زیست آنلاین: عملیات و عملکرد انواع ارز دیجیتال، مستلزم انرژی بسیار زیادی است، قیمت بسیار پایین برق نیز به ویژه در کشورهایی که از سوخت های فسیلی به منظور تامین برق مورد نیاز خود استفاده می کنند، بسیاری از فعالان حوزه تولید ارز مجازی در جهان را به فکر ورود به این کشورها و اجاره سولههایی برای راه اندازی ماینرهای ارزهای مجازی برده است، از این رو بايد آسيبهايي كه در اثر مصرف بالاي انرژي به محيط زيست وارد ميكنند را مهار كرد يا تكنيكهاي كارامدتري را براي استخراج بيتكوين ابداع کرد.
به گزارش زیست آنلاین، شاید اصطلاح ارز مجازی یا دیجیتال را به کرات شنیده باشید و یا بارها و بارها کلماتی مانند پی پال، وبمانی، بیت کوین و … توجه شما را به خود جلب کرده باشد، بر اساس گفته کارشناسان اقتصادی، ارز مجازی یا دیجیتال، در آینده ای نزدیک به بخش جدا نشدنی از آینده بشریت تبدیل خواهند شد، و قطعا در سالهای آینده شاهد نفوذ بیشتر و گسترده تر این ارزها به بازارهای معتبر جهانی خواهیم بود. در این گزارش زیست آنلاین قصد دارد تا به تعریف مختصری از ارز مجازی، چگونگی کارکرد آن و همچنین اثرات زیست محیطی و اقتصادی در برگیرنده ارز مجازی داشته باشد.
ارز مجازی چیست؟ارزهای مجازی همانطور که از نامش معلوم است با ارزهای بانکی که امروزه میشناسیم متفاوت هستند و به صورت دیتاهای دیجیتال مبادله شوند، به بیان واضح تر، ارز یا پول مجازی به آن دسته از پولها اطلاق می شود که بتوان آن را از طریق اینترنت انتقال داد. پی پال، وبمانی، بیت کوین و … نمونه هایی از پول مجازی هستند.
تفاوت ارزهای دیجیتال و بانکی در چیست؟مهمترین تفاوت ارزهای مجازی یا ارزهای دیجیتال نحوه رمزنگاری و ذخیره آنها است. بر خلاف ارزهای بانکی، ارزهای دیجیتال به شکل دیتاهای مجازی در کامپیوترها یا گجتهای مخصوص (کیف پولهای الکترونیک) ذخیره میشوند، در حقیقت بسته های محتوی اطلاعاتی هستند که ارزش دارند، نکته مهم دیگر آنکه ارزهای مجازی توسط هیچ بانک یا موسسه مالی یا حتی دولتی کنترل نمیشود و این ویژگی یعنی آنها کاملا غیر قابل ردیابی هستند.
علاوه بر آن، ارزهای مجازی یا ارزهای دیجیتال در فضاهای تجاری P۲P معامله میشوند؛ فضای P۲P، وضعیتی است که دو کاربر به صورت مستقل و بدون وابستگی به هیچ مرکزیتی، اقدام به داد و ستد میکنند. البته با توجه به رشد اقتصادی و توجه روزافزون به آنها، وارد شدن این ارزها به فضاهای تجاری B۲B و بین مرزی و استفاده از آن ها در در معاملات کلان بعید نیست و انتظار می رود توسعه و گسترش ارز مجازی به همین شکل نیز پیش برود.
پول های مجازی به دو دسته متمرکز و غیرمتمرکز تبدیل می شوند. پول های مجازی غیرمتمرکز اصطلاح ارزهای رمزپایه یا ارزهای دیجیتال (Cryptocurrency) نامیده می شود. پول های مجازی متمرکز زیر نظر یک شرکت یا موسسه واسطه ای خاص فعالیت می کنند.
