اهمیت منابع آب شیرین و تاسیسات زیربنایی آبی برای سلامت جوامع انسانی، طبیعی و اقتصادی موجب شده است که این منابع از عمده ترین اهداف حملات تروریستی به شمار روند. احتمال حمله تروریستی به این منابع همواره وجود داشته و حمله به منابع آب آشامیدنی سابقه ای طولانی در تاریخ دارد.

به گزارش زیست آنلاین، در چند دهه اخیر مبحثی به نام بحران آب در جهان مطرح و باعث ایجاد مشکلاتی با چهره‌ های متفاوت شده است. همین موضوع مقوله هایی تحت عنوان وقایع تروریستی مربوط به آب در جهان و جنگ آب را مطرح کرده است.
شواهد حکایت از آن دارد که تغییرات اقلیمی جهانی که در حال رخ دادن است به گونه ای که در دهه های اخیر شاهد افزایش دما در سطح جهان بوده‌ایم. این افزایش دما در برخی از مناطق خود را به شکل افزایش تبخیر نشان داده و زیست بوم‌های جانوری، گیاهی و حتی انسانی را از بین برده است.

بیشتر بخوانید: بحران آب در جهان

اهمیت منابع آب شیرین و تاسیسات زیربنایی آبی برای سلامت جوامع انسانی، طبیعی و اقتصادی موجب شده است که این منابع از عمده ترین اهداف حملات تروریستی به شمار روند. احتمال حمله تروریستی به این منابع همواره وجود داشته و حمله به منابع آب آشامیدنی سابقه ای طولانی در تاریخ دارد. در چنین حملاتی ممکن است تاسیسات زیربنایی آبی به طور مستقیم و یا خود آب از راه آلوده کردن به عوامل سمی یا بیماری زا مورد حمله واقع شوند. آسیب ناشی از چنین حملاتی بصورت آسیب مستقیم مردم، غیرقابل مصرف شدن آب و از کار انداختن سیستم تصفیه و آبرسانی بروز می کند.

با همه این تفاسیر کارشناسان معتقدند که تنها راه در حال حاضر و برای مقابله با بحران آب، ایجاد گفتمان‌های چند جانبه است و لاجرم کشورها در بلندمدت تن به مذاکره برای حل تنش‌ها خواهند داد.

به گزارش سینا پرس، تعداد وقایع تروریستی مربوط به آب در جهان آسیای جنوبی، خاور میانه و شمال آفریقا و آمریکای جنوبی از آسیب پذیرترین مناطق جهان در برابر تروریسم آبی بوده اند. کشورهای پاکستان، هند، کلمبیا، عراق و پرو بیشترین تعداد حملات تروریستی آبی را در نیم قرن اخیر شاهد بوده اند.

بیشتر بخوانید: بحران آب در خاورمیانه عامل جنگ بعدی؟

جنگ افزارهای بیولوژیک به عنوان تهدیدی برای منابع آب شربشبکه های شهری تأمین آب و غذا در طول تاریخ طی نزاعات نظامی همواره در معرض ایجاد خرابکاری و تهدید بوده است. این اقدامات با هدف ایجاد وحشت و کشتار افراد نظامی و غیر نظامی و درمواردی ایجاد بی ثباتی سیاسی بوده است. آلودگی های عمدی منابع آب شرب می تواند باعث بروز بیماری های مختلف در انسان و نیزحیوانات و همچنین اختلالات دراز مدت در شبکه های آب رسانی شود. از آنجا که آب شرب، غذا و دارو بطور دایم مورد استفاده مردم قرار می گیرند، می توانند آسان ترین راه برای وارد نمودن مقادیر کشنده یا ناتوان کننده از عوامل بیولوژیک و یا شیمیایی باشد. وارد کردن عوامل پاتوژنی وبیو توکسینها، ازنقاط مختلف یک سیستم آب رسانی از بالا دست تأسیسات آبگیر تا شبکه توزیع آب و هم چنین از طریق چاه های آب می تواند جمعیت زیادی را در فاصله زمانی کوتاه در معرض خطر و مرگ قرار دهد. متأسفانه سیستم های آبرسانی در حالت عادی از این نظر آسیب پذیر و آشکار سازی به موقع چنین آلودگی هایی نیز بسیار دشوار است.

برنامه های در نظر گرفته شده برای جلوگیری از خرابکاری در شبکه های آب شرب و مواد غذایی و یا سایر محصولات مورد مصرف عام، باید بر اساس پیشگیری، آشکار سازی و مقابله باشد. در تمام این موارد، آمادگی نقش اصلی را ایفا می کند. با توجه به لزوم شناخت دست اندرکاران و مسؤلین آبرسانی بخصوص در مراکز نظامی از این مخاطرات و راه های پیشگیری و مقابله با آن از نقطه نظرهای امنیتی، سیاسی، اجتماعی و تأمین سلامت، پرداختن به این موضوع اهمیت بسیار زیادی دارد. در این مقاله ابعاد مختلف تکهای بیوتروریستی به منابع وشبکه های آبرسانی، پتانسیل تهدید عوامل بیولوژیکی برای آب شرب و چالش های موجود در آشکارسازی این عوامل، راه های پیشگیری وکاهش آسیب پذیری مورد بررسی قرار گرفته است.

