پایش تصاویر ماهواره ای از کاهش مساحت تالابها و خلیج گرگان خبر داد
28 بهمن 1397 ساعت 4:00
سازمان فضایی ایران اعلام کرد: تصاویر ماهواره‌ای از تغییر مساحت ۳ تالاب و کاهش سطح آب خلیج گرگان در استان گلستان خبر می دهند. سازمان فضایی ایران نتایج پردازش و تحلیل داده های ماهواره ای از وضعیت تغییراتی مساحتی ۳ تالاب آلاگل، آلماگل و آجی گل در استان گلستان را برمبنای داده های ۴۰ ساله، منتشر کرد.
به گزارش زیست آنلاین، نقشه برداری سطوح آبی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و فناوری سنجش از دور، نقش مهمی در نظارت بر تالاب ها، ارزیابی سیل، برآورد سطح آب منطقه و مدیریت منابع آب دارد.
استفاده از روش های سنتی و اطلاعات زمینی برای پایش و ارزیابی منابع آبی سطح زمین بسیار وقت گیر و هزینه‌بر بوده و در اغلب موارد برآورد ضعیفی از مقدار آب موجود در منطقه را به دست می‌دهد. براین اساس استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و فناوری سنجش از دور با توجه به کاهش وقت، هزینه، انجام محاسبات گوناگون و تکرارپذیری در فصول و زمان های مختلف بسیار به صرفه و معقول است.
از آنجایی که کشور ایران با وجود داشتن رودخانه ها و دریاچه ها و تالاب های زیاد و نیز بارش های متنوع در طول فصول مختلف سال، جزء ۲۴ کشور دارای تنش و بحران آبی است و کشوری با اقلیم عمدتا گرم و خشک است، نیاز به پایش و مدیریت منابع آبی در طول فصول مختلف و بررسی روند کاهش منابع آبی در کشور بسیار مورد نیاز محسوب می شود.
امروزه سنجش از دور به‌عنوان یک ابزار بسیار قوی، جایگاه خاصی در پایش منابع طبیعی به خصوص پایش منابع آب دارد. با توجه به وسعت بسیار زیاد منابع آبی در سطح زمین، پرهزینه بودن بازدیدهای زمینی و مشکلات موجود در بازدیدهای میدانی، روش های سنتی جایگاه خود را به استفاده از تصاویر ماهواره‌ای داده است. با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و سنجش از دور می‌توان منابع آبی را از نظر کیفی و کمی مورد بررسی قرارداد.
بررسی کیفیت آب شامل مطالعات شوری، بررسی مواد معلق و رسوبات، بررسی رنگ آب، بررسی وجود فیتوپلانگتون ها و جلبک ها در آب، میزان کلروفیل، دمای آب و مطالعات کمی منابع آب شامل اندازه‌گیری های تغییرات عمق و یا ژرفاسنجی، مساحت پهنه های آب از طریق داده های ماهواره ای قابل دریافت است.
تصاویر ماهواره‌ای از تغییر مساحت ۳ تالاب در استان گلستانبا پردازش تصاویر ماهواره ای موجود در آرشیو سازمان فضایی ایران، تغییرات مساحت تالاب های آلاگل، آلماگل و آجی گل در استان گلستان در بازه زمانی سال ۱۳۵۴ تا تیر ماه ۱۳۹۷ مورد پایش و بررسی قرار گرفت.
این پایش بر مبنای پردازش و تحلیل داده های ماهواره‌ای با توان تفکیک مکانی ۳۰ متر انجام شده است.
وضعیت سه تالاب آلاگل، آلماگل و آجی گل در تاریخ تیرماه ۱۳۵۴
وضعیت سه تالاب آلاگل، آلماگل و آجی گل در تاریخ تیر ماه ۱۳۹۷
نمودار مقایسه تغییرات مساحت سه تالاب آلاگل، آلماگل و آجی گل از سال ۱۳۵۴ تا تیرماه ۹۷
تغییرات مساحتی برمبنای داده های ماهواره ای در بازه زمانی یاد شده نشان می دهد که مساحت آبی تالاب آلاگل از سال ۵۴ تا سال ۷۷ روند افزایشی داشته است اما طی ۲۰ سال اخیر روند نزولی بیشتری را تجربه کرده و از حدود ۲هزار کیلومتر درسال ۷۷ به هزار کیلومتر مربع در سال ۹۷ تقلیل یافته است.
درهمین حال روند تغییر مساحت تالاب آلماگل در سال ۷۱ افزایش بوده و در سال ۹۷ از ۳۰۰ کیلومتر به زیر ۱۰۰ کیلومتر رسیده است. این روند درمورد تالاب آجی گل هم دیده می شود که تغییر مساحت این تالاب در سالهای ۶۱ و ۸۹ روند نزولی داشته و تقریبا خشک شده است و درسال ۹۷ نیز این تالاب با تغییر مساحت نزولی و رو به خشکی مواجه شده است.
بیشتر بخوانید: نقش ماهواره ها به عنوان ابزار تشخیص گرمایش آب و هواییتشخیص کاهش سطح آب خلیج گرگان با تصاویر ماهواره‌ایرئیس سازمان فضایی ایران گفت: برمبنای پایش سطح آب خلیج گرگان از طریق تصاویر ماهواره های سنجش از دور، مساحت این خلیج نسبت به ۵ سال گذشته کاهش داشته است.
به گزارش خبرنگار مهر، مرتضی براری در اینستاگرام نوشت: تغییرات مساحت خلیج گرگان طی بازه زمانی سال ۱۳۵۴ تا تیرماه ۱۳۹۷ با استفاده از تصاویر ماهواره ای پایش شد.
وی ادامه داد: پایش انجام شده نشان می دهد که روند افزایش سطح آب این خلیج از سال ۱۳۶۶ شروع و تا تیرماه ۱۳۹۲ ادامه داشته است؛ از این تاریخ به بعد سطح آب خلیج کاهش یافته و مساحت آن در سال ۱۳۹۷ حدودا ۴۱۷ کیلومترمربع برآورد شده است.
رئیس سازمان فضایی ایران تاکید کرد: این اطلاعات با تصاویر ماهواره ای آرشیو سازمان فضایی استخراج شده است.
تصویر ماهواره ای لندست از سنجنده MSS سال ۵۴
تصویر ماهواره ای لندست از سنجنده OLI سال ۹۷
نمودار تغییرات سطح آب خلیج گرگان
وی گفت: لازمه مدیریت صحیح، داشتن اطلاعاتی به روز و صحیح است و داده های ماهواره ای به عنوان یک ابزار تصمیم ساز، می تواند در اختیار سازمان ها و نهادهای مختلف قرار بگیرد تا لایه های مختلف اطلاعاتی را در حوزه های مختلفی مانند آمایش سرزمینی در اختیار آنها قرار دهد.
براری با بیان اینکه سازمان فضایی ایران آماده همکاری است، خاطرنشان کرد: کسب وکارها هم می توانند از این ظرفیت استفاده حداکثری کنند و علاوه بر توسعه کسب وکار خود، خدمات کاربردی را به جامعه ارائه کنند.
کد مطلب: 80018