تقسیم بندی پول های مجازیپول مجازی متمرکز
پول مجازی غیرمتمرکز
تفاوت ارزهای مجازی متمرکز و غیرمتمرکزدر حوزه پول های مجازی غیرمتمرکز تراکنش ها توسط پایگاه داده توزیع شده به اسم بلاک چین، انجام می شوند و شرکت خاصی مالک آن ها نیست. کاربران بدون نیاز به ثبت نام می توانند با نصب کیف پول ارز مورد نظر در کامپیوتر یا موبایل خود تراکنش های خود را بدون واسطه و به صورت همتا به همتا انجام دهند. این ارزها پشتوانه ارزهای دیگر را ندارند و به صورت کاملا یکتا فعالیت می کنند. اما در پول های مجازی متمرکز، ارز توسط ارزهای سنتی پشتیبانی می شود. مثلا پشتوانه پی پال دلار است. به نوعی نمی توان گفت که پی پال یک ارز است. مثلا شما با شارژ کردن ۱۰۰۰ دلار ، ۱۰۰۰ واحد پی پال دریافت خواهید کرد و زمان فروش آن باز هم به اندازه ۱۰۰۰ دلار پول دریافت خواهید کرد. ارز های متمرکز توسط شرکتی خاص ارائه می شود و به عبارت دیگر کیف پول آن فقط روی یک یا چند سایت مخصوص قابل دسترسی است. همچنین برای استفاده از آن ها نیاز به ثبت نام دارید.
ارز بیتکوین ( BitCoin ) اولین و بزرگترین پول دیجیتال دنیاهمان طور که پیش تر نیز ذکر شد؛ بیت کوین به عنوان یک ارز دیجیتال خود زیر مجموعه پول های مجازی است و به عنوان یکی از بهترین مثالها در خصوص ارزهای دیجیتال، شناخته می شود.با توجه به تعریف بالا، بیت کوین یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز محسوب می شود، و واحد های آن به صورت غیرمتمرکز استخراج و توزیع می شوند و بدون واسطه فعالیت می کند، از این رو قیمت آن نیز، متغیر خواهد بود.
بیتکوین ( BitCoin ) اولین و بزرگترین پول دیجیتال دنیا است که در سال ۲۰۰۹ اولین بار به صورت رسمی در اختیار عموم قرار گرفت. چیزی که بیتکوین ( BitCoin ) را از ارزهای حکومتی جدا میکرد، تمرکز آن بر روی سیستم ذخیره دادههای بلاک چین ( Block Chain ) بود.
بیتکوین ( BitCoin ) مهمترین اختراع قرن ۲۱امعرضه و رشد بیتکوین ( BitCoin ) بسیار سریع و حیرت آور بود، به شکلی که از نظر بسیاری از متخصصان حوزه فناوری مالی ( Fintech )، بیتکوین ( BitCoin ) مهمترین اختراع قرن ۲۱ام به شمار می رود با توجه به رشد ارز مجازی در یک سال اخیر به نظر میرسد امسال، سال این ارزها باشد؛ چراکه شهروندان ایرانی نیز مانند مردمان کشورهای توسعه یافته، به خرید و فروش ارزهای دیجیتال روی آورده اند.
آیا انرژی مصرف شده برای تولید و نگهداری شبکه بیت کوین یک ایراد بزرگ است؟قبل از هر چیز لازم است به تعریف واژه توکن اشاره مختصری گردد، توکن در دنیای ارزهای رمزنگاری شده، به ارزی گفته میشود که معمولا بر پایه یک بلاکچین دیگر ساخته شده است، از این توکنها به عنوان یک روش برای پرداخت و ذخیره ارزش استفاده میشود، بنابراین کاربرد این توکنها مانند سایر ارزهای دیجیتال (مثل بیتکوین) است.
از طرف دیگر، استخراج بیتکوین، فرایندی که به واسطه تایید تراکنشها در شبکه بیتکوین، بیتکوید جدیدی تولید میکند، به بیانی بسیار ساده تر، تمام کامپیوترهایی سعی دارند در رقابت محاسباتی تولید توکن برنده باشند و تلاش می کنند تا یک پاسخ خاص و تقریبا تصادفی در الگوریتم ریاضی پیدا کنند. اما الگوریتم بسیار پیچیده است و تنها راه یافتن پاسخ دلخواه این است که حدسهای فراوانی زده شوند. در واقع، برای حل این معادلات ریاضی (که به نام هش شناخته می شوند) از نرم افزار استفاده می کنند تا از این طریق تراکنش ها تایید شوند. از این مفهوم در میابیم که هرچه یک کامپیوتر بتواند حدسهای بیشتری بزند، احتمال یافتن توکن در این کامپیوتر افزایش مییابد. اما نکته مهمی که سعی داریم در این مفهوم بدان اشاره کنیم، آن است که هر بار که یک رایانه حدس میزند، از برق برای محاسبات خود استفاده میکند. بنابراین این روند عمدتا مردم را تشویق میکند تا از رایانههای سریعتر و میزان مصرف برق بیشتری استفاده کنند تا جواب درست را پیدا نمایند و بیت کوینهای جدید را که هر ۱۰ دقیقه یکبار یا بیشتر توزیع میشوند را استخراج کنند.
