اشتعال‌پذیر نیست. این چسب گیاهی مصنوعی، آب‌های زیرزمینی را آلوده نمی‌کند و زمانی که مورد استفاده قرار گیرد، کاملاً سرد است و به محیط زیست و حشرات نیز صدمه نمی‌زند. با این تفاسیر، این پوشش مصنوعی جایگزین بسیار خوبی برای مالچ نفتی خواهد بود.