بیشتر بخوانید: در حال حاضر جنگ آب در ایران شروع شده است

آب، غذا و بيوتروريسميكي از راه هاي انتشار عوامل بيولوژيك در بين جمعيت هدف، آلودگي عمدي آب و مواد غذايي است كه امروزه تحت عنوان بيوتروريسم از آن ياد مي شود. اين روش انتقال پس از روش تنفسي در درجه دوم اهميت قرار دارد. تهديدات بيولوژيكي توسط ميكروب هاي پاتوژن و بيوتوكسين ها ايجاد مي گردند. از مهم ترين عوامل و توكسين هايي كه از طريق آب و مواد غذايي در اهداف بيوتروريستي مورد استفاده قرار مي گيرند، مي توان به عوامل باكتريايي (باسيلوس آنتراسيس، يرسينياپستيس، ويبريوكلرا، اشرشياكلي آنتروهموراژيك)، توكسين هاي باكتريايي (بوتولينوم، آنتروتوكسين استافيلوكوك) و توكسين هاي قارچي و گياهي (تريكوتسن ها و ريسين) اشاره نمود. عوامل متعددي در ايجاد بيماري هاي غذايي توسط عوامل بيولوژيك موثر مي باشند كه از آن جمله مي توان به نوع عامل، مقدار عامل، ميزان مقاومت آن در محيط، توانايي توليد توكسين، دوره كمون، و قدرت مقابله با سيستم هاي دفاعي بدن ميزبان اشاره كرد. آب و مواد غذايي آلوده شده در فعاليت هاي بيوتروريستي، توسط ويژگي هاي ارگانولپتيك قابل تشخيص نبوده و در اكثر مواقع خاموش، ناگهاني و بدون تغييرات ظاهري (رنگ، بو، طعم) بروز مي نمايند. تصفيه خانه ها، چاه هاي مورد استفاده براي تامين آب شرب، مخازن آب تصفيه شده، انبارهاي نگهداري و مراحل مختلف توليد، نگهداري و توزيع مواد غذايي در كارخانجات مواد غذايي و مواد غذايي وارداتي، بهترين نقاط براي وارد نمودن اين عوامل بوده و هر چه سيستم ها و مكانيسم هاي كنترلي ابتدايي تر، غير صنعتي تر و غير بهداشتي تر باشند، امكان نفوذ و خرابكاري در آنها بيشتر است. مهم ترين محدوديت ها در مقابله با اين عوامل، مقاومت زياد آنها نسبت به شرايط محيطي، عدم امكان تشخيص سريع و به موقع، پايين بودن دوز عفوني و عدم وجود واكسن بر عليه بسياري از آنها بوده و به همين دليل بهترين راه مبارزه، پيشگيري از وقوع آنها مي باشد. سازمان هاي نظامي در بعضي از كشورها از جمله ايالات متحده براي مقابله با اين پديده برنامه ريزي هاي اصولي انجام داده و براي شرايط قبل از وقوع بحران، حين بحران و پس از بحران تمهيدات لازم را در نظر گرفته اند. آموزش بهداشت، رعايت اصول بهداشت آب و مواد غذايي در هنگام حملات بيولوژيك، اجراي فرايندهاي تصفيه آب خصوصا گندزدايي، مراقبت دقيق از منابع آب و انبارهاي مواد غذايي، نظارت جدي بر مراكز توليد، نگهداري و توزيع مواد غذايي، كنترل و نظارت دقيق بر مواد غذايي وارداتي و نهايتا دستيابي به تكنيك هاي تشخيص سريع عوامل از مهم ترين اقدامات در پيشگيري و كنترل تهديدات بيولوژيكي ناشي از مواد غذايي مي باشند.

بیشتر بخوانید: وضعیت منابع آب در ایران

بررسی وضعیت ایرانبحران آب در خاورمیانه و در کشورهایی که همسایه ایران هستند مانند عراق، باعث از بین بردن گونه های گیاهی و جانوری و همچنین خشکسالی های شدید شده و این کشورها را به مراکزی برای پراکندن ریزگرد بر ایران تبدیل کرده است.

یکی دیگر از مشکلات کشورمان که باید به آن پرداخته شود، برداشت بیش از حد از منابع زیرزمینی و هدررفت آب در ایران است.  اگر کشوری ۴۰ درصد منابع آبی خود را استفاده کند به عنوان کشور بحران زده شناخته می‌شود، نکته قابل توجه این است که ایران ۸۰ درصد منابع آبی خود را استفاده می‌کند. علاوه بر این متأسفانه ما ۹۰ درصد منابع خود را در کشاورزی استفاده می‌کنیم که ۶۰ درصد این مقدار هم هدر می‌رود.

این در حالی است که ایران تقریباً بارش‌های خود را از دست داده و تنها باران اندکی در فصل زمستان دارد و تنها منبع تامین آب برای کشور بارش‌های شدید، کوتاه مدت و سیلابی است، بارش‌های ایران تقریباً نصف شده است. بنابراین، باید همین سیلاب‌ها را مدیریت کنیم در غیر اینصورت در چنین شرایطی که جنگ آبی در سراسر جهان شروع شده و اینده نه چندان خوشایندی برای آن پیش بینی می شود، هیچ شانسی نخواهیم داشت.