هرچه تعداد رایانههای موجود در شبکه بیشتر شوند، الگوریتم به صورت خودکار تنظیم میشود تا سختتر گردد، بنابراین هر کسی که بخواهد رقابت کند، باید از رایانههای قویتر و برق بیشتری استفاده کند. علاوه برآن، فرآیند استخراج هم محاسباتی و هم مبتنی بر انرژی است، به ویژه که میلیون ها پردازشگر در سراسر جهان کار می کنند که گرمای زیادی هم تولید می کنند و همین موضوع باعث می شود تا انرژی بیشتری نیز (برای خنک کردن) استفاده شود.
شاید در ابتدا، میزان برق مصرفی این شبکه اقتصادی چندان قابل توجه نباشد، اما بهتر است بدانید، بر طبق ارقام سال گذشته، با وجود آنکه، در اسفند ماه ۱۳۹۶، در حدود ۱۲.۵ بیت کوین در هر ۱۰ دقیقه یا بیشتر عرضه میشوند، که حدود ۱۲۰هزار دلار(۵۵۰ میلیون تومان) ارزش دارن اما، دانشمندان پيشبيني كردهاند كه شبكه جهاني بيتكوين تا پايان سال ۲۰۱۸ ۷.۶۷ گيگاوات برق مصرف كند و اين يعني دو صدم از كل برقي كه در سياره زمين مصرف ميشود، همچنین سال گذشته، انرژی مورداستفادهی بلاکچین بیشتر از انرژی ۱۵۹ کشور مختلف ازجمله اروگوئه، نیجریه و ایرلند بود. جای تعجب نیست که این مشکلات زیستمحیطی، تهدیدی بزرگ برای توافقنامهی تغییرات اقلیمی پاریس محسوب میشود.
بر اساس مطالعه صورت گرفته در این زمینه، شبكه بيتكوين درحال حاضر به اندازه برق مصرفي كل كشور ايرلند برق مصرف ميكند و انتظار ميرود ميزان مصرف برق اين شبكه به زودي با مصرف برق كل كشور استراليا، يعني سالانه ۸.۲ گيگاوات برابري كند.
براساس محاسبات Sebastiaan Deetmanمحقق زیست محیطی، اگر همچنان شبکه بیتکوین به همین میزان گسترش یابد، تا سال ۲۰۲۰ بیش از ۱۴ گیگاوات برق مصرف خواهد کرد.این میزان از مصرف، معادل ظرفیت تولید انرژی برق کشور دانمارک می باشد.
بنابراین باید اظهار داشت که عملیات و عملکرد مشهورترین انواع ارز دیجیتال، یعنی بیت کوین، بیتکوین کش و اتریوم، مستلزم انرژی بسیار زیادی است.
اثرات زیست محیطی بیت کوینبر اساس هر آنچه تا کنون گفته شد، بلاک چین شاید بتواند، دنیای امروز ما را، از خیلی جهات به دنیای بهتری تبدیل کند، اما آیا دنیایی بهتر در گرو حفاظت بیشتر از محیط زیستمان میسر نخواهد شد؟
برای مثال اولین نتیجه فراهم کردن کیف پولهای دیجیتال در سراسر جهان، ممانعت از تقلب و کلاهبرداری، خواهد بود، علاوه بر آن، این نکته بسیار ارزش دارد که بتوانیم با تولید هرچه بیشتر ارزهای مجازی، سیستمهای قدیمی و منسوخ را با سیستمهای کارآمدتر جایگزین نماییم. اما باید این نکته را هم در نظر بگیریم که این دنیای جدید و پیشرفته، دنیایی است که ما و نسل های پس از ما در آن زندگی خواهند کرد.
اگر ارزهاي مجازي واقعا به واحد پولي آينده تبديل شوند!حال فرض کنیم تمامي انسانهای کره زمین بخواهند در این فرایند اقتصادی سهمی داشته باشند، جمعيت جهان درحال حاضر ۷.۶ ميليارد نفر است، و اگر قرار باشد تمامي اين انسانها روزي در استخراج بيتكوين دست داشته باشند، فاجعه به بار خواهد آمد. البته لازم به ذکر است، هدف ما در ارائه این گزارش آن نیست كه داد و ستد ارزهاي مجازي متوقف شود، بلکه تنها هشدار نسبت به عواقبي است كه بيتكوين و ديگر ارزهاي مجازي ميتوانند براي جهان داشته باشند.
از اين رو اگر قرار است ارزهاي مجازي واقعا به واحد پولي آينده تبديل شوند، هماكنون بايد آسيبهايي كه در اثر مصرف بالاي انرژي به محيط زيست وارد ميكنند را مهار كرد يا تكنيكهاي كارامدتري را براي استخراج بيتكوين ابداع كرد.
بیت کوین چگونه سوخت فسیلی مصرف می کند؟قیمت بسیار پایین برق در کشور های توسعه نیافته به ویژه کشورهایی که از سوخت های فسیلی به منظور تامین برق مورد نیاز خود استفاده می کنند، بسیاری از فعالان حوزه تولید ارز مجازی در جهان از جمله بیت کوین را به فکر ورود به این کشورها و اجاره سولههایی برای راه اندازی ماینرهای بین کوین و دیگر ارزهای مجازی برده است. در کشور ما نیز، هزینه برق بسیار پایین (قیمت ۰.۰۰۶ دلار به ازای هر کیلووات ساعت) باعث وسوسه بزرگی برای ماینرهای خارج از کشور، محسوب شده و آنها را برای ورود به ایران و سرمایه گذاری در کشور ترغیب می کند. اگر چه نفت ، گاز طبیعی و ذغال سنگ به فور در طبیعت ایران یافت میشود و شاید در نگاه اول به نظر برسد که در این صورت؛ تولید اقتصادی حاصل از ارزهای دیجیتالی می تواند ایران را به قطب اقتصادی جهان تبدیل گرداند اما باید به این نکته نیز اشاره نمود که مصرف بیش از حد باعث تخلیهی قابل توجه مخارن شده و علاوه بر آن، جایگزینی این نیز غیر ممکن است زیرا، میلیونها سال طول میکشد تا زنجیرههای هیدروکربنی تشکیل شود.
مهم ترین معایب استفاده از سوخت های فسیلی• هیدروکربنهای حاضر در سوختهای فسیلی گازهای گلخانهای مانند متان و دی اکسید کربن آزاد میکند که باعث سوراخ شدن لایهی اوزون میشود.
• در کنار این، گازهای مضر دیگر مانند کربن مونوکسید و دی اکسید گوگرد باعث ایجاد بارانهای اسیدی میشود.
• استخراج سوختهای فسیلی تعادل زیست محیطی را در برخی نواحی در معرض خطر قرار داده است. به علاوه، معدن کاری ذغال سنگ جان کارگران معدن بسیاری را گرفته است.
• کاهش مخازن باعث افزایش هزینههای استخراج سوختهای فسیلی شده است. این قیمت سوخت را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.
• نشت برخی سوختهای فسیلی مانند گاز طبیعی و نفت خام میتواند خطرات جدی را به دنبال داشته باشد. از اینرو، حمل و نقل این سوختها خطرناک است.
• سوختهای فسیلی باعث گرمایش جهانی میشود، مسئلهای که سرتاسر جهان با آن مواجه است.
تجدید پذیرها؛ راهکار معضلات بلاک چینتوسعه انرژی های تجدید پذیر و بلاک چین دو موضوع مهم و منفک دنیای امروز به شمار می روند، نکته قابل توجه این است که شاید بتوان با تلفیق آن ها بسیاری از مشکلات موجود در بازار های انرژی امروزه را حل و فصل نمود، و در کنار توسعه اقتصادی به حفاظت هرچه بیشتر از زمین پراخت.
بر اساس ارائه ها و نظرات محققان، بهترین راهکار برای مشکلات و عوارض جانبی ارزهای رمزنگاری، استفاده از انرژی خورشیدی و سایر انرژیهای سبز است.
شاید وظیفه ای که دولت ها بر دوش دارند، این است که همگان را تشویق کنند که در راهاندازی و عملیات بلاکچینهای آینده، از انرژیهای سبز استفاده کند. به این ترتیب به مرورزمان، معدنکاوان یا ماینرهای آلوده، نیز از شبکه خارج میشوند.
به عنوان مثال، میزان انرژی خورشیدی که شهر تگزاس در هرروز دریافت میکند، بیشتر از میزان انرژی موردنیاز برای جایگزینی هر نیروگاه غیر خورشیدی در جهان است، از این رو استفاده از این نوع انرژی های پاک، در این زمینه جایگزینی بسیار منطقی و مناسب بوده و در کنار حفاظت از زمین، توسعه اقتصادی را نیز به ارمغان می آورد.